Polskie badania nad Polonikami w Navis Peregrinorum (1561–1695)

Abstrakt

W niniejszym artykule podjęto próbę rewizji list poloników sporządzonych na podstawie rejestru Navis peregrinorum (1561–1695). Początki polskich badań nad tymi wykazami sięgają drugiej połowy XIX wieku. Spisy sporządzali polscy franciszkanie posługujący w Kustodii Ziemi Świętej oraz podróżnicy goszczący w Jerozolimie. Do czasu przeprowadzonej w roku 2019 kwerendy liczba Polaków odnotowanych w księdze wahała się od 29 do 65 nazwisk. Powody tej rozbieżności należy tłumaczyć tym, że pierwsi badacze księgi kierowali się rozmaitymi, nie zawsze precyzyjnymi kryteriami przy określaniu „polskości” pątnika, takimi jak: wyznanie, słowiańskie brzmienie nazwiska oraz towarzysząca temu adnotacja „Polacco/Polacca” w Navis peregrinorum. Dane pątników zostały zniekształcone również przez włoskich mnichów, którzy podczas dokonywania wpisu do księgi latynizowali je. Każdy z badaczy próbował zidentyfikować tożsamość pielgrzyma, stąd pojawiło się wiele różnych wersji nazwisk peregrynantów. Do tej pory udało się ustalić personalia tylko niektórych z nich.