Jeana Monneta idea zjednoczonej Europy i jej suwerenności

Abstrakt

Głównym zadaniem niniejszego studium z zakresu filozofii politycznej jest przeanalizowanie dwóch fundamentalnie ważnych koncepcji rozwijanych przez Jeana Monneta: mianowicie idei federacyjnie zjednoczonej Europy oraz jej suwerenności. Analiza ta połączona jest z próbą uchwycenia niektórych istotnych założeń filozoficznych tychże idei i ich ewolucji. Materiały źródłowe, na których opiera się artykuł, to przede wszystkim Wspomnienia Monneta, jego notatki, memoranda, korespondencja z czasów wojny i powojnia, a także wystąpienia jako Przewodniczącego Wysokiej Władzy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali z lat 1952-1955. Materiały te uzupełniono także o Memorandum Aristide Brianda (1930), przemówienie Winstona Churchilla w Zurichu (1946), Convention for European Economic Cooperation (1948) oraz Erinnerungen Konrada Adenauera (1945-1953). Odnośnie literatury przedmiotu, bazowano na obszernej bibliografii zawartej w pracy Jacka Czaputowicza pt. Suwerenność (2018). W niniejszym studium przyjęto metodę wielodyscyplinarnej analizy źródeł oraz ich historycznej, politologicznej i filozoficznej interpretacji. Przeprowadzone analizy pozwalają, w ocenie autora, mówić o pewnych filozoficznych założeniach Monnetowskiego myślenia o zjednoczonej Europie i jej przyszłości. Zaliczyć można do nich jego rozumienie: (1) konieczności, (2) zmiany, (3) ich specyficznej mocy, (4) etapowości oraz (5) niedokończoności znamionującej istotowo naturę. Przeprowadzona analiza pozwala również na sformułowanie hipotezy o Monnetowskiej filozofii życia i działania, którą można rozumieć jako pewną fenomenologię wspólnoty w swoim stawaniu się, oraz usytuować ją, przynajmniej częściowo, w ramach fenomenologii Europy, sformułowanej przez Ericha Przywarę w rozprawie Idee Europa (1956).