Jeana Monneta idea zjednoczonej Europy i jej suwerenności

Słowa kluczowe: Unia Europejska, Suwerenność, idea zjednoczenia, Jean Monnet, filozofia polityczna

Abstrakt

Głównym zadaniem niniejszego studium z zakresu filozofii politycznej jest przeanalizowanie dwóch fundamentalnie ważnych koncepcji rozwijanych przez Jeana Monneta: mianowicie idei federacyjnie zjednoczonej Europy oraz jej suwerenności. Analiza ta połączona jest z próbą uchwycenia niektórych istotnych założeń filozoficznych tychże idei i ich ewolucji. Materiały źródłowe, na których opiera się artykuł, to przede wszystkim Wspomnienia Monneta, jego notatki, memoranda, korespondencja z czasów wojny i powojnia, a także wystąpienia jako Przewodniczącego Wysokiej Władzy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali z lat 1952-1955. Materiały te uzupełniono także o Memorandum Aristide Brianda (1930), przemówienie Winstona Churchilla w Zurichu (1946), Convention for European Economic Cooperation (1948) oraz Erinnerungen Konrada Adenauera (1945-1953). Odnośnie literatury przedmiotu, bazowano na obszernej bibliografii zawartej w pracy Jacka Czaputowicza pt. Suwerenność (2018). W niniejszym studium przyjęto metodę wielodyscyplinarnej analizy źródeł oraz ich historycznej, politologicznej i filozoficznej interpretacji. Przeprowadzone analizy pozwalają, w ocenie autora, mówić o pewnych filozoficznych założeniach Monnetowskiego myślenia o zjednoczonej Europie i jej przyszłości. Zaliczyć można do nich jego rozumienie: (1) konieczności, (2) zmiany, (3) ich specyficznej mocy, (4) etapowości oraz (5) niedokończoności znamionującej istotowo naturę. Przeprowadzona analiza pozwala również na sformułowanie hipotezy o Monnetowskiej filozofii życia i działania, którą można rozumieć jako pewną fenomenologię wspólnoty w swoim stawaniu się, oraz usytuować ją, przynajmniej częściowo, w ramach fenomenologii Europy, sformułowanej przez Ericha Przywarę w rozprawie Idee Europa (1956).

Bibliografia

Piodi Franco, From the Schuman Declaration to the birth of the ECSC: The role of Jean Monnet, CARDOC Journals 6 (May 2010), Archive and Documentation Centre (CARDOC) Directorate-General for The Presidency European Parliament, European Union, 2010.

Statut Rady Europy, przyjęty w Londynie dnia 5 maja 1949 r., Dz. Ust. Nr 118, Poz. 565.

Adenauer Konrad, Erinnerungen 1945–1953 (Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart, 1980).

Chevènement Jean-Pierre, La faute de M. Monnet: La République et l’Europe

(Paris: Librairie Arthème Fayard, 2006).

Chodorowski Jerzy, Rodowód ideowy Unii Europejskiej (Krzeszowice: Dom Wydawniczy „Ostoja”, 2005).

Coudenhove Kalergi Richard, Pan-Europa (Wien: Pan-Europa-Verlag, 1923). Czaputowicz Jacek, Suwerenność (Warszawa: Wydawnictwo Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 2018).

Fontaine Pascal, La méthode communautaire: Entretien réalisé par Chantal Tauxe (Lausanne : Fondation Jean Monnet pour l’Europe, 2018), Collection débats et documents, numéro 10, novembre 2018.

Grin Gilles, Méthode communautaire et fédéralisme: le legs de Jean Monnet à travers ses archives, Fondation Jean Monnet pour l’Europe, Lausanne 2014, Collection débats et documents, numéro 2, septembre 2014.

Grin Gilles, Shaping Europe. The Path to European Integration according to Jean Monnet, Jean Monnet Foundation for Europe, Lausanne 2017, Debates and Documents Collection, issue 7, March 2017.

Monnet Jean, L’Europe Unie. De l’utopie à la réalité. Allocution prononcée au Congrès International de la Friedrich-Ebert-Stiftung (Lausanne: Centre de Recherches Européennes, 1972).

Monnet Jean, Les États-Unis d’Europe ont commencé. La Communauté Européenne du Charbon et de l’Acier. Discours et allocutions 1952–1954 (Paris: Robert Laffont,1955).

Monnet Jean, Mémoires (Paris: Librairie Arthème Fayard, 1976).

Monnet Jean, Repères pour une méthode: Propos sur l’Europe à faire (Paris: Librairie Arthème Fayard, 1996).

Monnet Jean, Wspomnienia, tłum. Waldemar Kuczyński (Warszawa: Wydawnictwo Poltext, 2015).

Przywara Erich, Idee Europa (Nürnberg: Glock und Lutz Verlag, 1956).

Schuman Robert, Początki, cel i przygotowanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, w: idem, Dla Europy, tłum. Magdalena Krzeptowska, (Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005).

Schuman Robert, Służba ludzkości jest powinnością równą tej, jaką dyktuje nam wierność naszemu narodowi, w idem, Dla Europy, tłum. Magdalena Krzeptowska, (Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005).

Davenport John, „M. Jean Monnet of Cognac”, Fortune 2, Vol. XXX (1944): 121–126.

Fiszer M. Józef, „Skutki członkostwa w Unii Europejskiej dla suwerenności i tożsamości kulturowej Polski”, Myśl Ekonomiczna i Polityczna 1–2 (2011): 170–198.

Adenauer Konrad, Interview des Bundeskanzlers Adenauer mit dem Journalisten Kingsbury-Smith für die Nachrichtenagentur International News Service, veröffentlicht am 9. März 1950, https://www.konrad-adenauer.de/quellen/interviews/1950-03-06-interview-kingsbury-smith (dostęp: 27.05.2021).

Adenauer Konrad, Aufzeichnung von Konrad Adenauer über seinen Vorschlag einer Union zwischen Frankreich und Deutschland (21. März 1950), https://www.cvce.eu/obj/aufzeichnung_von_konrad_adenauer_uber_seinen_vorschlag_einer_union_zwischen_frankreich_und_deutschland_21_ marz_1950-de-bef28c41-7c54-4ca4-86b8-708473c73b11.html (dostęp: 29.05.2021).

Archives Jean Monnet, w Centre Virtuel de la Connaissance sur l’Europe (CVCE), https://www.cvce.eu/en (dostęp: 1.06.2021).

Briand Aristide, Przemówienie wygłoszone podczas 10. sesji zwyczajnej Zgromadzenia Ligi Narodów (Genewa, 5 września 1929), w Actes de la Dixième session ordinaire de l’Assemblée, Sixième séance plénière, jeudi 5 septembre 1929, http://palimpsestes.fr/centenaire/textes/briand/29-europe.html (dostęp: 17.05.2021).

Briand Aristide, Mémorandum sur l’organisation d’un régime d’union fédérale européenne, https://www.wdl.org/fr/item/11583/view/1/1/ (dostęp: 15.05.2021). Churchill Winston, Sinews of Peace, przemówienie wygłoszone w Westminster College w Fulton w Stanie Missouri (Fulton, 5 marca 1946), http://www.ntanet.net/sinewsofpeace.htm (dostęp: 6.04.2021).

Churchill Winston, United States of Europe, przemówienie wygłoszone na Uniwersytecie Zuryskim (Zurich, 19 września 1946), https://winstonchurchill. org/resources/speeches/1946-1963-elder-statesman/united-states-of-europe/ (dostęp: 16.05.2021).

Convention for European Economic Co-operation (Paris, 16 April 1948), https:// www.cvce.eu/en/obj/convention_for_european_economic_cooperation_ paris_16_april_1948-en-769de8b7-fe5a-452c-b418-09b068bd748d.html (dostęp: 17.05.2021).

Monnet Jean, Note de réflexion de Jean Monnet (Alger, 5 août 1943), https:// www.cvce.eu/obj/note_de_reflexion_de_jean_monnet_alger_5_aout_1943fr-b61a8924-57bf-4890-9e4b-73bf4d882549.html (dostęp: 2.06.2021).

Monnet Jean, Lettre de Jean Monnet à Georges Bidault (18 avril 1948), https:// www.cvce.eu/obj/lettre_de_jean_monnet_a_georges_bidault_18_avril_1948fr-869721a6-ba22-476e-85fb-8f59ff4ee60a.html (dostęp: 4.06.2021).

Monnet Jean, Premier projet de la déclaration Schuman (17 avril 1950), https://www. cvce.eu/obj/premier_projet_de_la_declaration_schuman_17_avril_1950-fr-e0ee4a1c-3e93-4fa9-acc2-c9871f1e5cac.html (dostęp: 3.06.2021).

Monnet Jean, Deuxième projet de la déclaration Schuman (17 avril 1950), https://www.cvce.eu/obj/deuxieme_projet_de_la_declaration_schuman_17_avril_1950-fr-9f0d2cf1-9349-45d5-8f6f-c8d37af453d9.html (dostęp: 3.06.2021).

Monnet Jean, Neuvième et dernier projet de la déclaration Schuman (6 mai 1950), https://www.cvce.eu/obj/neuvieme_et_dernier_projet_de_la_declaration_ schuman_6_mai_1950-fr-4909847d-df12-4c67-83d2-8e0978da025b.html (dostęp: 5.06.2021).

Monnet Jean, Allocution de Monsieur Jean Monnet Président de la Haute Autorité à la première séance de la Haute Autorité (Luxembourg 10 Août 1952), https://ec.europa.eu/historical_archives/archisplus/files/MONNET_1952_08_10%5B2%5D_FR.pdf (dostęp: 6.06.2021).

Monnet Jean, Memoirs (New York: Doubleday & Company, 1978), https://archive.org/stream/MonnetJeanMemoirs/Monnet%2C%20Jean%20-%20Memoirs_djvu.txt (dostęp: 3.06.2021).

Schuman Robert, Déclaration de Robert Schuman (Paris, 9 mai 1950), https:// www.cvce.eu/obj/declaration_de_robert_schuman_paris_9_mai_1950-fr-fa872cf5-67fa-4848-ae00-fbc4d4715e96.html (dostęp: 6.06.2021).

Opublikowane
2020-11-25
Jak cytować
Homa SJ, T. (2020). Jeana Monneta idea zjednoczonej Europy i jej suwerenności. Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 26(1), 191-222. https://doi.org/10.35765/rfi.2020.2601.12
Dział
Artykuły