Normatywne granice ingerencji w naturę ludzką

Tadeusz Biesaga

doi:10.35765/rfi.2024.3002.5

Tadeusz Biesaga Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-0863-4422

DOI: https://doi.org/10.35765/rfi.2024.3002.5

Słowa kluczowe: normalność, normatywność natury osoby ludzkiej, godność osoby, porządek miłości, technokratyzm, transhumanizm

Abstrakt

Tekst u podstaw norm chroniących naturę człowieka przywołuje najpierw normalność, która zdroworozsądkowo kształtowała i kształtuje obyczaje i kulturę chroniącą naturalne środowisko rozwoju człowieka. Normalność taką wiąże z porządkiem miłości (ordo amoris) opracowanym przez św. Tomasza z Akwinu, który to porządek przeciwstawia się tzw. optymalizowaniu świata propagowanemu przez myślicieli utylitarystycznych. Artykuł wzmacnia powyższe ustalenia norm chroniących naturę człowieka przez odwołanie się do substancjalnych, podstawowych potencjalności i tendencji natury ludzkiej, intepretowanych w kontekście ontycznej godności każdego człowieka. W tej perspektywie technokratyczne traktowanie ciała ludzkiego przez transhumanizm okazuje się powielaniem drogi zgubnego technokratyzmu względem przyrody, z tym że zniszczenia natury ludzkiej mogą być groźniejsze, bo dotyczą destrukcji człowieka jako istoty cielesno-

Bibliografia

Peeters Marguerite, Gender – światowa norma polityczna i kulturowa, tłum. Leszek Woroniecki SAC (Warszawa: Wyd. Sióstr Loretanek, 2013).

Possenti Vittorio, Osoba nową zasadą, tłum. Jarosław Merecki (Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2017).

Słownik wyrazów obcych (Warszawa: PWN, 1980).

Spaemann Robert, “About normality”, Close by the Incurable Sick Person and the Dying: Scientific and Ethical Aspects, Provisional Papers for the XIV General Assembly, Vatican City, 25–26 February 2008, https://medische-ethiek.nl/ wp-content/uploads/2019/12/pav2008.pdf (dostęp: 14.06.2024).

Spaemann Robert, Löw Reinhard, Cele naturalne. Dzieje i ponowne odkrycie myślenia teleologicznego, tłum. Andrzej Półtawski (Warszawa: Oficyna Naukowa Elżbieta Nowakowska-Sołtan, 2008).

Biesaga Tadeusz, „Eugenika w propozycjach legalizacji prawa do zdrowej reprodukcji”, Logos i Ethos 50 (2) (2019): 27–46.

Biesaga Tadeusz, „Roberta Spaemanna próba przywrócenia myślenia teleologicznego we współczesnej filozofii”, Logos i Ethos 2 (55) (2020): 41–62.

Biesaga Tadeusz, „Właściwe i niewłaściwe cele medycyny”, Medycyna Praktyczna 5 (159) (2004): 20–25.

Savulescu Julian, “Procreative Beneficence: Why We Should Select the Best Children”, Bioethics 15 (5/6) (2001): 414–426.

Biesaga Tadeusz, „Godność osoby ludzkiej a normy etyczne”, w: Spór o naturę ludzką. Zagadnienia współczesnej metafizyki, t. 16, red. Andrzej Maryniarczyk (Lublin: PTTA, 2014), 567–584.

Biesaga Tadeusz, „Prawo naturalne a genderowa ideologia wyzwolenia”, w: Etyka obowiązku i wartości, red. Andrzej Kobyliński, Andrzej Waleszczyński (Warszawa: WN UKSW, 2023), 405–420.

Biesaga Tadeusz, „Teleologia natury ludzkiej i autoteleologia osoby a ulepszanie poznawcze człowieka”, w: Ulepszanie poznawcze człowieka. Perspektywa filozoficzna, red. Piotr Duchliński, Grzegorz Hołub (Kraków, WN AIK, 2021), 243–258.

Seifert Josef, “The Right to Life and the Fourfold Root of Human Dignity”, w: The Nature and Dignity of the Human Person as the Foundation of the Right to Life. The Challenges of the Contemporary Cultural Context, red. Juan de Dios Vial Correa, Elio Sgreccia (Citta del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 2003), 194–215.

Styczeń Tadeusz, Szostek Andrzej, „Liberalizm po marksistowsku. Antropologiczne implikacje marksistowskiej soteriologii”, w: Tadeusz Styczeń SDS, Człowiek darem, red. Cezary Ritter (Lublin: TW KUL, Instytut Jana Pawła II KUL, 2014), 329–348.