Podręczniki w szkołach polskich na Wołyniu (koniec XVIII – początek XIX wieku)

  • Natalia Sejko Uniwersytet Państwowy im. Iwana Franki w Żytomierzu
Słowa kluczowe: szkolnictwo polskie, Wołyń, podręczniki, Komisja Edukacji Narodowej, szkoła wojewódzka, szkoła powiatowa.

Abstrakt

W artykule uzasadniono miejsce i rolę podręczników w szkołach polskich na Wołyniu na przełomie XVIII/XIX w. Przeanalizowano główne funkcje podręcznika w systemie edukacji (kulturologiczną, dydaktyczną, metodyczną). Uzasadniono treść pojęcia „polska szkoła" z uwzględnieniem specyfiki Wołynia jako historycznego regionu, gdzie mieszkała liczna polska wspólnota z tradycjami kulturalnymi. Wyjaśniono znaczenie Komisji Edukacji Narodowej dla placówek edukacyjnych na Wołyniu oraz dokonano analizy programów nauczania. Autorka przedstawia także listę podręczników, wykorzystywanych w badanym okresie w polskich szkołach na wybranym terenie. Przykładowymi placówkami, na podstawie działalności których zostały sformułowane wnioski, dotyczyło to szkół województwa żytomierskiego i lubarskiego oraz powiatu owruckiego.

Bibliografia

Beauvois D., Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803-1832, KUL, Rzym-Lublin 1991.

Karbowiak A., O książkach elementarnych na szkoły wojewódzkie z czasów KEN, I. Związkowa Drukarnia, Lwów 1893.

Lewicki J., Ustawodawstwo szkolne za czasów KEN, Kraków 1925.

Mrozowska K. (red.), Listy z prowincji. Korespondencja wizytatorów generalnych, rektorów i nauczycieli ze Szkołą Główną Koronną, Wyd. Instytutu Historii Nauki PAN, Warszawa 1997.

Paszenda J., (red.), Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, Kraków 1994.

Pohoska H., Wizytatorowie generalni KEN, KUL, Lublin, 1957.

Poplatek J., Komіsja Edukacjі Narodowej. Udzіał byłych jezuitów w pracach KEN, Wyd. Apostolstwo Modlitwy, Kraków 1974.

Rolle M., Ateny Wołyńskie. Szkic z dziejów oświaty w Polsce, Wyd. Zakł. Narodowego im Ossolińskich, Lwów 1923.

Truchim S., Współpraca polsko-rosyjska nad organizacją szkolnictwa rosyjskiego w początkach XIX wieku, Wyd. Zakł. Narodowego im Ossolińskich, Łódź 1960.

Wierzbowski T., Raporty generalnych wizytatorów z 1785 roku, Wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1916.

Zasztowt L., Kresy 1832-1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczpospolitej, Wyd. Instytutu Historii Nauki PAN, Warszawa 1997.

Артьомов I. B., Навчальна книга: організація і методика створення: посібник, ЗакДУ, Ужгород 2012.

Близнюк І. В., Освіта польської шляхти в першій половині ХІХ ст., [в:] Національні меншини Правобережної України. Iсторія і сучасність, ред. І. В.Близнюк, Волинь, Житомир 1998.

Буравський О. А., Поляки Волині у другій половині XIX на початку XX ст. Соціально-економічне становище та культурний розвиток, «Історія України», Чернівці 2003.

Волинська губернія. Українська радянська енциклопедія: у 12 т., (ред.) М.П. Бажан, Т. 4., Головна редакція Української радянської енциклопедії, 1980.

Волынь. Исторические судьбы Юго-Западного края, Изд-во Батюшкова П.Н., С-Пб, 1888.

Гнатенко П. И., Павленко В. Н., Этнические установки и этнические стереотипы, Днепропетровск 1995.

Євтух В. [та ін.] ред. Етнічні меншини Східної та Центральної Європи: компаративний аналіз становища та перспектив розвитку, Республіканська Асоціація Українознавців (РАУ), Австрійський ін-т Східної та Південно-Східної Європи, Інтел, 1994.

Надольська В. В., Національні меншини на Волині (середина ХІХ — початок ХХ ст.), Луцьк 1996.

Сейко H. A., Доброчинність поляків у сфері освіти України (ХІХ - початок ХХ ст.), Полісся, Житомир 2007.

Сейко H. A., Едукаційна комісія, [в:] Енциклопедія освіти, ред. В. Г. Кремень, Юрiнком, Інтер, Киïв 2008.

Сейко H. A., Польське шкільництво на Волині-Житомирщині, вид-во Житомирського державного університету, Житомир 1999.

Сірополко C., Історія освіти в Україні, Киïв 2001.

Чуйко C. P., Ліцеї України (ХІХ — ХХ ст.), Ліком, Тернопіль 1996.

Яновський Л., Харківський університет на початку свого існування, Фоліо, Харків 2003.

Opublikowane
2015-12-30
Jak cytować
Sejko, N. (2015). Podręczniki w szkołach polskich na Wołyniu (koniec XVIII – początek XIX wieku). Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 10(38/4), 91-108. https://doi.org/10.14632/eetp_38.5