Fryderyk Kazimierz Wolff SJ (1643–1708) i Tomasz Dunin Szpot SJ (1644–1713) – polscy jezuici jako pośrednicy kulturowi w czasach poselstwa cara Piotra I do Europy (1697–1698)

Abstrakt

Wielkie poselstwo cara Piotra I Aleksiejewicza Romanowa, czyli podróż dyplomatyczna do Europy Zachodniej, miało miejsce między 9/10 marca 1697 r. a 25 sierpnia 1698 r. Towarzyszyła mu szeroko zakrojona aktywność innych moskiewskich dyplomatów, jak np. Borysa Szeremietiewa. Już w marcu 1698 r. odwiedził Wiedeń, gdzie otrzymał listy polecające do Fryderyka Kazimierza Wolffa SJ, cesarskiego dyplomaty, wywodzącego się z Rzeczypospolitej, a konkretnie z senatorskiego rodu z województwa inflanckiego. Ojciec Wolff zalecał przyjęcie w Rzymie Szeremietiewa, rzekomo skłonnego do unii, przez jakiegoś jezuitę znającego język słowiański. W ten sposób skrzyżowały się drogi moskiewskiego dyplomaty z ojcem Tomaszem Duninem Szpotem. Ten zostawił relację opisującą wizytę i audiencje Szeremietiewa w Rzymie, w których generał zakonu Tirso González de Santalla podsuwał moskiewskiemu dyplomacie jako dary polskie manuskrypty przygotowane przez Szpota na temat misji w Japonii czy postanowień soborów powszechnych Kościoła katolickiego. Relacja ta przedstawia również pobyt Piotra I w Wiedniu, podczas którego – dzięki możliwości porozumiewania się w języku polskim – pomiędzy ojcem Wolffem a carem wytworzyły się więzy szczególnej zażyłości.