Różnice indywidualne ujmowane w terminach typów psychicznych Junga i stylów życia Adlera

  • Zenon Uchnast
Słowa kluczowe: style działania, style życia, typy psychiczne

Abstrakt

Stern wskazywał na możliwość prowadzenia badań w psychologii różnic indywidualnych zarówno  według założeń podejścia nomotetycznego, jak i idiograficznego. Niemniej wielu psychologów, m.in. Strelau, neguje wartość naukowo-badawczą podejścia idiograficznego. Prezentowana koncepcja typów psychicznych Junga była sformułowana zgodnie z założeniami podejścia nomotetycznego. Jej podstawowe założenia można weryfikować za pomocą Myers-Briggs Wskaźników Typów (MBTI). Mając na uwadze, iż koncepcja stylów życia Adlera była sformułowana zgodnie z założeniami podejścia idiograficznego i weryfikowana jedynie metodą psychografii w procesie psychoterapii indywidualnej, wskazuję na możliwość wykorzystania w tym celu Uchnasta Kwestionariusza Stylów Działania (KSD). KSD zawiera bowiem pewne istotne elementy dla podejścia idiograficznego, m.in. strukturalną dwubiegunową skalę indywidualnych preferencji (każdej z osób badanych) w wymiarze: współdziałanie --- zabezpieczanie i obrona siebie (WZ), który można uznać jako zbieżny z Adlera charakterystyką twórczego i nietwórczego stylu życia. Psychometryczne dane liczbowe uzyskano z badań studentów (N=388) za pomocą MBTI i KSD. Zostały one poddane statystycznej analizie współzmienności (r-Pearsona). Nadto, przy pomocy statystycznej analizy skupień k-średnich, wyodrębniono cztery homogeniczne grupy osób o różnej strukturze osobowości. Ujawniono, iż jedynie wyniki liczbowe uzyskane za pomocą MBTI w skalach postaw (ekstrawersji i introwersji) są znacząco współzmienne z wynikami osób przynależących do różnych typów w wymiarze WZ. Natomiast nie ujawniły się u wyodrębnionych grup osób różnice między ich wynikami w skalach KSD a wynikami w skalach trzech par funkcji psychicznych mierzonych za pomocą MBTI.

Bibliografia

Adler A (1914), "Die Individualpsychologie, ihre Voraussetzungen und Ergebnisse", Scientia. (16), pp. 74-87.

Adler A (1986 (Der Sinn des Lebens, Vienna und Leipzig: Verlag Dr. Rolf Passer, 1933).), "Sens życia" Warszawa PWN.

Allport GW (1937), "Personality: A psychological interpretation" New York Holt.

Amborska E (2009), "Alfreda Adlera koncepcja czucia społecznego i zasad działania ukierunkowanego na twórcze rozwiązywanie zadań życiowych", In Synergia w relacjach interpersonalnych i w organizacjach. Wybrane zagadnienia z psychologii kierowania. Lublin, Nowy Sącz , pp. 77-89. Towarzystwo Naukowe KUL, Wyższa Szkoła Biznesu -- National Louis University.

Celińska-Miszczuk A (2008), "Porównawcza analiza typologii osobowości C.G. Junga i W. Sterna". Thesis at: Instytut Psychologii, Wydział Nauk Społecznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Lublin

Hoffman E (1994), "The drive for self: Alfred Adler and the founding of individual psychology" Reading, MA Addison-Wesley Publ. Comp..

Jung CG (1929), "Der Gegensatz Freud und Jung", Kölnische Zeitung (Köln). (7. Mai), pp. 4.

Jung CG (1970), "Jung a Freud", In Psychologia a religia. Wybór pism (Das Seelenproblemen des modernen Menschen, Zürich: Rascher und Cie, 1931). Warszawa , pp. 57-65. Książka i Wiedza.

Jung CG (1997 (Psychologische typen, Zürich: Rascher und Cie, 1921).), "Typy psychologiczne" Warszawa Wydawnictwo Wrota, Wydawnictwo KR.

Lamiell JT (2003), "Beyond individual and group differences: Human individuality, scientific psychology, and William Stern’s critical personalism" Thousand Oaks Sage Publications.

Maslow A (1986 (Toward a psychology of being, Princeton, NJ: D. Van Nostrand, 1962)), "W stronę psychologii istnienia" Warszawa Instytut Wydawniczy Pax.

Mosak H and Shulman B (1971), "Life Style Inventory (LSI)" Chicago Alfred Adler Institute.

Myers Briggs I (1967), "Manual: The Myers-Briggs Type Indicator" Princeton, NJ Educational Testing Service.

Myers Briggs I and McCaulley MH (1990), "Manual: A guide to the development and use of the Myers-Briggs Type Indicator (2nd ed.)" Palo Alto, CA Consulting Psychologists Press.

Pittenger D (2005), "Cautionary comments regarding the Myers-Briggs Type Indicator", Consulting Psychology Journal: Practice and Research. (57(3)), pp. 210-221.

Powers RL and Griffith J (1987), "Understanding life style: The psycho-clarity process" Chicago The American Institute of Adlerian Studies.

Shulman B and Mosak H (1988), "Manual for Life Style Assessment" Muncie, IN Accelerated Development.

Stern C and Stern W (1999 (Erinnerung, Aussage, und Lüge in der ersten Kindheit, Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, 1909).), "Recollection, testimony, and lying in early childhood" Washington DC American Psychological Association.

Stern W (1911), "Die differentielle Psychologie in ihren methodischen Grundlagen" Leipzig Verlag von Johann Ambrosius Barth.

Stern W (1900), "Über Psychologie der individuellen Differenzen" Leipzig Verlag von Johann Ambrosius Barth.

Strelau J (2008), "Psychologia różnic indywidualnych" Warszawa Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Uchnast Z (1997 (na podst.: Myers-Briggs Type Indicator (MBTI), Form G, Counselor’s KIT, 16: Consulting Psychologists Press, Inc., 1990)), "Myers-Briggs Wskaźnik Typów (MBTI)", (maszynopis), Katedra Psychologii Ogólnej KUL.

Uchnast Z (2013), "Style działania: Psychologiczne narzędzie pomiaru, empiryczna typologia", In Charakter. Jakość osobowego działania w podejściu teoretycznym i empirycznym. Lublin , pp. 121-138. Towarzystwo Naukowe KUL.

Uchnast Z (2013), "Williama Sterna teoria charakteru: Inspiracje do empirycznej weryfikacji jej założeń", In Charakter. Jakość osobowego działania w podejściu teoretycznym i empirycznym. Lublin , pp. 11-32. Towarzystwo Naukowe KUL.

Windelband W (1998), "History and natural science", Theory and Psychology. (8(1)), pp. 5-22 (Geschichte und Naturwissenschaft. Rede zum Antritt des Rectorats der Kaiser – Wilhelms – Universität Strassburg, gehalten am 1. Mai 1894 von Dr. Wilhelm Windelband ord. Professor der Philosophie. Zweite unveränderte Auflage, Strassburg: J.H. Ed. Heitz [Heitz & Mündel], 1900)..

(1956), "The individual psychology of Alfred Adler: A systematic presentation in selections from his writings" New York Harper & Row.

Opublikowane
2017-01-26
Jak cytować
Uchnast, Z. (2017). Różnice indywidualne ujmowane w terminach typów psychicznych Junga i stylów życia Adlera. Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 22(2), 100-138. https://doi.org/10.5281/zenodo.260152
Dział
Art. rec. specjalne