TY - JOUR AU - Czarnecki, Piotr PY - 2020/12/31 Y2 - 2024/03/28 TI - Nowy paradygmat – „średniowiecze bez kataryzmu” a świadectwo źródeł inkwizycyjnych JF - Perspektywy Kultury JA - PK VL - 31 IS - 4 SE - Orient. Wczoraj i dziś DO - 10.35765/pk.2020.3104.08 UR - https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/pk/article/view/1697 SP - 89-108 AB - Artykuł podejmuje dyskusję z coraz popularniejszą w ostatnich czasach rady­kalną opcją interpretacyjną kataryzmu, której zwolennicy zakładają, że here­zja ta nie istniała nigdy realnie na południu dzisiejszej Francji, będąc jedynie konstruktem katolickich duchownych. Obraz dobrze zorganizowanej i spój­nej doktrynalnie herezji dualistycznej miał zostać stworzony przez polemi­stów katolickich na podstawie starożytnych pism antyheretyckich (głównie antymanichejskich św. Augustyna), a następnie wmówiony niewinnym prze­słuchiwanym podczas procedury inkwizycyjnej. Zwolennicy tej interpretacji (opartej na rozumieniu źródeł inkwizycyjnych) proponują całkowitą zmianę spojrzenia na kataryzm, napisanie jego historii od nowa i zastąpienie dotych­czasowych ustaleń nowym paradygmatem – „średniowiecze bez katary­zmu”. Głównym celem artykułu jest weryfikacja tych śmiałych twierdzeń na podstawie analizy źródeł inkwizycyjnych i udzielenie odpowiedzi na pyta­nia: Czy faktycznie obraz kataryzmu w nich zawarty pokrywa się z obrazem znanym z katolickich polemik? Czy można odnieść wrażenie, że został on narzucony przesłuchiwanym przez inkwizytorów? Czy jest to obraz dobrze zorganizowanego kontr-Kościoła, jak utrzymują zwolennicy wyżej opisanej interpretacji. ER -