Rola i znaczenie ks. Romana Darowskiego SJ (1935–2017) w badaniach dziejów filozofii polskiej

Tomasz Pawlikowski

doi:10.35765/rfi.2023.2903.11

Tomasz Pawlikowski Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego https://orcid.org/0000-0003-0618-611X

DOI: https://doi.org/10.35765/rfi.2023.2903.11

Słowa kluczowe: Roman Darowski SJ (1935–2017), filozofia polskich jezuitów, historia filozofii polskiej, druga scholastyka, neoscholastyka

Abstrakt

Celem podjętych rozważań jest ustalenie cech charakterystycznych badań filozofii polskiej prowadzonych przez o. Romana Darowskiego SJ (1935– 2017). Głównym materiałem źródłowym są jego publikacje oraz ich recenzje. Literatura przedmiotowa jest nieliczna. Przy powyższym zadaniu naturalnym sposobem postępowania (metodą) wydaje się prześledzenie informacji biograficznych i publikacji autora, by na podstawie uzyskanego zarysu twórczości ustalić właściwe jej cechy oraz sformułować narzucające się uwagi. Artykuł zawiera przegląd najważniejszych prac Romana Darowskiego dotyczących filozofii polskiej. Zachowuje układ chronologiczny, z niewielkimi odstępstwami. Informacje biograficzne wskazywały czas i okoliczności powstania niektórych omawianych tekstów. Poczynione ustalenia potwierdzają tezę o wybitnych osiągnięciach Romana Darowskiego w badaniu historii filozofii polskich jezuitów od XVI do XX stulecia. Dowodzą też, że wskazał i udokumentował on w licznych publikacjach najważniejsze dokonania jezuitów pracujących na ziemiach leżących w granicach dawnej Rzeczypospolitej. Ponadto przez lata aktywności zawodowej wypracował i zastosował z powodzeniem oryginalne metody i program badawczy, a także nakreślił kierunki działań na przyszłość.

Bibliografia

Darowski Roman, „A Filosofia Polaca desde a Segunda Guerra”, Revista Portuguesa de Filosofia 14 (1958), fasc. 3-4: 298–305.

Darowski Roman, La théorie marxiste de la vérité (Rome: Sumptibus Facultatis Philosophicae Cracoviensis Societatis Jesu, 1973).

Darowski Roman, „État actuel des recherches sur l›enseignement de la philosophie dans les collèges des Jésuites de Pologne du XVIe au XVIIIe siècle”, Archivum Historicum Societatis Iesu 46 (1977): 388–398.

Darowski Roman, „Stan obecny i perspektywy badań nad filozofią w szkołach jezuickich w Polsce (XVI–XVIII w)”, Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 24 (1978): 237–285.

Darowski Roman, Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku (Kraków: Fakultet Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1994).

Darowski Roman, Wojciech Sokołowski SJ (1586–1631) i jego filozofia (Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1995).

Darowski Roman, „Moja życiowa przygoda z filozofią jezuitów w Polsce”, Rocznik Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Jezusowego w Krakowie 6 (1995– 1996): 125–130.

Darowski Roman, „Foreword”, Forum Philosophicum 1 (1996): 5–6.

Darowski Roman, „Z doświadczeń historyka filozofii jezuitów w dawnej Polsce”, Rocznik Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Jezusowego w Krakowie 7 (1997–1998): 215–223.

Darowski Roman, Studia z filozofii jezuitów w Polsce w XVII i XVIII wieku (Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1998).

Darowski Roman, Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku. Próba syntezy. Słownik autorów (Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2001).

Darowski Roman, Ks. Piotr Skarga SJ (1536–1612). Życie i dziedzictwo, red. Roman Darowski, Stanisław Ziemiański (Kraków: Wydawnictwo WAM; Wydawnictwo Ignatianum, 2012).

Darowski Roman, Filozofia jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku. Próba syntezy. Słownik Pisarzy i wykładowców. Antologia tekstów (Kraków: Akademia Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2013).

Darowski Roman, Uwagi na temat historii filozofii w Polsce, w: Historia filozofii polskiej. Dokonania – Poszukiwania – Projekty, red. Anna Dziedzic i in. (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2007), 31–35. Przedruk w: Fragmenta Philosophica. Wybrane prace Romana Darowskiego SJ wydane z okazji 80-lecia jego urodzin, red. Wanda Pilch i Jerzy Sadowski (Kraków: Akademia Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2015), 237–243.

Darowski Roman, Logika Marcina Śmigleckiego. Wprowadzenie, przegląd zagadnień, antologia tekstów (Kraków: Akademia Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2016).

Dec Ignacy, [recenzja] „Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku, Roman Darowski, Kraków 1994”, Wrocławski Przegląd Teologiczny 3 (1995) 1: 121–123.

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. Ludwik Grzebień SI et al. (Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego. Instytut Kultury Religijnej; Wydawnictwo WAM, 1996; wyd. 2 – Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”; Wydawnictwo WAM, 2004).

Janeczek Stanisław, [recenzja] „Roman Darowski, Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku, Kraków: Fakultet Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego 1994, ss. 447”, Roczniki Filozoficzne 43 (1995) 1: 256–262.

Janeczek Stanisław, Historia kultury filozoficznej wolna od stereotypów, w: Fragmenta Philosophica. Wybrane prace Romana Darowskiego SJ wydane z okazji 80-lecia jego urodzin, red. Wanda Pilch i Jerzy Sadowski (Kraków: Akademia Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2015), 105–119.

Pawlikowski Tomasz, [recenzja] „Logika Marcina Śmigleckiego. Wprowadzenie, przegląd zagadnień, antologia tekstów, opracowali Roman Darowski SJ i Franciszek Bargieł SJ, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2016, stron 316”: Rocznik Tomistyczny 6 (2017): 299–302.

Słownik polskich teologów katolickich, t. 1–, pod red. Hieronima Eugeniusza Wyczawskiego (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1981); kontynuowany pod redakcją innych osób, aktualnie ostatni t. 10, pod red. Tomasza Błaszczyka, Waldemara Glińskiego, Józefa Mandziuka (Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II; Biblioteka Narodowa; Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2019).

Tezy z całej filozofii z Krakowskiego Kolegium Jezuitów (1894), oprac. Roman Darowski; przeł. Franciszek Bargieł przy współpr. Romana Darowskiego i Stanisława Ziemiańskiego (Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum; Wydawnictwo WAM, 2007).