Pierwsze próby wyjaśnienia zjawisk elektrycznych i magnetycznych
Abstract
Filozofię można nazwać „matką” naukowych teorii: czysto empirycznych i czysto matematycznych. Historia elektryczności i magnetyzmu ukazuje ważne jednoczenie się obu podejść. Unifikacja dokonująca się w nauce pozwala oczyszczać filozofię z mitycznych naleciałości, zaś nauce daje realistyczne odniesienie do świata, bez którego groziłby jej pusty formalizm. Omawiane tu problemy ukazują, że formy (struktury) matematyczne są właściwą bazą dla nauki i przez to wskazują na filozoficzną, racjonalnie precyzyjną podstawę (logos) naszej rzeczywistości.References
Arystoteles, Fizyka. [w:] Arystoteles. Dzieła wszystkie, [przekład, wstęp i komentarz] K. Leśniak, t. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Arystoteles, Meteorologika. [w:] Arystoteles. Dzieła wszystkie, [przekład, wstęp i komentarz] A. Paciorek, t. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Arystoteles, O duszy. [w:] Arystoteles. Dzieła wszystkie, [przekład, wstęp i komentarz] P. Siwek, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1992.
Augustyn, św., Pisma katechetyczne, Warszawa: PAX, 1952.
Baigrie, B., Electricity and Magnetism. A Historical Perspective, (Greenwood Guides to Great Ideas in Science), Westport, Connecticut — London: Greenwood Press, 2007, Google Books: 3XEc5xkWxi4C.
Bartholomæus Anglicus, Bartholomæi Anglici De genuinis rerum cœlestium terrestrium et inferarum proprietatibus libri XVIII, ok. 1220–1250, Frankfurt 1601,1964, [w:] A Source Book in Medieval Science, [red.] E. Grant, Frankfurt: Minerva, 1974, §58, s. 367, Google Books: fAPN::3w4hAUC.
Benedykt XVI, Wróćmy do filozofii, by lepiej zrozumieć współczesność.
[Przemówienie 7 VI] Do uczestników VI Europejskiego Sympozjum Nauczycieli Akademickich. L’Osservatore Romano 7–8 (2008), 21 (wyd. pol.) Boyle, R. P. &
R. Janusz, The Vilnius Photometric System — Studying Stars and Interstellar Matter at the Vatican Observatory, [w:] The Vatican Observatory, Castel Gandolfo: 80th Anniversary Celebration, t. 51, (Astrophysics and Space Science Proceedings), 2017, s. 89–108, doi: 10.1007/978-3-319-67205-2_6.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, [Warszawa]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
el−Sayed el−Aswad, Creation Myth: Cosmogony and Cosmology.
[w:] Archetypes and Motifs in Folklore and Litearature. A Handbook, [red.] J. Garry & H. El-Shamy, Armonk (NY) — London: M.E. Sharpe, 2005, Google Books: Cn6pWMverBIC.
Encyklopedia PWN, url: http://encyklopedia.pwn.pl.
Fredro, A., Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, 1833.
Grabowska, J., Polski bursztyn, Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1983.
Grant, E., [red.] A Source Book in Medieval Science, Harvard University Press, 1974, Google Books: fAPN::3w4hAUC.
Grotowski, M., M. Sadziewiczowa, W. Werner & S. Ziemecki, [oprac.] Dzieje rozwoju fizyki w zarysach, t. 2: Elektryczność i magnetyzm. Optyka. Budowa materji, 2 wyd., Warszawa: Nakładem Redakcji „Mathesis Polskiej”, 1931.
Grzebień, L., [oprac. z. in.] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564–1995, Kraków: Wydz.Filozoficzny TJ, 1996.
Guthrie, W. K. C., Orpheus and Greek Religion: A Study of the Orphic Movement, Princeton University Press, 1952, Google Books: -C6wNyrxUO8C.
Leśniak, K., Komentarz. [w:] Lucretius, O naturze wszechrzeczy, [przeł.] E. Szymański, [Warszawa]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957, s. 261–424.
Lindsay, E., Maskelyne and Meteors. Irish Astronomical Journal 8/3 (1967), s. 69–72.
Lubac, H. d., Ateizm i sens człowieka, Paris: Editions de Dialogue, 1969.
Lucretius, O naturze wszechrzeczy, [przeł.] E. Szymański, [Warszawa]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.
Maclagan, D., Creation Myths: Men’s Introduction to the World, London: Thames i Hudson, 1977.
Maryniarczyk, A., W. Daszkiewicz, T. Zawojska & A. Szymaniak, [red.] Powszechna encyclopedia filozofii, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2000-2009, url: http://www.ptta.pl/pef/.
Maurin, K., Matematyka a fizyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
Platon, Ion, [przeł.] W. Witwicki, Warszawa: Wydawnictwo Recto Bis, 1994.
Platon, Timajos. [w:] Timajos. Kritias albo Atlantyk, [przekład, wstęp i komentarz] P. Siwek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
Pliniusz Starszy, Caii Plinii Secundi Naturalis historiæ ETC. , [red.] J. Hardouin, t. 1, lib. 1–6, Parisiis, 1685, Google Books: HKBAAAAAcAAJ.
Pliniusz Starszy, Historia naturalna. Wybór, [przeł.] I. Zawadzka & T. Zawadzki, Wrocław — Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.
Pliny the Elder, The natural history of Pliny. Translated, with copious notes and illustrations, by the late John Bostock and H.T. Rileyey, J. Bostock & H. Rileyey, London: H.G. Bohn, 1855, url: http://www.perseus.tufts.edu, Perseus.
Prini, P., La Technologie comme authentification du sacré, Akta kolokwium Międzynarodowego Ośrodka Studiów Humanistycznych i Instytutu Studiów Filozoficznych, Rzym, 6–12 I 1966, [w:] Mythe et foi, wyd. franc., Paryż: Aubier, 1966.
Siwek, P., Wstęp Tłumacza. [w:] Arystoteles. Dzieła wszystkie, O duszy, [przekład, wstęp i komentarz] P. Siwek, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1992, s. 8–29.
Sojecki, C., [kier. zespołu], Leksykon PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
Suchodolski, B. & Z. Skubała-Tokarska, [red.] Historia nauki polskiej, t. 4: [Historia nauki polskiej] 1863–1918, Wrocław — Warszawa ETC. : wOssolineum wPAN, 1987.
Taylor, T., The Mystical Hymns of Orpheus. Translated from the Greek, and Demonstrated to Be the Invocations which were Used in the Eleusinian Mysteries, Chiswick: C. Whittingham College House, 1824, Google Books: MNEIAAAAQAAJ.
Teofrast, O kamieniach. [w:] Pliny the Elder, The natural history of Pliny. Translated, with copious notes and illustrations, by the late John Bostock and H.T. Rileyey, J. Bostock & H. Rileyey, London: H.G. Bohn, 1855, url: http://www.perseus.tufts.edu, (łac. Theophrastus, De lapidibus).
Tomasz z Akwinu, Compendium theologiæ, url: http://www.corpusthomisticum.org.
Tomasz z Akwinu, De substantiis separatis, url: http://www.corpusthomisticum.org.
Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, Poznań: W drodze, 1984.
Tomasz z Akwinu, Summa contra Gentiles, url: http://www.corpusthomisticum.org.
Tomasz z Akwinu, Summa Theologiæ, url: http://www.corpusthomisticum.org.
Weinberg, S., Teoria pól kwantowych, t. 1: Podstawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Werner, W., Elektryczność i magnetyzm, [w:] Dzieje rozwoju fizyki w zarysach, t. 2: Elektryczność i magnetyzm. Optyka. Budowa materji, [oprac.] M. Grotowski, M. Sadziewiczowa, W. Werner & S. Ziemecki, 2 wyd., Warszawa: Nakładem Redakcji „Mathesis Polskiej”, 1931, s. 3–184.
West, M. L., Wschodnie Oblicze Helikonu. Pierwiastki zachodnioazjatyckie w greckiej poezji i micie, Kraków: Wyd. Homini, 2006, Google Books: 655IugT5xrcC.
Whittaker, E., A History of the Theories of Aether and Electricity, t. 1: The Classical Theories, London ETC. : Thomas Nelson i Sons Ltd, 1951.
Wróblewski, A., Historia fizyki od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
Wróblewski, A., Prawda i mity w fizyce, Warszawa: Iskry, 1987.
Zmorzanka, A. Z., Orfizm, [w:] Powszechna encyclopedia filozofii, [red.] A. Maryniarczyk, W. Daszkiewicz, T. Zawojska & A. Szymaniak, t. 7, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2006, s. 843–847, url: http://www.ptta.pl/pef/.
Żybert, E., Hymny orfickie, [przeł.] E. Żybert, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT — Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2012.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
