Ekonomia społeczna kardynała Augusta Hlonda
Abstrakt
Ekonomia społeczna Augusta Hlonda jest synergicznym połączeniem teorii (filozofii społecznej) i praktyki (rozwiązań organizacyjnych i zarządczych oraz określonych działań), opartym na systemie wartości etyki chrześcijańskiej i społecznej nauki Kościoła. Jej wyraźnie normatywny charakter, jednoznaczny profil ideowy i wynikający z nich rys krytyczny pozwala utożsamiać ją z ekonomią polityczną. Gospodarka w rozumieniu Hlonda jest integralną częścią rzeczywistości społecznej narodu, co pozwala kojarzyć jego podejście z klasycznymi przykładami szkół narodowych w ekonomii. Powstająca w wyniku tego scalenia teorii i praxis wartość dodana znalazła wyraz w licznych podejmowanych przez Hlonda pracach na rzecz przeciwdziałania ubóstwu, bezrobociu, bezdomności, nierównościom społecznym czy wykluczeniu społecznemu, będących świadectwem wartościującej diagnozy trudnej sytuacji kraju w warunkach permanentnych zawirowań politycznych i kryzysów ekonomicznych oraz budowanych na jej podstawie programach naprawczych. Propozycja Hlonda wykracza zatem zdecydowanie poza współczesny model ekonomii społecznej, zarówno jeśli chodzi o zakres i treść jego definicji, skalę inicjowanych działań, jak i wizję dobra wspólnego społeczeństwa oraz jego przyszłości.
Bibliografia
Wszystkie teksty i wypowiedzi Augusta Hlonda zaczerpnięto z: http://patrimonium.chrystusowcy.pl [dostęp: 10.01.2018].
Bańka J., Ks. August Hlond na Górnym Śląsku w latach 1922–1926; http://naszaprzeszlosc.pl/files/tom042_04.pdf [dostęp: 25.02.2018].
Benedykt XVI, Caritas in veritate, Watykan 2009.
Bortkiewicz P., Wiara i polityka; https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/
/Przewodnik-Katolicki-45-2013/Wiara-i-Kosciol/Wiara-i-polityka [dostęp: 5.10.2016].
Chamot M., Chrześcijański ruch robotniczy w zaborze pruskim w latach 1890–1914, „Czasy Nowożytne” 1997, t. III.
Czarnowski S., Ludzie zbędni w służbie przemocy [1935], [w:] Wybór pism socjologicznych, Warszawa 1982.
Demoustier D., Social Economy as Social Science and Practice: Historical Perspectives on France, Eleventh World Congress of Social Economics: Social Economics: A Paradigm for a Global Society, Albertville 2004.
Filek J., Teorie filozoficzne a ekonomia społeczna, [w:] Wokół ekonomii społecznej, red. M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur, Kraków 2012.
Fine B., Milonakis D., From Economics Imperialism to Freakonomics, London 2009.
Franciszek, Encyklika Laudato si, Watykan 2015.
Glapiński A., Współczesna katolicka teoria ekonomiczna, [w:] Tendencje ideologiczne we współczesnej katolickiej myśli społecznej i filozoficznej, red. D. Tanalski, Warszawa 1984.
Głąbiński S., Teoria ekonomiki narodowej, Lwów 1927.
Hausner J., Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki, „Ekonomia Społeczna” 2007, nr 1.
Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis, Watykan 1987.
Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens, Watykan 1981.
Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Christifideles laici, Watykan 1988.
Jan XXIII, Encyklika Mater et magistra, Watykaan 1961.
Klimczak B., Trudne związki katolickiej nauki społecznej i ekonomii, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym” 2012, nr 15/1.
Kobeszko Ł., 1937. Największe strajki międzywojennej Polski; http://wiez.com.pl/2017/08/16/1937-najwieksze-strajki-miedzywojennej-polski/ [dostęp: 24.10.2017].
Kosiński S., August Hlond 1926–1948; http://hlond.blogspot.com/2010/10/ks-s-kosinski-august-hlond-1926-1948.html [dostęp: 22.11.2017].
Kosiński S., Ks. August Hlond na Śląsku. W 60. rocznicę erygowania diecezji katowickiej, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1985, T. XVIII. Landau Z., Gospodarka polska w latach 1918–1939, [w:] B. Zientara i in., Dzieje gospodarcze Polski do roku 1939, Warszawa 1973.
Leon XIII, Encyklika Rerum nova rum, Watykan 1891.
Lipski A., Między filozofią nędzy a nędzą filozofii. Z chrześcijańskiej polityki społecznej, [w:] Dzieło prymasa ze Śląska. Troska i nauczanie, red. B. Kołodziej, M. Wójcik, B. Kołodziej, Mysłowice – Kraków 2016.
Lipski A., Polityka a moralność w kontekście idei społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Kardynał August Hlond Prymas Polski na nowo odczytany, red. W. Królikowski, G. Paprotna, Kraków 2017.
Majka J., Katolicka nauka społeczna, Warszawa 1988.
Monzon J.L., Chaves R., The European Social Economy: Concept and Dimensions of the Third Sector, „Annals of Public and Cooperative Economics” 2008, vol. 79, No. 3–4.
Moulier Boutang Y., Cognitive Capitalism, Cambridge 2011.
Olbert J.M., Prymas o społecznym obliczu, „Nasz Głos” 5/2013; http://docplayer.pl/5047047-Patron-civitas-christiana.html [dostęp: 22.11.2017].
Pius XI, Encyklika Casti connubii, Watykan 1930.
Radziszewski H., Bank Polski, Poznań 1919.
Ratzinger J., Gospodarka rynkowa a etyka, [w:] Kościół a ekonomia, red. L. Roos, Warszawa 2008.
Rusiński W., Zarys historii gospodarczej Polski na tle dziejów gospodarczych powszechnych, Warszawa 1986.
Rychlicki C. (red.), Rino Fisichella „Gli Anni Santi attraverso le Bolle”, Piemme 1999, „Studia nad Rodziną” 1999, nr 3/1 (4).
Siwiec A., Agrarna myśl społeczna w pracach Rady Społecznej przy Prymasie Polski, „Roczniki Nauk Społecznych” 1988–1989, T. XVI–XVII, nr 1.
Skowroński L., „Etyka nikomachejska” i „Polityka” Arystotelesa, „Peitho. Examina Antiqua” 2016, nr 1.
Smith A., Teoria uczuć moralnych, Warszawa 1989.
Sobór Watykański II, Konstytucja Gaudium et spes, Watykan 1965.
Stankiewicz W., Historia myśli ekonomicznej, Warszawa 2007.
Stanulewicz M., Prawo własności w nauczaniu episkopatu II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2012, T. LXIV, nr 1.
Stiglitz J., Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy, New York 2010.
Strzeszewski C., Struktura pracy w warunkach społeczno-gospodarczych Polski współczesnej, „Roczniki Nauk Społecznych” 1997, T. XXV, nr 1.
Tomaszewski J., Stabilizacja waluty w Polsce: z badań nad polityką gospodarczą rządu polskiego przed przewrotem majowym, Warszawa 1961.
WTB, Katolicka międzynarodówka robotnicza, „Goniec Śląski”, 18.07.1928.
