Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym w poglądach pedagogów i publicystów wybranych czasopism Królestwa Polskiego z II połowy XIX i początków XX wieku
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie poglądów pedagogów i publicystów na temat wychowania i nauczania małego dziecka na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX w. W celu zgromadzenia danych posłużono się metodami historyczno-krytycznej analizy źródeł i analizy zawartości prasy. Uzyskany materiał poddano analizie jakościowej. Pedagodzy zajmujący się małymi dziećmi zapoznawali społeczeństwo z zasadami funkcjonowania placówek i głównymi założeniami edukacji przedszkolnej. Ważną rolę w propagowaniu idei edukacji przedszkolnej odegrały czasopisma, zwłaszcza skierowane do kobiet – wychowawczyń młodego pokolenia. Publicyści wskazywali na znaczenie pierwszych lat w życiu dziecka, uświadamiali rodzicom popełniane przez nich błędy, udzielali rad i wskazówek. Informowali o powstających placówkach – ochronkach i ogródkach freblowskich, które dały początek wychowaniu przedszkolnemu. Publicyści zachęcali też młode dziewczęta do udziału w kursach dla freblanek i podejmowaniu pracy w ogródkach dziecięcych. Wszystko to przyczyniło się do upowszechnienia idei edukacji przedszkolnej i doskonalenia metod nauczania i wychowania przedszkolnego.
Bibliografia
Bobrowska-Nowak W. (1978). Zarys dziejów wychowania przedszkolnego, cz. 1, Warszawa: WSiP.
Budziński J. (1905). Rozwój fizyczny dziecka i krzywica, „Bluszcz”, nr 13, s. 137-138; nr 15, s. 164-165.
Cieszkowski A. (1922). O ochronach wiejskich, Poznań: Fiszer i Majewski.
Dawid J.W. (1886). Program postrzeżeń psychologiczno-wychowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20 roku życia, „Przegląd Pedagogiczny”, s. 128, 167, 199.
Dawid J.W. (1890). Nauka o rzeczach z dzieckiem trzyletnim, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 8, s. 85.
Dawid J.W. (1893). Luźne kartki. Szkoły freblowskie, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 3, s. 33.
Dawid J.W. (1896). Nasze freblanki, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 20, s. 361-362.
Dawid J.W. (1960). Nauka o rzeczach, Wrocław: Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dygasiński A. (1882). Pierwsze nauczanie w domu i w szkole, Warszawa: nakładem Redakcyi Przeglądu Technicznego.
Dygasiński A. (1885). W życiu odbijają się rezultaty wychowania, „Świt”, nr 50, s. 77-78; nr 51, s. 85-86.
Dzieduszycka A. (1875a). Gawędy o wychowaniu, „Kronika Rodzinna”, nr 4, s. 58.
Dzieduszycka A. (1875b). Przy kolebce!, „Tygodnik Mód i Powieści”, nr 21, s. 241.
F.A. (1882). Zadania matki, „Tygodnik Mód i Powieści”, nr 35, s. 409.
Fritsche G. (1880). Wiadomości z medycyny popularnej, „Bluszcz”, nr 15, s. 120.
Goltz A. (1867). Budżet domowy, „Kronika Rodzinna”, nr 1, s. 1.
[Goltz A.] A.G. (1869). Uwaga o wychowaniu, „Kronika Rodzinna”, nr 5, s. 65.
[Gregorowicz J.K.] Janko z Bielca (1864). Felieton, „Tygodnik Mód i Nowości”, nr 12, s. 4-5.
Grot-Bęczkowska W. (Korotyńska) (1902). Ogródki dziecięce, „Bluszcz”, nr 28, s. 325-326.
[Ilnicka M.] M.I. (1881). Kronika Pedagogiczna, „Bluszcz”, nr 33, s. 261.
Ilnicka M. (1886). Zabawy dzieci w Warszawskim Ogrodzie Zoologicznym, „Bluszcz”, nr 43, s. 338-339.
[Ilnicka M.] M.I. (1893). Co kobieta może uczynić dla zdrowia rodziny, „Bluszcz”, nr 27, s. 211-212.
Jakubiak K. (2015). Początki polskiej pedagogiki przedszkolnej, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2015, nr 38, s. 109-118. DOI: 10.14632/eetp_38.6.
[Jaxa-Bąkowska J.] Szczęsna (1899). Zabawki dla dzieci, „Bluszcz”, nr 50, s. 397-398.
Jedna z Matek (1893). Uczmy się patrzeć, „Kronika Rodzinna”, nr 1, s. 3.
Jeszcze słówko o metodzie Froebla (1868). „Kronika Rodzinna”, nr 3, s. 42-43.
Kałuba-Korczak A. (2017). Od osiemnastowiecznych ochron do przedszkoli w XXI wieku: zmiany w podejściu do edukacji małych dzieci i postrzeganiu roli nauczyciela, „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 4, s. 4-8.
Karbowniczek J. (2011). Z historii wychowania przedszkolnego, [w:] J. Karbowniczek, M. Kwaśniewska, B. Surma, Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką, Kraków: Wyd. WAM, s. 9-80.
Lipko Z. (1906). O wychowaniu dziecka, „Dobra Gospodyni” 1906, nr 20, s. 153.
Maciejowski J. (1913). Zadania wychowawcze rodziców, „Kronika Rodzinna” 1913, nr 25, s. 492.
Notatki pedagogiczne (1885a). „Bluszcz” 1885, nr 23, s. 182-183.
Notatki pedagogiczne. Ochrony wiejskie (1885b). „Bluszcz” 1885, nr 26, s. 206.
Nowicki W. (1871). Sprawozdanie z prelekcji prof. Papłońskiego O zasadach wychowania domowego, „Bluszcz”, nr 11, s. 81.
Olszyc J. (1877). Bony, czyli dozorczynie małych dzieci, „Kronika Rodzinna”, nr 18, s. 276.
Orzeszkowa E. (1873a). Kilka słów o kobietach, Lwów.
Orzeszkowa E. (1873b). Zabawy dziecinne, „Tygodnik Mód i Powieści”, nr 14, s. 2.
Ostrach Z. (2016). Rozwój praktyki przedszkolnej w ujęciu historycznym, [w:] Z. Ostrach (red.), Praca przedszkola: wybrane zagadnienia teoretyczne, praktyczne i organizacyjne, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 9-31.
Paprotna G. (2012). Wychowanie przedszkolne w kontekście historycznym, „Nauczyciel i Szkoła”, nr 2, s. 11-19.
Prądzyński E. (1875). O prawach kobiety, Warszawa: nakładem Księgarni Celsa Lewickiego i Sp.
Reicke A.G. (1871). Stosunek dziecka do rodziny, ustęp z dzieła Nauka wychowania, „Bluszcz”, nr 25, s. 193.
[Rolicz-Staniecka M.] Matka-Polka M.R.S (1905). Podczas lata, „Bluszcz”, nr 27, s. 303-304.
Rzep. T., (1884). O dozorczyniach, „Świt”, nr 11, s. 177.
[Sedlaczkówna J.] Aleksota J.S. (1897). Ochronki Galicyjskie i ogródki freblowskie, „Bluszcz”, nr 16, s. 125.
[Seidlerowa Z.] Z.S. (1903). Dziesięcioro przykazań dla wychowawczyń i dozorczyń dzieci, „Bluszcz”, nr 42, s. 502.
Starkman J. (1892). Jak zachować zdrowie i życie dzieci, przez dr E. Brückle, „Bluszcz”, nr 13, s. 101-102.
Strokowa J. z Z. [Jadwiga z Zubrzyckich Strokowa] (1905). O szczęście dziecka, „Bluszcz”, nr 45-46, s. 526-527.
Strzemeska J., Weryho M. (1895). Wychowanie przedszkolne. Podręcznik dla wychowawców, Warszawa: Wyd. Księgarnia Teodora Paprockiego i S-ki.
Szycówna A. (1895). Nauka w domu. Przewodnik dla wychowawców, Warszawa.
Szycówna A. (1909). Nauka o rzeczach, [w:] Encyklopedia wychowawcza, t. VIII, Warszawa, s. 1-22.
Trąmpczyński W. (1913). Nasze cherłactwo, „Dobra Gospodyni”, nr 16, s. 121.
Wernic H. (1868). Przewodnik wychowania, Warszawa.
Wernic H. (1881). Wychowanie dziecka włącznie do lat sześciu, Warszawa.
Wernic H. (1883). Pierwszy rok nauki systematycznej, Wilno.
Wernic H. (1884). Ochronki popołudniowe dla niezamożnej dziatwy szkolnej, „Kronika Rodzinna”, nr 9, s. 263.
Wernic H. (1887). Zakład gimnastyczny kształcący dzieci, „Kronika Rodzinna”, nr 9, s. 271-272.
Weryho M. (1888). Zabawy i zajęcia dzieci w wieku przedszkolnym, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 4, s. 38-39; nr 6, s. 66-67; nr 8, s. 92-93; nr 9, s. 103-104; nr 14, s. 162; nr 15, s. 173; nr 16, s. 186-187; nr 17, s. 198; nr 18, s. 206-207; nr 19, s. 219-220; nr 22, s. 255-256.
Weryho M. (1889a). Zabawy i zajęcia dzieci w wieku przedszkolnym, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 7-9; nr 14, s. 155-156; nr 15, s. 165-166.
Weryho M. (1889b). Ogródki freblowskie, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 23, s. 247-248.
Weryho M. (1890). Czym zająć dzieci?, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 6; nr 4, s. 39; nr 6, s. 64-65; nr 9, s. 99-100; nr 11, s. 126; nr 14, s. 165.
[Zaleska M. J.] M.J.Z. (1888). Słówko o zabawach publicznych dla dzieci, „Kronika Rodzinna”, nr 16, s. 481.
Zdr. P. (1906). Ruch jako czynnik wychowania, „Dobra Gospodyni”, nr 37, s. 290.
Copyright (c) 2019 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
