Higiena głosu dzieci i młodzieży szkolnej w dwudziestoleciu międzywojennym w świetle wybranej literatury przedmiotu
Abstrakt
W obecnym czasie wiele miejsca poświęca się kształceniu głosu, jego higienie, szeroko omawiane są również zaburzenia głosu. Jak uważają specjaliści zajmujący się głosem, praca nad nim powinna zaczynać się już w przedszkolu, bowiem głos spełnia bardzo ważną funkcję zarówno w życiu osobistym, społecznym, jak i zawodowym człowieka. Przykłady literatury przedmiotu wskazują, że wiele miejsca poświęcono higienie głosu i ćwiczeniom emisyjnym w okresie międzywojennym. Powstało wówczas wiele publikacji pedagogicznych poświęconych nauczaniu muzyki w szkole, a w szczególności nauce śpiewu. Analiza źródeł ukazuje, jak niezmiernie ważne były to zagadnienia. Ponadto omawiana literatura dwudziestolecia międzywojennego przedstawiająca zagadnienia nauki śpiewania piosenek przez dzieci i młodzież pozwala sformułować tezy, że zasady higieny głosu były niezmienne. Nauczyciel miał obowiązek uświadamiać uczniom, jak ważna jest troska o przestrzeganie zasad higieny głosu w codziennym życiu oraz dostosować naukę piosenki do możliwości wykonawczych dzieci i młodzieży szkolnej.Bibliografia
Baranowska-Borowa J., Wierzbińska J., Metodyka nauczania śpiewu w szkole ogólnokształcącej. Podręcznik dla nauczycielstwa szkół ogólnokształcących i młodzieży ostatnich kursów seminarium, Gebethner i Wolff, Warszawa [i in.] 1925.
Binkuńska E., Higiena i emisja głosu mówionego, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012.
Chrzanowski W., Poradnik dla nauczycieli szkół początkowych do nauki śpiewu w pierwszym roku nauczania. 50 lekcji metodycznie ułożonych, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1919.
Chyła-Szypułowa I., Kompendium edukacji muzycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2008.
Gałązka-Tritt J., Dzieci lubią śpiewać, a my z nimi! Mały poradnik metodyczny dla wychowawców i rodziców, Wydawnictwo MILA, Poznań 2007.
Gołębiowski W., Nauka śpiewu w szkołach powszechnych. Szczegółowe opracowanie materiału z zakresu nauki śpiewu w klasie czwartej wedle nowego programu. Klasa IV. Podręcznik dla młodzieży, Lud. Spółdz. Tow. Wyd., Lwów 1924.
Gołębiowski W., Śpiew. Szczegółowe opracowanie materiału z zakresu nauki śpiewu w klasie drugiej – wedle nowego programu. Podręcznik dla młodzieży. Klasa druga, Lud. Spółdz. Tow. Wyd., Lwów 1923.
Gołębiowski W., Śpiew. Szczegółowy rozkład materiału z zakresu nauki śpiewu w kl. pierwszej, ułożony wedle nowego programu nauki. Podręcznik dla nauczycieli. Klasa pierwsza, Lud. Spółdz. Tow. Wyd., Lwów 1922.
Horoszkiewiczówna Z., Lanżanka J. St., Nauka śpiewu w szkole ludowej, cz. 1, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Lwów 1919.
Kazuro S., Drogi rozwoju słuchu muzycznego. Podręcznik dla wykładających i uczących się muzyki, Gebethner i Wolff, Warszawa [i in.] 1927.
Kazuro S., Nauka śpiewu w szkołach powszechnych i zawodowo muzycznych. (Metodyka). Dla nauczycieli, Gebethner i Wolff, Warszawa [1919].
Malko D., Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. Podręcznik dla studiów nauczycielskich, kierunek Wychowanie Przedszkolne (sześcioletni tok studiów), Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990.
Maszyński P., Ćwiczenia wstępne do nauki szkolnej śpiewu zbiorowego, Gebethner i Wolff, Warszawa 1926.
Mendelewski W., Higiena głosu, „Forum Logopedy” 2/2014.
Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2001.
Paschalski K., Zasady śpiewu szkolnego (dla szkół średnich), Gebethner i Wolff, Warszawa 1921.
Program nauki w szkołach powszechnych siedmioklasowych. Śpiew, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa 1920.
Prosnak J., Polihymnia ucząca. Wychowanie muzyczne w Polsce od średniowiecza do dni dzisiejszych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1976.
Przychodzińska-Kaciczak M., Polskie koncepcje powszechnego wychowania muzycznego. Tradycje – współczesność, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987.
Rozkład godzin w szkołach powszechnych, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa 1920.
Sadowski B., Metodyczny podręcznik do nauki śpiewu w szkołach powszechnych. Opracowany według programu Ministerstwa W.R. i O.P., nakł. aut., Tarnów 1927.
Sipowicz J., Ja i mój głos. Jak odnaleźć wibracje swojego głosu i nawiązać głębszy kontakt z samym sobą i innymi ludźmi?, Wydawnictwo Poligraf, Brzezia Łąka 2009.
Sobierajska H., Uczymy się śpiewać. Poradnik dla nauczycieli wychowania muzycznego, instruktorów amatorskich zespołów wokalnych oraz piosenkarzy, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1972.
Szypułowa I., Pieśń szkolna. Jej teoria, historia oraz miejsce w repertuarze edukacyjnym szkolnictwa polskiego XIX i XX wieku, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kielce 1994.
Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do emisji głosu, TAiWPN Universitas, Kraków 2003.
Walencik-Topiłko A., Głos jako narzędzie. Materiały do ćwiczeń emisji głosu dla osób pracujących głosem i nad głosem, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2009.
Wierzbińska J., Nauka śpiewu w szkole powszechnej. Wskazówki metodyczne na pierwszy rok nauczania, Nasza Księgarnia, Warszawa 1930.
Wierzbińska J., Nauka śpiewu w szkole powszechnej, Cz. 2, Wskazówki metodyczne na oddział II-gi, III-ci, IV-ty, Nasza Księgarnia, Warszawa 1931.
Zielińska H., Kształcenie głosu, Polihymnia, Lublin 2002.
Życzkowski J., Metodyka nauczania śpiewu w klasach I–IV. Książka pomocnicza dla nauczycieli śpiewu oraz uczniów zakładów kształcenia nauczycieli, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1959.
