Sztuka jako język ubogacający homo oecumenicus w budowaniu jedności w wielości
Abstrakt
Rozumienie sztuki w chrześcijaństwie nie jest jednolite. Kościoły różnie podchodzą do tej kwestii, tłumacząc się przestrzeganiem II przykazania dekalogu (Wj 20, 3–4). Ważne tu jest jednak podejście do danego dzieła sztuki: czy patrzymy na nie jako na obraz Boży, czy raczej jako na okno do transcendencji. Spotkanie ze sztuką opiera się na trzech płaszczyznach: na intencji autora, intencji dzieła i intencji odbiorcy. W bogactwie różnorodności ekumenicznej sztuka jest jak symbol, który stał się narzędziem umożliwiającym dostęp do Boga i całej rzeczywistości niedającej się w pełni poznać przez współczesny język werbalny i rozum ludzki. Jej głównym zadaniem jest doprowadzenie aktu myślenia człowieka poprzez podobieństwa do zrozumienia jakiejś rzeczy lepiej i pełniej niż przez rozpoznanie zmysłami.
Bibliografia
Balthasar von Urs Hans, Pisma wybrane. Pisma z zakresu sztuki i religii t. 2, przeł. Marek Urban, Danuta Jankowska (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007).
Bondaruk Konstanty, O nabożeństwie prawosławnym (Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2020).
Czernek Przemysław, „Protestancka architektura sakralna na Śląsku Cieszyńskim w XX i XXI wieku”, Rocznik Historii Sztuki 42 (2017): 193–230.
Durkheim Émile, Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, przeł. Anna Zadrożyńska (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990).
Dzidek Tadeusz, Funkcja sztuki w teologii (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013). Eco Umberto, „Pomiędzy autorem a tekstem”, w: Eco Umberto, Rorty Richard, Culler Jonathan, Brooke-Rose Christine, Interpretacja i nadinterpretacja, przeł Bieroń Tomasz (Kraków: ZNAK, 2008).
Evdokimov Paul, Poznanie Boga w Kościele Wschodnim, przeł. Alina Liduchowska (Kraków: Wydawnictwo M, 2000).
Evdokimov Paul, Sztuka ikony. Teologia piękna, przeł. Maria Żurowska (Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów MIC, 2006).
Gadamer Hans-Georg, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i światło, przeł. Krzemieniowa Krystyna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 1993).
Górna Małgorzata, „Hans Urs von Balthasar i jego rozważania muzyczno-teologiczne”, Pro Musica Sacra 13 (2015): 169–178.
Heidegger Martin, Bycie i czas, przeł. Bogdan Baran (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994).
Jan Paweł II, „List do artystów”, w: Jan Paweł II do artystów. Artyści do Jana Pawła II, red. Barbara Drożdż-Żytyńska, Magdalena Goławska, Piotr Kawałko, Agnieszka Oleszczuk, (Lublin: Gaudium, 2006), 30–57.
Jaskóła Piotr, „Protestantyzm w kulturze Śląska”, Roczniki Teologii Ekumenicznej, t. 3(58), 2011, 120.
Kopaliński Władysław, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem (Warszawa: Wydawnictwo MUZA SA, 1980).
Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego (Bielsko-Biała: Augustana, 2011). Łosski Władimir, Teologia mistyczna Kościoła wschodniego, przeł. Izabela Brzeska (Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007).
Mikołaj z Kuzy, „De Non-aliud”, w: Philosophisch-theologische Schriften. Studienund Jubiläumsausgabe Lateinisch-Deutsch, Bd. 2 (Wien: Herder, 1996). Napiórkowski Stanisław, „Heidelberski Katechizm“, w: Encyklopedia Katolicka, t. 6, red. Jan Walkusz (Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993), 631–632.
Palion Adam, „»Seminarium to też budynek«. Zarys historyczny powstania budynków Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i w Katowicach”, w: Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne 1924-2004, red. Józef Kupny (Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2004), 139–174.
Popowski Remigiusz, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu (Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 1995).
Pseudo-Dionizy Areopagita, „Teologia mistyczna”, w: Pisma teologiczne, przeł. Maria Dzielska, t. 1 (Kraków: ZNAK, 1997).
Špidlik Tomáš, Modlitwa według tradycji chrześcijańskiego wschodu. Przewodnik systematyczny, przeł. Rodziewicz Lucyna (Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów Bratni Zew, 2006).
Szkiłądź Hipolit, Bik Stanisław, Pakosz Barbara, Szkiłądź Celina (red.), Słownik języka polskiego (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989).
Tischner Józef, Filozofia człowieka dla duszpasterzy i artystów (Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 1991).
Zdybicka Zofia Józefa, Religia i religioznawstwo (Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1992).
Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
