Arteterapia i edukacja twórcza w praktyce wychowawczej placówki socjalizacyjnej
Abstrakt
Artykuł porusza problem twórczości i rozwoju kreatywności dzieci i młodzieży poprzez arteterapię i warsztaty edukacji twórczej w placówce socjalizacyjnej. Przeprowadzono badania empiryczne, których przedmiotem były obydwie metody oddziaływań poprzez sztukę. Za cel badań przyjęto ustalenie skali problemów wychowanków, kompetencji terapeutycznych pracowników pedagogicznych, zakresu oddziaływań terapeutycznych i edukacyjnych oraz ich skuteczności w ocenie kadry pedagogicznej i wychowanków. Główny problem badawczy dotyczył odpowiedzi na pytanie: Jaką rolę w wychowaniu dzieci w placówce socjalizacyjnej pełnią arteterapia i edukacja twórcza? W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego oraz techniki ankiety i badania dokumentów. Jak wynika z przeprowadzonych badań, dominującą formą pomocy dzieciom jest arteterapia, którą objęte są przede wszystkim osoby z problemami w komunikacji, ze wzmożonym napięciem emocjonalnym, zaburzeniami zachowania i symptomami niedostosowania społecznego. Warsztaty edukacji twórczej prowadzone są dla wszystkich chętnych zainteresowanych tą formą aktywności, chociaż nie we wszystkich grupach wychowawczych. Pedagodzy wykorzystujący w pracy z wychowankami badane metody mają ukończone odpowiednie studia podyplomowe, kursy i szkolenia. Arteterapia pomaga tym dzieciom rozładować napięcie emocjonalne, wyrażać swoje emocje, myśli i uczucia oraz uporać się z problemami emocjonalnymi, stresem, złością i agresją. Warsztaty edukacji twórczej w formach plastycznych i treningu twórczości stymulują integralny rozwój osobowości wychowanków i pobudzają ich procesy autokreacji i autoedukacji.
Bibliografia
Bejger H., Dom dziecka jako środowisko stymulujące rozwój wychowanków o szczególnych potrzebach edukacyjnych, [w:] Rozwój integralny dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Środowisko i programy wspomagające, red. M. Babiarz, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 2013.
Bejger H., Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego jako środowisko sprzyjające rozwojowi dziecka, [w:] Praca opiekuńczo-wychowawcza z dziećmi i młodzieżą, red. H. Bejger, R. Kartaszyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Niżyn 2017.
Chmielnicka-Plaskota A., Łoza B., Szulc W., Podstawy arteterapii, [w:] Arteterapia, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, cz. 1, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2014.
Czyż E. (red.), Dziecko i jego prawa, Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa 1992.
Lapoujade C., Arts in the Arts Therapies: A European Perspective. Preface, [w:] S. Scoble, M. Ross, C. Lapoujade, The Arts in Arts Therapies: A European Perspective, Plymouth Devon 2009.
Łoza B., Chmielnicka-Plaskota A. (red.), Arteterapia, cz. 3, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2016.
Milerski B., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Leksykon PWN, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Nęcka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B., Trening twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2012.
Nęcka E., Psychologia twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
Pałuba M., Terapia sztuką w schizofrenii, „Służba Zdrowia” (1997)63–64.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej; Dz. U. Nr 292, poz. 1720.
Sęk H., Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
Stańko-Kaczmarek M., Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
Szulc W., Arteterapia, narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; Dz. U. Nr 149, poz. 887.
Wojnar I., Kubin J. (red.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 1996.
www.arttherapy.org (dostęp: 8.03.2018).
http://catainfo.ca/cata (dostęp: 8.03.2018).
http://tipy.interia.pl/artylul_11240,jak-zrobic-roze-metoda-quillingowa.html (dostęp:
03.2018).
http://www.anzata.org/about-arts-therapy (dostęp: 8.03.2018).
http://www.insea.org (dostęp: 10.03.2018).
http://www.kajros.pl/szulc/index.html (dostęp: 8.03.2018).
kinezis.pl/warsztat-z-art.-kinezjologii,30 (dostęp: 11.03.2018).
www.linie.org.pl/co-to-jest-arteterapia3/150–arteterapia-czyli-sztuka-i-tworczosc-kolorowym-lekarstwem (dostęp: 3.03.2018).
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
