Komunikacja małżeńska kluczem wychowania do dialogu – sprawozdanie z badań

  • Sylwia Biel Absolwentka Akademii Ignatianum
Słowa kluczowe: komunikacja małżeńska, cykl życia małżeńsko- -rodzinnego, wymiary komunikacyjne, wychowanie do dialogu

Abstrakt

Rozumienie funkcjonowania rodziny zależy w dużej mierze od znajomości zmian, jakie zachodzą w diadzie małżeńskiej. Przemiany te widoczne są najbardziej na poziomie komunikacyjnym. Na jakość komunikacji małżeńskiej wpływa wiele czynników, m.in. etap życia małżeńsko-rodzinnego, na jakim znajduje się para. Inaczej będzie wyglądało porozumiewanie się małżonków zaraz po ślubie, inaczej z dziećmi małymi, jeszcze inaczej z nastolatkami i po opuszczeniu przez nich domu rodzinnego. Przeprowadzone na potrzeby niniejszej pracy badania miały na celu pokazanie jakości komunikacji małżeńskiej (złożonej z trzech wymiarów: wsparcia, zaangażowania i deprecjacji) na poszczególnych etapach życia małżeńsko-rodzinnego. Na podstawie dostępnej literatury przedmiotu wyodrębniono sześć następujących faz życia rodziny: małżeństwo bez dzieci, małżeństwo z małymi dziećmi i dziećmi w wieku przedszkolnym, małżeństwo z dziećmi w wieku szkolnym, małżeństwo z nastolatkami, małżeństwo z dziećmi opuszczającymi dom oraz małżeństwo dojrzałe. Badania potwierdziły założenie, że komunikacja małżeńska w trakcie trwania związku zmienia się, a jej jakość się pogarsza. W początkowych fazach małżonkowie osiągają dobre wyniki we wszystkich trzech wymiarach komunikacyjnych: wykazują wysoki poziom wsparcia i zaangażowania, przy niskim poziomie deprecjacji. Z czasem proporcje odwracają się – obniża się jakość wsparcia i zaangażowania, a wzrasta deprecjacja. Znajomość przemian komunikacyjnych w związku małżeńskim może pozwolić wychowawcy przedszkolnemu na lepsze rozumienie problemów zachodzących w rodzinie na poszczególnych etapach jej życia, zwiększając tym samym możliwości pomocy w przeżywanych trudnościach.

Bibliografia

Adamski F., Duchowość życia małżeńsko-rodzinnego, [w:] Miłość, małżeństwo, rodzina, red. F. Adamski, WAM, Kraków 1981.

Baniak J., Znaczenie dialogu w małżeństwie, „Małżeństwo i Rodzi- na”, 9(2004)1.

Braun-Gałkowska M., Miłość aktywna, PAX, Warszawa 1980.

Braun-Gałkowska M., Psychologia domowa. Małżeństwo, dzieci, rodzina, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1987.

Cader S., Wychowawczy wymiar dialogu małżeńskiego, „Pedagogika Rodziny: opieka i wychowanie we współczesnej rodzinie”, 2(2007), nr 1.

Celmer Z., Małżeństwo, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1989.

Czekalski R., Katecheza komunikacją wiary, Płocki Instytut Wydaw- niczy, Płock 2006.

Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Astrum, Wrocław 2004.

Domachowski W., Interakcyjny model funkcjonowania społecznego, [w:] Społeczna psychologia kliniczna, red. H. Sęk, PWN, Warszawa 1998.

Frydrychowicz S., Komunikacja interpersonalna w rodzinie a rozwój indywidualny, [w:] Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, red. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.

Frydrychowicz S., Proces mówienia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1999.

Grygielski M., Style komunikacji rodzicielskiej a identyfikacja dzieci z rodzicami, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1999.

Harwas-Napierała B., Komunikacja interpersonalna i jej kształtowanie jako istotny wymiar jakości życia rodziny, [w:] Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia, red. T. Rostowska, Wyższa Szkoła Informatyki, Łódź 2006.

Harwas-Napierała B., Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.

Harwas-Napierała, Zmiany komunikacji w poszczególnych fazach małżeństwa, „Psychologia Rozwojowa”, 11(2006)4.

Namysłowska I., Terapia rodzin, Springer PWN, Warszawa 2000.

Ostoja-Zawadzka K., Cykl życia rodzinnego, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red. B. de Barbaro, Collegium Medi- cum UJ, Kraków 1997.

Plopa M., Psychologia rodziny: teoria i badania, Wydawnictwo El- bląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej, Elbląg 2004.

Plopa M., Więzi w małżeństwie i rodzinie: metody badań, Impuls, Kraków 2005.

Reber A. S., Dictionary of psychology, Penguin Books, London 1985.

Ryś M., Psychologia małżeńska w zarysie, CMPPP MEN, Warszawa 1999.

Stewart J., Komunikacja interpersonalna: kontakt między osobami, [w:] Mosty zamiast murów, red. J. Stewart, PWN, Warszawa 2000.

Trokan J., Stages of the marital and family Life Cycle: Marital Miracles, “Pastoral Psychology”, 46(1998)4.

Tyszka Z., Socjologia rodziny, PWN, Warszawa 1974.

Wojciszke B., Psychologia miłości. Intymność, namiętność, zobowiązanie, GWP, Gdańsk 2010.

Ziemska M., Rodzina a osobowość, PAX, Warszawa 1975.

Ziemska M., Zmiany w relacjach małżeńskich w cyklu życia rodziny, [w:] Rodzina współczesna, red. M. Ziemska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001.

Opublikowane
2016-07-02
Jak cytować
Biel, S. (2016). Komunikacja małżeńska kluczem wychowania do dialogu – sprawozdanie z badań. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 8(29/3), 33-56. Pobrano z https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/263
Dział
Scientific articles