Marek Szulakiewicz, Uczyń nas otwartymi. Studia z filozofii otwartości

(Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021), ss. 517.

Abstrakt

Jednym z ważnych zjawisk współczesnego świata jest otwartość na zmiany w nim zachodzące, zarówno w wymiarze indywidualnym jednostki ludzkiej, jak i zbiorowości. Otwartość i izolacja społeczeństw stają się zatem zagadnieniami badanymi przez przedstawicieli różnych dyscyplin – socjologów, psychologów, badaczy zjawisk kulturowych i filozofów. Wśród tych ostatnich warto zwrócić uwagę na rozważania i pogłębione studia filozofa kultury – profesora Marka Szulakiewicza i jego monografię poświęconą temu zagadnieniu: Uczyń nas otwartymi. Studia z filozofii otwartości. Praca ta stanowi rezultat wieloletnich badań nad zagadnieniem otwartości nie tylko z punktu widzenia filozofii, lecz także jego analiz religioznawczych i kulturowych.

Problem otwartości zdecydowanie wykracza poza kompetencje badawczej jednej nauki, z filozofią włącznie. I jak zauważa autor, jest zagadnieniem interdyscyplinarnym. Przystępując do lektury recenzowanej książki, czytelnik powinien mieć na uwadze, że jest to opracowanie wymagające od niego wytrwałości i twórczego myślenia. Również niniejsza recenzja ma na celu pomóc potencjalnemu odbiorcy zarówno w lekturze, jak i studium omawianych przez autora zagadnień. Monografia jest bowiem napisana w stylu odbiegającym od typowych opracowań tego rodzaju. Szulakiewicz już we Wstępie ukazuje otwartość jako pewną sytuację problemową w życiu człowieka poprzez odniesienia do sensów jego egzystencji i powiązanie ich z otwartością, co ujawnia kierunek analiz autora o wybitnie humanistycznej orientacji. Problematyka otwartości będzie się koncentrować wokół jej dwóch wymiarów: horyzontalnego i wertykalnego, czyli ukierunkowanego na nadprzyrodzoność i sacrum (s. 17). Pierwszy wymiar odnosi się zaś do relacji międzyludzkich w aspekcie jednostkowym i społecznym.