Indywidualność dziecka w obliczu obowiązku szkolnego

Słowa kluczowe: pedagogika wczesnoszkolna, edukacja wczesnoszkolna, podmiotowość dziecka, indywidualny rozwój dziecka, diagnoza dojrzałości i gotowości szkolnej

Abstrakt

Artykuł jest próbą sprowokowania czytelnika do innego niż zwykle spojrzenia na sytuację pierwszoklasisty. A mianowicie, spojrzenia na szkołę z perspektywy indywidualnej autonomiczności dziecka. Prawo polskie nakłada na rodziców obowiązek edukacji szkolnej ich dzieci i daje im pewną wolność wyboru. Obowiązkiem szkolnym od 2016 roku objęte są dzieci w wieku siedmiu lat. Natomiast, jeśli rodzice wyrażą potrzebę, mogą posłać do klasy pierwszej dziecko sześcioletnie. W tym drugim przypadku bardzo istotna jest trafna diagnoza dojrzałości i gotowości szkolnej, której werdykt będzie decydować o przyszłej edukacji dziecka. Nie można podejmować zbyt pochopnych decyzji będących wynikiem nacisku społecznego lub przeświadczenia, że jakoś to będzie. Opinia nauczyciela wychowania przedszkolnego, odpowiedzialne podejście rodziców i kondycja dziecka – to powinno pomóc sformułować pełną diagnozę. Wiedza na temat aktualnego stanu rozwoju dziecka, jego możliwości, kompetencji, a także potrzeb pozwoli nauczycielowi zindywidualizować proces kształcenia. Już od 1 września każdy uczeń klasy pierwszej powinien być traktowany podmiotowo, jako niepowtarzalna i wyjątkowa jednostka zdobywająca własne doświadczenie przez swobodną aktywność. Należy pamiętać, że u dziecka w tym wieku priorytetem jest zabawa i eksploracja najbliższego otoczenia. Chcąc mądrze kierować procesem edukacyjno-wychowawczym, trzeba uszanować prawa rozwojowe dziecka, dostosowywać się do aktualnej rzeczywistości i pamiętać o współpracy z rodzicami. W dobie szybko zmieniających się realiów, program nauczania musi być elastyczny, szkoła winna stwarzać odpowiednie warunki do zabawy i nauki, a pedagodzy powinni poszukiwać nowych, często alternatywnych metod pracy z dziećmi.

Bibliografia

Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, tłum. A. Wojciechowski, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2004.

Bruner J.S., Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznania, tłum. B. Mroziak, PWN, Warszawa 1978.

Christ M., „Doniesienia z pola walki” – doświadczenia z diagnozowania gotowości szkolnej dzieci, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 33(2014)3, DOI: 10.14632/eetp_33.5.

Gray P., Wolne dzieci. Jak zabawa sprawia, że dzieci są szczęśliwsze, bardziej pewne siebie i lepiej się uczą?, tłum. G. Chamielec, Wydawnictwo MiND, Podkowa Leśna 2013.

Janiszewska B., Edukacja w przedszkolu, WSiP, Warszawa 2007.

Jastrzębowska G., Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1998.

Karbowniczek J., Zintegrowana edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim – propozycje rozwiązań metodycznych dla nauczycieli, Instytut. Wyd. Erica, Warszawa 2012.

Marek E., Narodowska K., Przewodnik metodyczny. Diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej, WSiP, Warszawa 2010.

Mazur B., Zagórska K., Gra w kolory. Klasa 1. Ćwiczenia, część 4, Wyd. Juka, Warszawa 2014.

Pęczkowski R., Funkcjonowanie klas łączonych w polskim systemie edukacji, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.

Piaget J., Mowa i myślenie dziecka, tłum. J. Kołudzka, PWN, Warszawa 2005.

Pokój A., Obraz przygotowań w przedszkolu do podjęcia nauki w szkole – wyniki badań własnych, [w:] Wybrane zagadnienia edukacji człowieka w dzieciństwie, red. D. Waloszek, CE Bliżej Przedszkola, Kraków 2009.

Seligman M.E.P., Optymistyczne dziecko, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 1997.

Skarżyńska K. (red. nauk.), Między ludźmi...: Oczekiwania, interesy, emocje, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2012.

sliwerski-peadagog.blogspot.com/2014/10/szescilatki-w-toksycznej-szkole.html (dostęp: 26.10.2014).

Sokołowska B., Gra w kolory. Klasa 1. Matematyka, część 2, Wyd. Juka, Warszawa 2014.

Szociński R., Wiatrem z połonin, Wydawca Kwinto i Spółka, Toruń 2004.

Śliwerski B., Szkoła na wirażu zmian politycznych. Bez cenzury, Impuls, Kraków 2012.

Vasta R., Haith M.M., Miller S., Psychologia dziecka, tłum. M. Babiuch i in., WSiP, Warszawa 1995.

Wilgocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Wyd. Żak, Warszawa 2003.

Zakrzewska B., Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole, WSiP, Warszawa 2006.

Żylińska M., Neurodydaktyka czyli nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.

Opublikowane
2016-07-19
Jak cytować
Dmitruk-Sierocińska, K. (2016). Indywidualność dziecka w obliczu obowiązku szkolnego. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(2(40), 25-40. https://doi.org/10.14632/eetp.2016.11.40.25