Znaczenie spontanicznej zabawy dzieci w wieku 6–10 lat w czasie wolnym – polemika z filmem Wyreżyserowane dzieciństwo, reżyser Scott Harper (2011)

  • Izabela Bieńkowska Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Katedra Pedagogiki
  • Jolanta Walaszek-Latacz Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości w Chrzanowie
Słowa kluczowe: czas wolny, spontaniczna zabawa, nowoczesne wychowanie, kontrola i ograniczenie swobody dzieci, film dokumentalny

Abstrakt

Artykuł jest próbą uświadomienia rodzicom i pedagogom zagrożeń, jakie niosą ze sobą nowoczesne metody dydaktyczno-wychowawcze, których punktem wyjścia jest obsesja świata na punkcie doskonałości i całkowitej organizacji życia dziecka teraz i w przyszłości. Lęk lub wręcz przerażenie rodziców potęgują mass-media, atakując nas negatywnymi informacjami dotyczącymi zagrożenia bezpieczeństwa dzieci, co skutkuje nadmierną kontrolą, zakazami, brakiem jakiejkolwiek swobody dzieci. Efektem takich działań jest tzw. syndrom Dziecka Wypalonego, czyli dziecka przeładowanego nauką – często jeszcze przed jej formalnym rozpoczęciem, dziecka zestresowanego, cierpiącego na nadwagę, depresję, krótkowzroczność i wiele innych chorób. Krytyki nowoczesnego wychowania podejmują się psychologowie, eksperci wychowania, pedagodzy, a także rodzice, np. C. Honore, autor bestselleru Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój, czy H. Estroff Marano, Amerykanka, wybitna psycholog dziecięcy. Temat ten w dobitny, a niekiedy szokujący sposób prezentuje kanadyjski film dokumentalny reżysera i producenta S. Harpera pt.: Wyreżyserowane dzieciństwo, który został wyemitowany przez polską telewizję w 2011 roku i do dzisiaj wzbudza burzliwe dyskusje, zwłaszcza w środowisku edukacyjnym. Film ten porównuje dzieciństwo obecnych rodziców z dzieciństwem dzieci współczesnych. Spontaniczną zabawę na podwórkach, ulicach i parkach przeciwstawia dzisiejszej wszechobecnej presji wychowawczej organizującej dzieciom całkowicie ich czas wolny, zabierającej im radość ze swobodnej, własnej, niczym nieograniczonej i spontanicznej zabawy. Takie działania rodziców, a także pedagogów skutkują co najmniej zmęczeniem i zniechęceniem dzieci. Artykuł daje podstawy do twierdzenia, że odpowiedź na pytanie: Czy nasze dzieci wszechstronnie kształcić i wychowywać, czy też dać im szansę na własne spełnienie i radość z życia? – jest możliwa i oby czytelnik po przeczytaniu tego artykułu sam sobie na to pytanie odpowiedział.

Bibliografia

Badura A., Kształtowanie postaw społeczno-moralnych, „Życie Szkoły” (2003)3.

Bartmann C., Stahli K., Aricak M., Pieringer M., Hohmann P., Wohrl R., Mayer W., Wspaniałe gry i zabawy dla dzieci i młodzieży, Jedność, Kraków 2008.

Bieńkowska I., M. Fula M., M. Kitlińska-Król M., F. Kubik F., red.,

Współczesne problemy profilaktyki szkolnej i rodzinnej, „Scriptum”, Kraków-Gliwice 2014.

Denek K., Ku dobrej edukacji, Wyd. Edukacyjne Akapit, Toruń-

Leszno 2005.

Honore C., Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój, Wyd. Drzewo Babel, Warszawa 2008.

Izdebska J., Rodzina, dziecko, telewizja. Szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji, Trans Humana, Białystok 2001.

Jankowski D., Pedagogika kultury. Studia i koncepcja, Impuls, Kraków 2006.

Kielar-Turska M., Zmiany rozwojowe w okresie dzieciństwa, „Wychowanie w Przedszkolu” (2005)3.

Kisiel M., red., Pedagogiczne aspekty rekreacji, turystyki i wypoczynku dzieci i młodzieży w przedszkolu, szkole i poza szkołą, WSB, Dąbrowa Górnicza 2010.

Suchodolski B., Edukacja permanentna: rozdroża i nadziej, Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej, Warszawa 2002.

Walczak M., Wychowanie do wolnego czasu, WSiP, Zielona Góra 1994.

Walaszek-Latacz J., Kisiel M., Turystyka dziecięca ofertą pracy dla pedagogów, [w]: Rynek pracy pedagogów. Bariery i perspektywy, red. A. Watoła i K. Wójcik, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2012.

Opublikowane
2016-06-28
Jak cytować
Bieńkowska, I., & Walaszek-Latacz, J. (2016). Znaczenie spontanicznej zabawy dzieci w wieku 6–10 lat w czasie wolnym – polemika z filmem Wyreżyserowane dzieciństwo, reżyser Scott Harper (2011). Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 10(35/1), 155-172. https://doi.org/10.14632/eetp_35.8