Jan Paweł II i Polska w wybranych przemówieniach prezydentów Stanów Zjednoczonych Ameryki: George’a Walkera Busha i Donalda Johna Trumpa

Abstract

Celem artykułu jest prezentacja percepcji osoby papieża Jana Pawła II i Polski z perspektywy prezydentów Stanów Zjednoczonych Ameryki. Jest ona tym bardziej interesująca, że owi prezydenci, przemawiający publicznie podczas różnych okazji, nie byli katolikami. Podstawowym źródłem artykułu są dwa oficjalne przemówienia prezydentów George’a W. Busha i Donalda J. Trumpa, pochodzące z archiwum prezydentów Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Przemówienia zostały dobrane ze względu na tematykę dotyczącą narodu polskiego i jego najwybitniejszego przedstawiciela w tysiącletniej historii – Jana Pawła II. Okazją do przemówienia G.W. Busha było poświęcenie Centrum Kulturalnego im. Papieża Jana Pawła II w Waszyngtonie (22 marca 2001), natomiast przemówienie D. Trumpa zostało wygłoszone przed Pomnikiem Powstania Warszawskiego, na Placu Krasińskich w Warszawie (8 lipca 2017), przy okazji wizyty w Polsce. Na literaturę przedmiotu składają się publikacje służące charakterystyce sylwetek wybranych prezydentów Stanów Zjednoczonych, a także publikacje z zakresu retoryki. Podstawową metodą badawczą była analiza jakościowa wybranych tekstów źródłowych. W celu lepszego ich zrozumienia, najpierw w zwięzły sposób zaprezentowane zostały wybrane elementy biografii autorów przemówień. W dalszej kolejności przeanalizowane zostały okoliczności, w jakich zostały wygłoszone wybrane mowy. Zastosowana metoda pozwoliła wydobyć charakterystyki papieża z Polski oraz narodu polskiego dokonane z perspektywy prezydentów Stanów Zjednoczonych. W percepcji G.W. Busha papież z Polski jest jedną z najciekawszych postaci w historii ludzkości. Do najbardziej znaczących epizodów pontyfikatu zaliczone zostały: pielgrzymka do Ojczyzny w 1979 roku, wizyta w Manili na Filipinach w 1995 roku, bezprecedensowa wizyta w synagodze i kraju muzułmańskim, przebaczenie okazane niedoszłemu zamachowcowi – Alemu Ağcy, oraz wizyty w Stanach Zjednoczonych, podczas których papież z Polski przypominał o godności człowieka i cnotach sprawiedliwego społeczeństwa. Z kolei w percepcji D. Trumpa na szczególne wyróżnienie zasłużył duch polskiego narodu, który znalazł wyraz w niezłomnej walce o zachowanie tożsamości kulturowej, pomimo utraty Ojczyzny i doświadczenia eksterminacji ze strony niemieckich nazistów i sowieckich komunistów. Ponadto na przykładzie przeobrażeń w Polsce i Europie, zapoczątkowanych pielgrzymką Jana Pawła II do Ojczyzny w 1979 roku, uwypuklony został wpływ wiary w Boga na przemiany polityczne i społeczne w świecie oraz na przetrwanie cywilizacji zachodniej opartej na wierze w Boga i na zachowaniu rodziny i wolności.