Relacje nuncjuszy apostolskich z Zygmuntem III
Abstrakt
Celem artykułu jest zestawienie i analiza działań nuncjuszy apostolskich w zakresie budowania relacji z królem Zygmuntem III. Autor opisuje spo- sób postępowania 10 kolejnych nuncjuszy z czasów panowania tego wład cy, wskazując na podobieństwa i różnice w odniesieniu do predyspozycji kolejnych dyplomatów oraz uwarunkowań społecznych i politycznych ich działań. Autor konstatuje, że nuncjusze stosowali różne praktyki relacji z królem. Część z nich nie była zainteresowana nawiązaniem bliskiej relacji, część koncentrowała się na intensywnych, ale formalnych i oficjalnych kontaktach, a tylko dwóch – Claudio Rangoni i Giovanni Battista Lancel- lotti – nawiązało więź o charakterze emocjonalnym. Autor stawia tezę, że Zygmunt III, pozbawiony możliwości posiadania stałego ambasadora w Państwie Kościelnym, traktował nuncjuszy jako potencjalnych repre- zentantów swoich interesów w Rzymie w czasie ich późniejszej kariery, co przyniosło pozytywny rezultat w przypadku Cosima de Torresa i Antonia Santa Crocego.
Bibliografia
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XIII: Hannibale de Capua (1586–1591), vol. 1: 6 IX 1586–30 IV 1587, red. Dorothea Gregorowicz (Cracoviae: Academia Scientiarum et Litterarum Polona, 2023).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XV: Germanicus Malaspina (1591–1598), vol. 1: 1 XII 1591 – 31 XII 1592, red. Lescus Jarmiński, Paulus Duda (Cracoviae: Academia Scientiarum et Litterarum Polona, 2000).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XVIII: Franciscus Simonetta (1606–1612), vol. 1: 21 VI 1606–30 IX 1607, red. Adalbertus Tygielski (Romae: Institutum Historicum Polonicum, 1990).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XXII: Ioannes Baptista Lancellotti (1622–1627), vol. 1: 22 XI 1622 – 31 XII 1623, red. Thaddaeus Fitych (Cracoviae: Academia Scientiarum et Litterarum Polona, 2001).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XXIII: Antonius Santa Croce (1627–1630), vol. 1: 1 III 1627 – 29 VII 1628, red. Henricus Litwin (Romae: Institutum Historicum Polonicum, 1996).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XXIII: Antonius Santa Croce (1627–1630), vol. 2: 1 VIII 1628 – 31 III 1629, red. Henricus Litwin, Paulus Duda (Cracoviae: Academia Scientiarum et Litterarum Polona, 2021).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. XXIV: Honoratius Visconti (1630–1636), vol. 1: 20 IV 1630 – 26 VII 1631, red. Adalbertus Biliński (Romae: Institutum Historicum Polonicum, 1992).
Rangoni Claudio, Relacja o Królestwie Polskim z 1604 roku, red. Włodzimierz Kaczorowski, Janusz Byliński (Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża, 2013).
Acta Nuntiaturae Polonae, t. I: De fontibus eorumque investigatione et editionibus. Instructio ad editionem. Nuntiorum series chronologica, auctore Henrico Damiano Wojtyska (Romae: Institutum Historicum Polonicum, 1990).
Fitych Tadeusz, Struktura i funkcjonowanie nuncjatury Giovanniego Battisty Lancellottiego (1622–1627) (Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, 2005).
Gregorowicz Dorota, Tiara w grze o Koronę. Stolica Apostolska wobec wolnych elekcji w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w drugiej połowie XVI wieku (Kraków 2019: Polska Akademia Umiejętności).
Leitsch Walter, Das Leben am Hof König Sigismunds III. von Polen, t. I–IV (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2009).
Litwin Henryk, Chwała Północy. Rzeczpospolita w polityce Stolicy Apostolskiej 1598–1648 (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2018).
Bodniak Stanisław, „Polska w relacji włoskiej z roku 1604”, Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 2 (1930): 26–49.
Sułowska Zofia, „Działalność nuncjusza Viscontiego w Polsce”, Roczniki Humanistyczne KUL 9/4 (1960): 31–99.
Pietrzak Jerzy, „Nuncjusz Cosmas de Torres w Polsce (1621–1622)”, Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 30/2 (1975): 243–253.
Boccolini Alessandro, „Visconti Onorato”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 99 (2020).
Dubas-Urwanowicz Ewa, „Między troską o losy Kościoła w Rzeczypospolitej a sympatią do Habsburgów. Hannibal z Kapui w Rzeczypospolitej w latach 1588–1591”, w Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. Mariusz R. Drozdowski, Wojciech Walczak, Katarzyna Wiszowata-Walczak (Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2012), 431–451.
Koller Alexander, „Malaspina Germanico”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 67 (2006).
Messina Pietro, „de Torres Cosimo”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 39 (1991).
Ronchi de Michelis Laura, „Lancellotti Giovanni Battista”, w: Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 63 (2004).
Sanfilippo Matteo, „di Capua Annibale”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 39 (1991).
Sanfilippo Matteo, „Diotallevi Francesco”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 40 (1991).
Skowron Ryszard, „Nuncjusz i ambasador. Korespondencja Annibala z Capui z Guillenem de San Clementem (1586–1591)” , w Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. Mariusz R. Drozdowski, Wojciech Walczak, Katarzyna Wiszowata-Walczak (Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2012), 453–468.
Tanturri Alberto, „Santacroce Antonio”, w Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 90 (2017).
Copyright (c) 2025 Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
