Diagnoza przedszkolna jako wsparcie sukcesu edukacyjnego dziecka

  • Marta Kromka Uniwersytet Jagielloński, Instytut Pedagogiki
  • Katarzyna Ptaśnik-Cholewa Uniwersytet Jagielloński, Instytut Pedagogiki
Słowa kluczowe: diagnoza, edukacja przedszkolna, edukacja wczesnoszkolna, gotowość szkolna, przedszkole, sukces edukacyjny

Abstrakt

Obniżenie wieku szkolnego oraz kontrowersje związane z tym tematem skłaniają po raz kolejny do refleksji nad zagadnieniem gotowości dziecka sześcioletniego do podjęcia nauki w szkole. W artykule zwrócono uwagę na duże znaczenie edukacji przedszkolnej w przysposabianiu dziecka do efektywnego wypełniania obowiązku szkolnego oraz osiągnięcia sukcesu edukacyjnego. Na przedszkolu jako instytucji opiekuńczowychowawczej spoczywa zadanie zapewnienia dziecku warunków do wszechstronnego rozwoju oraz wyposażenia go w kompetencje i umiejętności niezbędne uczniowi pierwszej klasy szkoły podstawowej. To właśnie w przedszkolu rozpoczyna się edukacja człowieka, a jej przebieg rzutuje na dalsze edukacyjne oraz życiowe losy jednostki. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak postępować, aby zapewnić szanse na sukces edukacyjny dzieciom przygotowującym się do wejścia w nowy i wymagający etap życia, jakim jest podjęcie nauki szkolnej. Autorki zwróciły uwagę, iż warunkiem skutecznego oddziaływania na dziecko jest wszechstronna i całościowa znajomość jego cech zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, dzięki czemu nauczyciel może prowadzić zindywidualizowane postępowanie dydaktyczno-wychowawcze i kompensacyjne. W tym kontekście trafna, całościowa i pogłębiona diagnoza staje się orężem wyzwalającym potencjał i możliwości dziecka, umożliwiając eliminowanie przyczyn powodujących deficyty w rozwoju oraz wyrównywania szans. W artykule podkreślono również znaczącą rolę wychowawcy, który, będąc głównym twórcą sukcesu edukacyjnego dzieci, jest odpowiedzialny za prowadzenie systematycznej i celowej diagnozy przedszkolnej.

Bibliografia

Brzezińska A.I., Matejczuk J., Nowotnik A., Wspomaganie rozwoju dzieci 5-7 letnich a ich gotowość do radzenia sobie z wyzwaniami szkoły, „Edukacja”, 117(2012)1.

Brzezińska A.I., Czub M., Wczesna opieka i edukacja dzieci w Polsce, „Polityka Społeczna”, 38(2012)1.

Diagnoza przedszkolna, Bydgoszcz 2011, s. 8, http://www.kpcentorun. edu.pl/file/get/bf578f07ef93640f56f681721d4943d7 (dostęp:

07.2014).

Dzierzgowska I., Przedszkola wielu możliwości, „Dyrektor Szkoły”, 166(2007)10.

Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002.

Jastrząb J., Jak przygotować dziecko sześcioletnie do roli ucznia, „Wychowanie w Przedszkolu”, 62(2009)5.

Kochan-Wójcik M., Diagnoza i monitorowanie rozwoju małego dziecka. Wprowadzenie, „Ogólnopolska Konferencja Dyrektorów Przedszkoli”, Wrocław 2005, http://www.oskko.edu.pl/wroclaw-05-2005 (dostęp: 23.07.2014).

Króliczek J., Pawlita H., Kondycja wychowania przedszkolnego, „Dyrektor Szkoły”, 150(2006)6.

Lisowska E., Diagnostyka pedagogiczna w pracy z dzieckiem i rodziną, Wydawnictwo Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2008.

Marzec-Holka K., Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1990.

Nawrot C.M., Jak w przedszkolu wychowywać zdolne dzieci, „Dyrektor Szkoły”, 155(2006)11.

Płóciennik E., Diagnoza pedagogiczna jako informacja o poziomie opanowania czynności przez dziecko w wieku przedszkolnym, Toruń 2010, s. 269, dostęp online, http://www.ptde.org/file.php/1/Archiwum/XVI_KDE/plociennik.pdf (dostęp: 03.07.2014).

Płóciennik E., Kompetencja diagnostyczna nauczyciela w świetle podstawy programowej wychowania przedszkolnego, [w:] Nauczyciel wczesnej edukacji na drodze do profesjonalnego mistrzostwa, red. W. Leżańska, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.

Podgórecki A., Charakterystyka nauk praktycznych, PWN, Warszawa 1962.

Skałbania B., Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne, „ Impuls”, Kraków 2011.

Stańczak I., Diagnoza społecznego funkcjonowania dziecka w roli ucznia klas początkowych, [w:] Diagnoza i ewaluacja w przemianach edukacyjnych, red. K. Wenta, E. Perzycka, Wydawnictwo DiDN, Szczecin 2007.

Stępniak K., Diagnoza przedszkolna, „Wychowanie w Przedszkolu”, 63(2010)2.

Stępniak K., Indywidualizacja działań edukacyjnych, „Wychowanie w Przedszkolu”, 63(2010)5.

Styczyńska M., Wspomaganie rozwoju dziecka przedszkolnego, „Dyrektor Szkoły”, 166(2007)10.

Surma B., Gotowość szkolna do uczenia się matematyki dzieci sześcioletnich w przedszkolu Montessori – raport z badań, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 28(2013)2.

Szumilas E.M., Zdrowie i rozwój polskich sześciolatków, „Wychowanie w Przedszkolu”, (2008)6.

Wejner T., Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna i jej wpływ na sukces edukacyjny, Wrocław 2012, s. 330, dostępny online, http://www.ptde.org/file.php/1/Archiwum/XVIII_KDE/XVIII%20KDE%20-%20referaty/Wejner.pdf. (dostęp: 12.07.2014).

Włoch S., Włoch A., Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, „Żak”, Warszawa 2009.

Wysocka E., Człowiek a środowisko życia, „Żak”, Warszawa 2007.

Wysocka E., Psychopedagogiczny model diagnozy edukacyjnej – struktura i reguły poznania, [w:] Diagnoza i ewaluacja w przemianach edukacyjnych, red. K. Wenta i E. Perzycka, Wydawnictwo DiDN, Szczecin 2007, s. 177.

Ziemski S., Problemy dobrej diagnozy, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.

Opublikowane
2016-07-01
Jak cytować
Kromka, M., & Ptaśnik-Cholewa, K. (2016). Diagnoza przedszkolna jako wsparcie sukcesu edukacyjnego dziecka. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 9(33/3), 105-122. https://doi.org/10.14632/eetp_33.6