Camillo Boito: XIX-wieczny „gentiluomo” w służbie zachowania i promocji pamiątek polskich w Padwie

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie postaci Camilla Boito (1836–1914), będącego jedną z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych postaci w historii włoskiej kultury artystycznej przełomu XIX i XX stulecia. Ten syn włoskiego malarza Silvestra Boito oraz polskiej hrabianki Józefy Radolińskiej zapisał się w historii jako architekt posiadający szerokie kompetencje w dziedzinie projektowania i konserwacji zabytków, wykładowca akademicki, urzędnik państwowy, krytyk sztuki i literat, którego zasługi uzupełnia po dziś dzień miano twórcy podwalin włoskiej szkoły konserwatorskiej. Padwa, a w szczególności znajdująca się w tym mieście bazylika św. Antoniego, były miejscami, dzięki którym jego działalność zawodowa stała się dobrze znana również w środowisku polskich intelektualistów i artystów. Stało się tak głównie za sprawą osobistego zaangażowania Boito w aranżację znajdującej się w tej świątyni kaplicy św. Bartłomieja i przekształcenie jej w polską kaplicę narodową w czasie, gdy Camillo Boito kierował pracami konserwatorskorestrukturyzacyjnymi prowadzonymi w celu godnego uczczenia 700. rocznicy urodzin jednego z patronów Padwy – św. Antoniego. Zaangażowanie Camilla Boito we wszystkie wybory strukturalne i dekoracyjne, program ikonograficzny, wybór artysty realizującego freski w kaplicy, a także osobiste zaprojektowanie nowego ołtarza oraz wyposażenia w postaci sprzętów liturgicznych czy też kraty zamykającej wejście do kaplicy polskiej jest zrozumiałe ze względu na pochodzenie architekta i jego wychowanie w kulcie dla idei poruszających narody ku wolności. Dowodzi to tezy, że kwestie narodowe, dotyczące kraju pochodzenia jego matki, podzielonego między państwa zaborcze i wymazanego z mapy Europy, były mu bardzo bliskie przez cały okres jego działalności.