Zmysłowe krupówki

analiza audiosfery i odorantosfery najsłynniejszej ulicy Podhala

Abstrakt

Artykuł oraz przeprowadzone na jego potrzeby badania mają za zadanie przedstawić aktualny krajobraz dźwiękowy (cultural soundscape) i zapachowy (smellscape) ulicy Krupówki w Zakopanem, a także odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób audiosfera i odorantosfera doświadczana percepcyjnie na tym deptaku wpływa na postrzeganie i interpretowanie Krupówek przez mieszkańców i turystów. W badaniach nad tym zagadnieniem zastosowano metodę wielozmysłowej obserwacji uczestniczącej, połączonej z aktywnym słuchaniem, pomiarem decybeli i nagrywaniem dźwięku oraz percepcyjnym rozpoznawaniem zapachów. Dopełnieniem badań terenowych była ankieta przeprowadzona wśród 50 informatorów. Na podstawie otrzymanych wyników opracowano nowatorskie mapy sensoryczne zapachów i dźwięków najpopularniejszej ulicy Podhala. Możliwe stało się także przeanalizowanie ambiwalentnego stosunku względem tej ulicy wyrażanego przez mieszkańców i turystów. Uogólniając, należy stwierdzić, że kongruencja dźwięków z zapachami przekłada się na wysokie oceny tej destynacji wśród turystów, a sensoryczne doświadczenia przestrzeni w dużej mierze konstruują genius loci Krupówek. Z drugiej strony skomercjalizowana przestrzeń Krupówek wartościowana jest negatywnie przez stałych mieszkańców, co wpływa na postępującą gentryfikacje centrum Zakopanego.