Jezuita Iwan Martynow (1821–1894) w służbie religijnej jedności

Abstract

Celem artykułu jest ukazanie kolei losów dziewiętnastowiecznego jezuity Iwana Martynowa, który wraz z trzema zakonnymi współbraćmi – Iwanem Gagarinem (1814–1882) Pawłem Pierlingiem (1840–1922) i Jewgienijem Bałabinem (1815–1895) – poświęcił swoje życie sprawom ekumenicznym, a szczególnie zjednoczeniu prawosławnej Rosji ze stolicą Apostolską. Jakkolwiek Martynow był pisarzem bardzo płodnym, a do tego wszechstronnym naukowcem, zajmującym się nie tylko kwestiami dogmatycznymi, ale także sprawami języków (szczególnie słowiańskich), sztuki, historii Kościoła, hagiografii, nie doczekał się dotąd żadnego obszernego naukowego opracowania, które pokazałoby jego miejsce zarówno w życiu religijnym, jak i naukowym Rosji i Francji. Nie zauważono jego wkładu w odkrywanie i propagowanie staroruskich tradycji kulturowych, nie poddano szerszej ocenie jego roli w tłumaczeniu i upowszechnianiu idei ekumenicznych. Materiałem badawczym będą prace Iwana Martynowa publikowane głównie we Francji, ale także w innych krajach. Wykorzystamy metodę analizy tekstowej i badań hermeneutycznych literatury podmiotu oraz przedmiotu. Szukając odpowiedzi na pytanie o zasługi Iwana Martynowa – jezuity i uczonego – spróbujemy przybliżyć jego najważniejsze teksty i te pola aktywności, które sprawiają, że powinien on znaleźć należne mu miejsce w historii religii, kultury, sztuki i literatury.