Dynamika rozwojowa jako podstawowy behawior istot żywych w koncepcji życia Piotra Lenartowicza SJ
Abstrakt
Patrząc na osobnika z perspektywy jego rozwoju. można powiedzieć, że w swej najgłębszej istocie jest on nie tyle i nie przede wszystkim całościową funkcjonalną strukturą, która przejawia życie, ile jest raczej żywą dynamiką, której jednym z zasadniczych przejawów jest zintegrowane budowanie, odbudowywanie (nieustanna przemiana metaboliczna), naprawianie (regeneracja) i modyfikowanie różnorakich skorelowanych struktur ciała, czyli maszyn molekularnych, organelli i organów, które warunkują zachodzenie różnorodnych procesów biochemicznych i fizjologicznych oraz umożliwiają selektywne interakcje ze środowiskiem abiotycznym i biotycznym. Dynamika rozwojowa — w przekonaniu Lenartowicza — jest podstawowym behawiorem każdej istoty żywej i powinna być fundamentem kształtowania właściwej koncepcji życia.Bibliografia
Ben-Jacob, E., Y. Shapira & A. I. Tauber, Seeking the foundations of cognition in bacteria. Physica A 359 (2006), s. 495–524.
Bertalanffy, L. von, Modern theories of development. An introduction to theoretical biolog, [przeł.] J. H. Woodger, London: Oxford University Press, Humphrey Milford, 1933.
Bertalanffy, L. von, Problems of life. An evaluation of modern biological and scientific thought, New York: Harper i Brothers, 1960.
Bisgrove, S. R. & D. L. Kropf, Asymmetric cell divisions: zygotes of fucoid algae as a model system, [w:] Cell division control in plants, [red.] D. P. S. Verma & Z. Hong, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 2007, s. 323–341.
Bouget, F.-Y., F. Berger & C. Brownlee, Position dependent control of cell fate in the Fucus embryo: role of intercellular communication. Development 125/11 (1998), s. 1999–2008.
Brautigam, C. A., B. S. Smith, Z. Ma, M. Palnitkar, D. R. Tomchick, M. Machius & J. Deisenhofer, Structure of the photolyase-like domain of cryptochrome 1 from Arabidopsis thaliana. Proceedings of the National Academy of Sciences U.S.A. 101/33 (2004), s. 12142–12147.
Brownlee, C., Light and development: cellular and molecular aspects of photomorphogenesis in brown algae, [w:] Light and life in the sea, [red.] P. J. Herring, A. K. Campbell, M. Whitfiel & L. Maddock, Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 115–128.
Dombrowski, M., Emergentyzm w filozofii biologii — stanowisko Joachima Metallmanna. Przegląd Filozoficzno-Literacki 2–3(31) (2011), s. 175–190.
Dombrowski, M., Złożoność — emergencja — poznanie ekologiczne. AVANT. Pismo Awangardy Filozoficzno-Naukowej 3/2 (2012), s. 320–333.
Drack, M., Ludwig von Bertalanffy’s organismic view on the theory of evolution. Journal of Experimental Zoology, Part B: Molecular and Developmental Evolution 324/2 (2015), s. 77–90.
Driesch, H., Analytische Theorie der Organischen Entwicklung, Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1894.
Driesch, H., The science and philosophy of the organism. The Gifford Lectures delivered before the University of Aberdeen in the year 1907, London: Adam i Charles Black, 1908.
Gilbert, S. & S. Sarkar, Embracing complexity: Organicism for the 21st century. Developmental Dynamics 219 (2000), s. 1–9.
Goodner, B. & R. S. Quatrano, Fucus embryogenesis: a model to study the establishment of polarity. Plant Cell 5/10 (1993), s. 1471–1481.
Green, N. P. O., G. W. Stout & D. J. Taylor, Biological science, Cambridge: Cambridge University Press, 1996.
Hickman, C. P., L. S. Roberts & F. M. Hickman, Integrated principles of zoology, St. Louis, Toronto, Santa Clara: Times Mirror, Mosby College Publishing, 1984.
Jura, C., Życie, [w:] Encyklopedia Biologiczna, [red.] C. Jura & H. Krzanowska, t. 12, Kraków: OPRES, 2000, s. 244.
Kesić, S., Systems biology, emergence and antireductionism. Saudi Journal of Biological Sciences 23/5 (2016), s. 584–591.
Kianianmomeni, A. & A. Hallmann, Algal photoreceptors: in vivo functions and potential applications. Planta 239/1 (2014), s. 1–26.
Kirschner, M., J. Gerhart & T. Mitchison, Molecular „vitalism”. Cell 100/1 (2000), s. 79–88.
Kolb, V. M., On the applicability of the Aristotelian principles to the definition of life. International Journal of Astrobiology 6/1 (2007), s. 51–57.
Kong, S.-G. & K. Okajima, Diverse photoreceptors and light responses in plants. Journal of Plant Research 129/2 (2016), s. 111–114.
Koshland, D. E., The seven pilars of life. Science 295 (2002), s. 2215–2216.
Koszteyn, J., Organizm żywy w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ. Rocznik Filozoficzny Ignatianum 24/1 (2018), s. 71–96.
Koszteyn, J. & P. Lenartowicz, Biological adaptation: dependence or independence from environment?, Forum Philosophicum 2 (1997), s. 71–102.
Koszteyn, J. & P. Lenartowicz, Struktura ontyczna bytu żywego w arystotelizmie, [w:] Ewolucjonizm czy kreacjonizm, [red.] P. Jaroszyński, P. Tarasiewicz, I. Chłodna & M. Smoleń-Wawrzusiszyn, Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, 2008, s. 303–358.
Kropf, D., B. S. R. & H. W. E., Establishing a growth axis in fucoid algae. Trends in Plant Science 4/12 (1999), s. 490–494.
Lenartowicz, P., Czy istnieją „dusze” roślin i zwierząt, a jeśli tak, to skąd się one biorą?, [w:] Philosophiae et Musicae. Księga Pamiątkowa z okazji Jubileuszu 75-lecia urodzin Prof. Stanisława Ziemiańskiego SJ, [red.] R. Darowski, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, 2006, s. 467–488.
Lenartowicz, P., Elementy filozofii zjawiska biologicznego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 1986.
Lenartowicz, P., O starożytności „człowieczeństwa”. Kwartalnik Filozoficzny 33/4 (2005), s. 35–59.
Lenartowicz, P., Trzy koncepcje dynamiki biologicznej: arystotelesowska, neo-darwinowska, inteligentnego projektu, [w:] Philosophia vitam alere. Prace dedykowane księdzu Profesorowi Romanowi Darowskiemu SJ z okazji 70-lecia urodzin, [red.] S. Ziemiański, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, 2005, s. 367–388.
Lenartowicz, P. & J. Koszteyn, Wyjściowe przesłanki teorii życia biologicznego, [w:] W poszukiwaniu istoty życia. Pamięci ks. prof. Szczepana Ślagi, [red.] G. Bugajak & A. Latawiec, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2005, s. 25–40.
Mocek, R., Two faces of biologism: Some reflections on a difficult period in the history of biology in Germany, [w:] World views and scientific discipline formation, [red.] W. R. Woodward & R. S. Cohen, (Boston Studies in the Philosophy of Science) vol. 134, Dordrecht: Springer, 1991, s. 279–291.
Popa, R., Between necessity and probability: searching for the definition and origin of life, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 2004.
Russell, E. S., The interpretation of development and heredity, Oxford: Clarendon, 1930.
Sarma, R. H. & inni, Editorial and Comments. Journal of Biomolecular Structure & Dynamics 29/4 (2012), s. 599–650.
Schöne, H., Orientation in space: Animals. General introduction, [w:] Marine ecology, [red.] O. Kinne, t. 2, London: John Wiley & Sons, 1975, s. 499–553.
Sedlak, W., Bioelektronika 1967–1977, Warszawa: Pax, 1979.
Seitz, K., Orientation in space: Plants, [w:] Marine ecology, [red.] O. Kinne, t. 2, London: John Wiley & Sons, 1975, s. 451–497.
Shapiro, J. A., Bacteria are small but not stupid: cognition, natural genetic engineering and sociobacteriology. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Science 38/4 (2007), s. 807–819.
Ślaga, S. W., Dwie interpretacje genezy informacji biologicznej. Studia Philosophiae Christianae 31/1 (1995), s. 59–81.
Ślaga, S. W., U podstaw biosystemogenezy. Studia Philosophiae Christianae 23/1 (1987), s. 21–51.
Tarakhovskaya, E., V. Lemesheva, T. Bilova & C. Birkemeyer, Early embryogenesis of brown alga Fucus vesiculosus L is characterized by significant changes in carbon and energy metabolism.
Molecules 22(9)/1509 (2017), s. 1–16, doi: 10.3390/molecules22091509.
Trifonov, E. N., Vocabulary of definitions of life suggests a definition. Journal of Biomolecular Structure & Dynamics 29/2 (2011), s. 259–266.
Weiner, J., Życie i ewolucja biosfery, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Wojtusiak, J. R., Orientacja przestrzenna zwierząt, [w:] Encyklopedia Biologiczna, [red.] C. Jura & H. Krzakonowska, t. 7, Kraków: OPRES, 1999.
Zhuravlev, Y. N. & V. A. Avetisov, The definition of life in the context of its origin. Biogeosciences 3 (2006), s. 281–291.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
