Relacje między ludźmi a zwierzętami w języku i zachowaniach polskich katolików

Perspektywa komunikacyjna

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2024.4704.29
Słowa kluczowe: antropomorfizacja, Biblia, Katechizm Kościoła Katolickiego, komunikacja, Laudato si, relacje ludzie – zwierzęta

Abstrakt

Celem artykułu było opisanie relacji pomiędzy ludźmi a zwierzętami ujawniających się w języku i zachowaniach, czyli w różnych praktykach komunikacyjnych, z uwzględnieniem katolickiego punktu widzenia. Jako materiał badawczy wykorzystane zostało Pismo św., Katechizm Kościoła Katolickiego oraz encyklika papieża Franciszka Laudato si. Metodą badawczą była krytyczna analiza dyskursu i obserwacja. W pierwszej części tekstu zbadano, jaki obraz relacji pomiędzy ludźmi a zwierzętami pokazany jest w oficjalnym nauczaniu Kościoła, w drugiej zaś, jak wygląda to w praktykach językowych i społecznych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na podkreślanie różnic pomiędzy ludźmi i zwierzętami oraz ich zacieranie, czyli antropomorfizację.

Biogramy autorów

Magdalena Jankosz, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauk o komunikacji społecznej i mediach, absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, adiunkt na Wydziale Nauk o Komunikacji Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, członek Koła Współpracowników Zespołu Języka Religijnego Rady Języka Polskiego, redaktor tekstów naukowych.

Wiesław Przyczyna, profesor emeritus

Prof. dr hab.; emerytowany profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i Uniwersytetu w Białymstoku; kierownik projektu badawczego Słownik polskiej terminologii prawosławnej; członek Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, członek Międzynarodowego Komitetu Slawistów (przewodniczący Komisji Języka Religijnego); pola zainteresowań badawczych: teologia homiletyczna, komunikacja interpersonalna, język religijny, retoryka.

Bibliografia

Biblia Tysiąclecia. Poznań: Pallotinum.

Franciszek. Encyklika Laudato si. Pozyskano z: https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html (dostęp: 18.09.2024).

Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallotinum. Pozyskano z: http://www.katechizm.opoka.org.pl (dostęp: 18.09.2024).

Bartmiński, J. (2007). Stereotypy językowe we współczesnym języku pol-skim. W: J. Bartmiński (red.), Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 85–105.

Oronowicz-Kida, E. (2022). Zwierzę jak człowiek, czyli antropomorfizacja psów w zoonimach i zoochrematonimach. Prace Językoznawcze, XXIV, 35-46.

Schroeder, M. (2023). Psiecko – nowa moda wśród singli. Pozyskano z: https://pl.aleteia.org/2023/07/26/psiecko-nowa-moda-wsrod-singli (dostęp: 21.10.2024).

SJP PWN. Hasło: personifikacja. Pozyskano z: https://sjp.pwn.pl/slowniki/personifikacji.html (dostęp: 18.09.2024).

Smykowski, K. (2003). Teologiczno-liturgiczne treści obrzędu błogosła-wieństwa zwierząt. Studia Warmińskie, 60, 267–279.

Szarlej, J. (2003). Biblijne epifanie zwierzęce na tle opozycji homo – ani-mal. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2530, 33–48.

Tokarski, R. (1999). Językowy obraz świata w metaforach potocznych. W: J. Bartmiński, Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 65–81.

Witczak, J. (2024). „Zwierzę żre, ma mordę, zdycha”. Obrońcy zwierząt oburzeni słowami prof. Bralczyka. Pozyskano z: https://www.wprost.pl/kraj/11757324/slowa-prof-bralczyka-o-zwierzetach-wiele-osob-oburzonych.html (dostęp: 18.10.2024).

Zwierkowska, D. i Adamczyk, K. (2021). Antropomorfizacja zwierząt. Dy-lemat współczesnych relacji człowiek-zwierzę. Przegląd Hodowlany, 4, 25–29.

Opublikowane
2024-12-28
Jak cytować
[1]
Jankosz, M. i Przyczyna, W. 2024. Relacje między ludźmi a zwierzętami w języku i zachowaniach polskich katolików: Perspektywa komunikacyjna. Perspektywy Kultury. 47, 4 (grudz. 2024), 467-480. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4704.29.
Numer
Tom 47 Nr 4 (2024): Kultura studencka, kultura akademicka – historia i współczesność
Dział
Varia

Copyright (c) 2024 Uniwersytet Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.