Nauczyciel i Szkoła

Prymas August Hlond ze śląskiej rodziny i o rodzinie

Czesław Ryszka — 2019-12-08

W artykule przedstawiono sytuację śląskiej rodziny na przełomie wieków. Ukazano nauczanie kardynała Augusta Hlonda na temat rodziny. Artykuł składa się z czterech rozdziałów: Praca nad śląską rodziną i razem z nią, Dla rodzin bezrobotnych, Społeczna dusza, Broniąc rodziny przed komunistami.

Miejski szlak kardynała Augusta Hlonda

Adam Plackowski — 2019-12-08

W artykule przedstawiono ideę stworzenia miejskiego szlaku kardynała Augusta Hlonda. Mógłby on być elementem rewitalizacji Mysłowic, a jednocześnie nosić cechy ścieżki edukacyjnej, historycznej i ekologicznej.

August Hlond biskupem. Vir Ecclesiasticus według Pastores gregis

Maria Włosek — 2019-12-08

Papież Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Pastores gregis określił zadania biskupa w naszych czasach. Jedną z zasadniczych cech posługi biskupiej jest dawanie nadziei swojemu ludowi. Kardynał August Hlond jako biskup i Prymas Polski, tworząc nowe instytucje i nową strukturę Kościoła w Polsce, a także nauczając, dawał nadzieję i był prawdziwie mężem Kościoła. Owocem jego działalności pasterskiej była poniekąd duchowość papieża Jana Pawła II.

Prymas Hlond wobec emigracji – osobiste doświadczenie, próby rozwiązania problemu, propozycja duchowa

Bogusław Kozioł T.Chr. — 2019-12-08

Prymas August Hlond był przekonany, że prosta, a zarazem zdrowa duchowość polskich emigrantów będzie mieć wymiar profetyczny, czyli stanie się pewnego rodzaju świadectwem. Wychodźcy są przedstawicielami Polski w obcych krajach i to według zachowania emigrantów – jak uważał – będzie oceniany cały naród. Co więcej, Polacy żyjący na emigracji swoją wiarą i wartościami z niej wypływającymi będą niejako z natury spełniać misję ewangelizacyjną i apostolską.

Kardynał August Hlond dla Polaków za granicą

Bernard Kołodziej T.Chr. — 2019-12-08

Od momentu przejęcia urzędu Prymasa Polski kardynał Hlond szczególnie wrażliwy był na opiekę duszpasterską nad polskimi rzeszami wychodźczymi – osobami pozbawionymi opieki państwowej i duszpasterskiej. Na zjazdach przypominał biskupom o obowiązkach duszpasterskich w kraju wobec emigrantów. Stwierdzał, że proboszczowie w Polsce nie utrzymują prawie żadnego związku ze swymi parafianami, którzy na dłuższy czas wywędrowali za granicę, szukając na obczyźnie pracy i zarobku. Nakazywał biskupom i proboszczom, aby prowadzili spisy wychodźców, polecali ich modlitwie i utrzymywali z nimi kontakt przez listy nawołujące ich do praktyk religijnych i życia cnotliwego oraz dostarczanie im książek i czasopism religijnych. Powołał do istnienia między innymi nowe zgromadzenie: Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej.

Ekonomia społeczna kardynała Augusta Hlonda

Aleksander Lipski — 2019-12-08

Ekonomia społeczna Augusta Hlonda jest synergicznym połączeniem teorii (filozofii społecznej) i praktyki (rozwiązań organizacyjnych i zarządczych oraz określonych działań), opartym na systemie wartości etyki chrześcijańskiej i społecznej nauki Kościoła. Jej wyraźnie normatywny charakter, jednoznaczny profil ideowy i wynikający z nich rys krytyczny pozwala utożsamiać ją z ekonomią polityczną. Gospodarka w rozumieniu Hlonda jest integralną częścią rzeczywistości społecznej narodu, co pozwala kojarzyć jego podejście z klasycznymi przykładami szkół narodowych w ekonomii. Powstająca w wyniku tego scalenia teorii i praxis wartość dodana znalazła wyraz w licznych podejmowanych przez Hlonda pracach na rzecz przeciwdziałania ubóstwu, bezrobociu, bezdomności, nierównościom społecznym czy wykluczeniu społecznemu, będących świadectwem wartościującej diagnozy trudnej sytuacji kraju w warunkach permanentnych zawirowań politycznych i kryzysów ekonomicznych oraz budowanych na jej podstawie programach naprawczych. Propozycja Hlonda wykracza zatem zdecydowanie poza współczesny model ekonomii społecznej, zarówno jeśli chodzi o zakres i treść jego definicji, skalę inicjowanych działań, jak i wizję dobra wspólnego społeczeństwa oraz jego przyszłości.

Nauczanie kardynała Augusta Hlonda z perspektywy teleologii i metodyki wychowania (O pedagogice, wychowaniu i kardynale Hlondzie refleksja)

Mirosław Wójcik — 2019-12-08

Autor opracowania podjął próbę włączenia dzieła kardynała Augusta Hlonda w dorobek teoretyczny i praktyczny pedagogiki. Poszukuje systemowych cech jego nauczania społecznego, które pozwalają na wyodrębnienie stanowiska pedagogicznego tego kapłana i nauczyciela narodu polskiego. W rozważaniach wyszedł od znaczenia Augusta Hlonda jako hierarchy, interdyscyplinarnie postrzegającego najważniejsze obszary życia Polaków. Ma to odzwierciedlenie w wielości nauk, z perspektywy których prowadzone są analizy myśli kardynała, stanowiących treść jego homilii, listów pasterskich i przemówień. W konsekwencji rozważań przyjętych w opracowaniu autor stawia odważną, subiektywnie wyprowadzoną tezę o uzasadnionym traktowaniu Augusta Hlonda jako pedagoga – nauczającego kapłana, zatroskanego o zdrowie moralne narodu. Kierunek tego nauczania nazwał autor pedagogiką chrześcijańsko-narodową kardynała Augusta Hlonda, włączając go w poczet polskich teoretyków wychowania. Przyczółkiem dla pedagogicznego utożsamiania Augusta Hlonda uczynił autor niniejszego artykułu stanowisko filozoficzno-pedagogiczne uczonego ojca Towarzystwa Jezusowego z przełomu XVI i XVII w. – Mikołaja Łęczyckiego (Nicolaus Lancicius), wraz z jego podstawą teologiczną budowaną na Objawieniu i źródłową, sięgającą filozofii Aureliusza Augustyna oraz Tomasza z Akwinu.

Kwestie społeczno-wychowawcze w nauczaniu kardynała Augusta Hlonda

Piotr Kowolik — 2019-12-08

Kardynał August Hlond był niestrudzonym przewodnikiem, księdzem, przełożonym, opiekunem i wychowawcą Polaków żyjących w kraju i za granicą. Wywodził się ze Śląska: z Mysłowic-Brzęczkowic. Żył w latach 1881–1948. Był bardzo czuły na problemy młodzieży i dorosłych. Starał się nieść im pomoc w rozwiązywaniu wszelkich codziennych trudności.

Aktualność krytyki idei marksistowskiej w nauczaniu kardynała Augusta Hlonda

Krzysztof Butowski SDB — 2019-12-08

Aktualność krytyki idei marksistowskiej w nauczaniu kardynała Hlonda wyraża się w jego obronie transcendentnego wymiaru człowieka jako istoty nieredukowalnej do jej wymiaru biologicznego czy materialnego. Gdyby kardynał Hlond żył dzisiaj, z pewnością nie pozostałby obojętny na tę współczesną tendencję. Mając świadomość, jakie niebezpieczeństwa mogą się wyłonić z ateistyczno-materialistycznego redukcjonizmu antropologicznego, w liście pasterskim O katolickie zasady moralne postawił pytanie, które zdumiewa swą aktualnością: „Czyż człowiek nie po to ma od Stwórcy rozum, by rozeznawał, co w jego instynktach i ich zaspokajaniu jest dobre, a co zdrożne? Czyż nie po to ma wolną wolę, by nią to opanował, co brutalne i zwierzęce?”.

Między tradycją a zmianą. 50 lat z historii dekanatu Mysłowice (1968–2018)

Leszek Szewczyk — 2019-12-08

Celem niniejszego opracowania jest spojrzenie z perspektywy pastoralnoteologicznej na najważniejsze wydarzenia z życia dekanatu mysłowickiego w ostatnim półwieczu jego funkcjonowania. Po wstępnym wyjaśnieniu pojęć omówione zostało zagadnienie znaczenia dekanatu w strukturze Kościoła lokalnego. Wskazano kolejne etapy powstawania nowych parafii oraz rozwój budownictwa sakralnego na terenie dekanatu mysłowickiego. W dalszej kolejności omówiono dane statystyczne odnoszące się do duchownych i wiernych świeckich dekanatu. Zaprezentowano również najważniejsze wydarzenia z najnowszej historii omawianego dekanatu. Na końcu przedstawiono wnioski i postulaty odnoszące się do dalszego jego funkcjonowania.

150-lecie dekanatu mysłowickiego na tle przemian narodowych, społecznych i gospodarczych

Henryk Olszar — 2019-12-08

Stale wzrastająca liczba ludności w dekanacie bytomskim w dobie gwałtownej industrializacji i urbanizacji oraz powstanie nowych parafii wymusiły niejako dokonanie podziału tego dekanatu. Biskup wrocławski Henryk III Förster podpisał w piątek, 28 sierpnia 1868 r., dekret, na mocy którego z części wschodniej wspomnianego dekanatu bytomskiego został utworzony nowy dekanat mysłowicki. Od tej daty minęło już sto pięćdziesiąt lat. W historię dekanatu mysłowickiego wpisały się losy wiernych: świeckich i duchownych, w czasach cesarstwa niemieckiego, odrodzonej Polski, nazizmu i komunizmu, transformacji ustrojowej końca XX wieku i umacniania demokracji. Osoby duchowne, świeckie i konsekrowane dokładały starań, aby każda z parafii dekanatu mysłowickiego była wspólnotą wspólnot, budowanych na słowie Bożym, posłudze sakramentalnej i służbie. I cieszą się, że z tego dekanatu wyszedł sługa Boży kardynał August Hlond SDB i był z nim związany biskup sufragan katowicki Teofil Bromboszcz – proboszcz mysłowicki.

Indeks artykułów zamieszczonych w czasopiśmie „Nauczyciel i Szkoła” w latach 1996–2019 ISSN 1426–9899 e-ISSN 2544–6223

Krzysztof Homa — 2019-12-08

Artykuł dzieli się na dwie części. Krótkie wprowadzenie ukazuje historię
czasopisma NiS, podając informacje o radach redaktorskich, wylicza najbardziej twórczych autorów. Druga część to alfabetyczna lista autorów
z podaniem tytułów opublikowanych przez nich w NiS artykułów.

Piotr Paweł Barczyk (1945–2019) Słowem ucznia portret Mistrza skreślony

Mirosław Wójcik — 2019-12-08

Mówi się, że „gdy umierają poeci, to Niebo płacze…”. A gdy odchodzą nasi
nauczyciele, wychowawcy, mistrzowie – co wówczas czujemy? Dziwną i do
końca niepojętą pustkę. I to przekonanie, że teraz my… ale czy podołamy? (...)