Kryteria jakości życia dzieci i młodzieży
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest problematyka pomiaru i kryteriów oceny jakości życia dzieci i młodzieży. Pojęcie jakości życia ma charakter dynamiczny, ponieważ jakość życia zmienia się stosownie do wieku, stadium rozwoju, poziomu refleksji, nowych zadań i ról społecznych. Ocena subiektywnej jakości życia dzieci i młodzieży zależy od poziomu rozwoju oraz od tego, jakie kryteria jakości życia są istotne na poszczególnych jego etapach. Dla jakości życia młodszych dzieci istotne jest zaspokojenie podstawowych potrzeb, w tym emocjonalnych, bezpieczeństwa, szacunku. Dla dzieci w wieku szkolnym, obok rodziny, zdrowia, ważna jest akceptacja ze strony rówieśników i funkcjonowanie szkolne. Dla młodzieży istotne są zmienne podmiotowe, jak poczucie własnego ja, autonomia, relacje społeczne, posiadanie przyjaciół, możliwości rozwoju i perspektywy na przyszłość. Pomiar subiektywnej jakości życia jest możliwy nawet u małych dzieci, chociaż wymaga uwzględnienia specyfiki rozwojowej, zakresu doświadczeń, zdolności różnicowania i atrakcyjnej formy (np. metody obrazkowe). Dzięki znajomości kryteriów oceny jakości życia możemy konstruować adekwatne narzędzia oceny oraz wykorzystywać wyniki badań w celu poprawy jakości życia i promocji zdrowia dzieci i młodzieży.
Bibliografia
Bańka A (2005), "Jakość życia a jakość rozwoju: Społeczny kontekst płci, aktywności i rodziny", In Psychologia jakości życia. , pp. 11-79. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
Bowling A (1995), "The Most Important Things in Life. Comparisons Between Older and Younger Population Age Groups by Gender: Results from a National Survey of the Public's Judgement" (6(4)), pp. 169-175.
Bowling A, Banister D, Sutton S, Evans O and Windsor J (2002), "A Multidimensional Model of the Quality of Life in Older Age" (6(4)), pp. 355-371.
Havighurst RJ (1953), "Developmental Task and Education" David McKay.
Lindström B (1994), "Quality of Life for Children and Disabled Children Based on Health as a Resource Concept" (48), pp. 529-530.
Lindström B (1992), "Quality of Life: A Model for Evaluating Health for All: Conceptual Considerations and Policy Implications" (37), pp. 301-306.
Lindström B and Eriksson B (1993), "Quality of Life among Children in the Nordic Countries" (2(1)), pp. 23-32.
Lindström B and Köhler L (1991), "Youth, Disability and Quality of Life" (18(2)), pp. 121-128.
Manificat S and Dazord A (1998), "Children’s Quality of Life Assessment: Preliminary Results Obtained with the AUQUEI Questionnaire" (19), pp. 2-3.
Mazur J and Mierzejewska E (2003), "Jakość życia związana ze zdrowiem dzieci i młodzieży -- koncepcje, metody badawcze i wybrane zastosowania" (7), pp. 35-48.
Oleś M (2010), "Jakość życia młodzieży w zdrowiu i w chorobie" Wydawnictwo KUL.
Oleś M (2006), "Poczucie jakości życia u małych dzieci - czy i jak można je oceniać? Wstępne wyniki badania dzieci przedszkolnych" (12(1)), pp. 101-114.
Oleś M (2005), "Jak oceniać jakość życia u dzieci?" (4(1)), pp. 69-88.
Raphael D, Rukholm E, Brown I, Hill-Bailey RN and Donato E (1996), "The Quality of Life Profile -- Adolescent Version: Background, Description, and Initial Validation" (19(5)), pp. 366-375.
Renwick R and Brown I (1996), "The Centre for Health Practitioners: Conceptual Approach to Quality of Life -- Being, Belonging and Becoming", In Quality of Life in Health Promotion and Rehabilitation: Conceptual Approaches, Issues and Applications. , pp. 75- 86. Sage Publications.
The KIDSCREEN Group Europe (2006), "The KIDSCREEN Questionnaires: Quality of Life Questionnaires for Children and Adolescents: Handbook" Pabst Science Publishers.
The WHOQOL Group (1995), "The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): Position Paper from the World Health Organization" (41), pp. 1403-1409.
Varni JW, Seid M and Rhode CA (1999), "The PedsQLTM: Measurement Model for the Pediatric Quality of Life Inventory" (37), pp. 126-139.
World Health Organization (WHO) (1948), "Constitution of the World Health Organization Basic Document" World Health Organization.
World Health Organization (WHO), Regional Office for Europe (1985), "Targets for Health for All: Targets in Support of the European Regional Strategy for Health for All, (European Health for All Series No. 1)" World Health Organization.
Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) (), "Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.," Dz. U. Nr 120, poz. 526 z 23 grudnia 1991 r..
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
