Aktualność metafory w projektowaniu architektonicznym
Odniesienia teoretyczne, metody badawcze i doświadczenia praktyczne na zajęciach w architektonicznym studiu projektowym
Abstrakt
Proces projektowania w architektonicznym studiu projektowym na pierwszych zajęciach dla studentów często opiera się na obrazach, które błędnie wykorzystywane są jako odniesienia poprzez kopiowanie niektórych rozwiązań formalnych. W najogólniejszym ujęciu zagadnienie to wiąże się z rozziewem pomiędzy kulturą architektoniczną a społeczeństwem, gdyż architektura traktowana jest jako przedmiot wirtualny i konsumpcyjny. Problemom tym można stawić czoła za pomocą starego, ale wciąż skutecznego narzędzia, jakim jest metafora. Architekturę poznajemy głównie poprzez obrazy, a każdy obraz ma część widoczną i niewidzialną; ta ostatnia dotyczy kultury, która leży u jej podstaw. W artykule przyjęto założenie, że metafora jest narzędziem projektowym, które może być pomocne na początkowych etapach procesu projektowania, gdyż pozwala każdemu szybko połączyć obrazy, pomysły i doświadczenia, zagłębiając się w niewidzialną część obrazów. Ponieważ metafora jest głównie czynnikiem językowym, większość badań dotyczy wykorzystania metafory na polu krytyki teoretycznej oraz do recenzowania innych projektów. W artykule zaproponowano integrację tego podejścia poprzez zbadanie metafory wspierającej transfer kształtów i figur pomiędzy różnymi architekturami. Ponadto proponowany proces przewiduje część stałą, opartą na typie dynamicznym i bardziej mobilnym, w której znajduje miejsce myślenie metaforyczne. Dlatego zaproponowano dwa rodzaje użycia metafory: pierwsze użycie interpretuje istniejące budynki, rozpoznając zarówno metafory językowe stosowane przez krytyków, jak i te skrystalizowane w formie architektonicznej; drugie użycie natomiast stymuluje uczniów do stosowania metafor wizualnych przy określaniu kształtu i objętości projektu.
Bibliografia
Biraghi Marco, Questa è architettura. Il progetto come filosofia della prassi (Torino: Giulio Einaudi Editore, 2021).
Bristol Katharine, “The Pruitt – Igoe Myth”, Journal of Architectural Education 44 (1991): 163–171.
Caballero Rodriguez Rosario, “Metaphor and Genre as Cultural and Cognitive Templates in Disciplinary Acculturation: the Case of Architecture Students”, International Journal of Innovation and Leadership in the Teaching of Humanities 1 (2011): 45–63.
Caballero Rodriguez Rosario, “Metaphor and Genre as Cultural and Cognitive Templates in n disciplinary acculturation: The case of architecture students, Journal of Cognitive Semiotics V/1-2: 44–63
Caballero Rodriguez Rosario, “Metaphor and Genre: The Presence and Role of Metaphor in the Building Review, Applied Linguistic 24 (2003): 145–147. Calabrese Omar, “Le matrici culturali della semiotica dell’architettura in Italia”, Casabella 429 (1977): 19–27.
Casakin Hernan, “Metaphors as Discourse Interaction Devices in Architectural Design”, Buildings 52 (2019): 1–14.
Ciucci Giorgio, Giuseppe Terragni. Opera completa (Milano: Electa, 2003).
Colquhoun, Alan, Essays in Architectural Criticism: Modern Architecture and Historical Change (London: The Mit Press, 1981).
De Fusco Renato, Segni, storia e progetto dell’architettura (Bari: Laterza, 1989). Derrida Jacques, F. C. T. Moore “White Mythology: Metaphor in the Text of Philosophy”, New Literary History 6 (1974): 5–74.
Disciplinary Acculturation: the Case of Architecture Students”, International Journal of Innovation and Leadership in the Teaching of Humanities 1 (2011): 45–63.
Fauconnier Gilles, Turner Mark, “Blending as a central process of grammar”, in: Conceptual Structure, Discourse, and Language, ed. Adele Goldberg (Stanford: CSLI, 1996), https://www.academia.edu/80170223/ (access: June 2023). Forty Adrian, Words and building. A Vocabulary of Modern Architecture (London: Thames and Hudson, 2000).
Franzini Elio, “Body, Symbol and Imagination”, Klesis Revue Philosophique 28 (2013): 109–128.
Franzini Elio, Fenomenologia dell’invisibile. Al di là dell’immagine (Milano: Raffaello Cortina Editore, 2001).
Garavelli Mortara Bice, Manuale di retorica (Milano: Studi Bompiani, 1988). Gargiani Roberto, Rem Koolhaas/OMA (Roma-Bari: Laterza, 2006).
Gerber Andri, Patterson Brent (Eds.), Metaphor in Architecture and Urbanism. An Introduction (Bielefeld: Transcript, 2013).
Grady Joseph, Oakley Todd, Coulson Seana, “Blending and metaphor”, in: Metaphor in Cognitive Linguistics. Selected papers from the 5th International Cognitive Linguistics Conference, eds. Raymond W. Gibbs Jr., Gerard J. Steen (Amsterdam: John Benjamins Company, 1997), 100–120. DOI: 10.1075/ cilt.175.07gra.
Guillerme Jacques, La figurazione in architettura (Milano: Franco Angeli, 1982). Heidegger Martin, “L’origine dell’opera d’arte“, in: Sentieri interrotti (Firenze: La Nuova Italia, 1968).
Hey Johnatan, Linsey Julie, Merner Alice, Agogino, Kristin, Wood Lee, “Analogies and Metaphors in Creative Design”, in: International Journal of Engineering Education 24 (2008): 283–294.
Koenig Klaus, Analisi del linguaggio architettonico (Firenze: Libreria Editrice Fiorentina, 1964).
Koolhaas Rem, Delirious New York, a retroactive manifesto for Manhattan (New York: Monacelli Press, 1994).
Lakoff George, Johnson Mark, Metaphors We Live By (Chicago: University of Chicago Press, 1980).
Lawson Bryan, How designer think. The Design process demystificated (Amsterdam: Elsevier, 2006).
Le Corbusier, Precisions on the Present State of Architecture and City Planning (Cambridge, Massachusetts: The MIT press 1991), 65.
Malcovati Silvia, “Una casa è una casa, logica e tautologia nell’opera di Giorgio Grassi” in: Una casa è una casa. Scritti sul pensiero e l’opera di Giorgio Grassi, ed. Silvia Malcovati (Milano: Franco Angeli, 2011).
Martí Aris Carlos, Variations of identity. Type in Architecture, eds. Claudia Mion, Fabio Licitra (Paris: Edition Cosa Mentale, 2021).
Monestiroli Antonio, La ragione degli edifici, la scuola di Milano e oltre (Milano: Mariotti, 2010).
Monestiroli Antonio, The Metope and the Trigyph. Nine lectures on architecture (Amsterdam: Sun, 2005).
OMA, Rem Koolhaas and Bruce Mau, S, M, L, XL (New York: The Monacelli Press, 1995).
Schumacher Thomas L., Terragni’s Danteum (New York: Princeton Architectural Press, 2004).
Seligman Klaus, “Architecture and Language. Notes on a Metaphor”, JAE 30 (1977): 23–37.
Turner Mark, The Literary Mind (Oxford: Oxford University Press, 1996). Vitruvio, Marco Pollione, De Architectura, libro I, cap. I.
Zorn Annalise, 13 Tragically Demolished Buildings that Depict Our Ever-Changing Attitudes Toward Architecture, ArchDaily, 21st June 2017, https://www. archdaily.com/873843/13-tragically-demolished-buildings-that-depictour-ever-changing-attitudes-toward-architecture (access: June 2023).
Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
