The Role of Henryk Lisicki Among the Krakow Conservatives
Abstract
The aim of the work is to present the conservative views of the journalist and historian Henryk Lisicki and the role he played in the community with which he collaborated, i.e. the Krakow conservatives called the Stańczyk Circle. The source of the article are monographs, brochures, dissertations, essays and articles published in „Przegląd Polski“ by Lisicki. In order to evaluate to what extent Lisicki’s political thought was original, and to what extent it was in conformity with the Stańczyk Circle, the publications of Walerian Kalinka, Stanisław Tarnowski, Michał Bobczyński, Józef Szujski and Stanisław Koźmian were also used. While working on the topic, the author made use of the works specializing in the history of Polish and Western conservative thought published by Ryszard Ludwikowski, Bogdan Szlachta, Jacek Bartyzel, Józef Szacki and the views expressed by the members of the Stańczyk Circle such as Michał Jaskólski, Wojciech Dutka, Stanisław Filipowicz, Henryk Michalak. When examining the above issues, a comparative method was used, tracing both the similarities and differences in the ideas of Lisicki and his colleagues from the Stańczyk Circle. The main thesis formulated in the work is that although Lisicki did not belong to the group of leaders, his close intellectual ties with Stanisław Koźmian gave him a respected position among Krakow conservatives. The analysis of his works confirmed that he was also capable of original reflections which focused on the attitude of the conservatives to the nineteenth-century democratization processes, the evolution of Western absolute monarchies towards the constitution democracies and the expansion of electoral rights. Hence, it was symptomatic for Lisicki and his community to argue, inter alia, for the necessity of rapprochement with moderate liberals, the aim of which was to weaken the danger coming from the revolted masses which were being under the influence of radicals.
References
Kalinka Waleryan, „Przegrana Francji i przyszłość Europy”, w Dzieła, t. 4, Pisma pomniejsze, cz. 2, (Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1984), 234–293.
Koźmian Stanisław, „Bezkarność”, w Pisma polityczne, (Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1903).
Lisicki Henryk, „Listy z Ameryki, Przegląd Polski 2 (1874): 4–16.
Lisicki Henryk, „Klemens książę Metternich 1775–1859” cz. 2, Przegląd Powszechny 2 (1884): 194–232.
Lisicki Henryk, „Nowa doktryna M.[ichała] Bobrzyńskiego”, Przegląd Polski 3 (1885): 430–437.
Lisicki Henryk, „Nowa doktryna”, Przegląd Polski 4 (1885): 427–438.
Lisicki Henryk, „Z dziejów domu Koburgów” cz. 2, Przegląd Polski 9 (1889): 147–169.
Popiel Paweł, „List do ks. Jerzego Lubomirskiego”, w Pisma, t. 1, Paweł Popiel, (Kraków: Nakładem Rodziny, 1893).
Szujski Józef, „Portrety przez Nie-Van-Dycka”, w O fałszywej historii jako mistrzyni fałszywej polityki. Rozprawy i artykuły, red. Henryk Michalak (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991), 67–78.
Tarnowski Stanisław, Józef Kasznica. Wspomnienie pośmiertne, (Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1887), 17–21.
Tarnowski Stanisław, „Nasze położenie polityczne”, w Z doświadczeń i rozmyślań. Wybór pism, red. Arkady Rzegocki, (Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2002).
Wodzicki Ludwik, „Austria w chwili przesilenia”, Przegląd Polski 1, (1866): 590–597.
Wodzicki Henryk, „Rzemieślnicy prezydentami”, Przegląd Polski 4, (1867): 301–306.
Jacek Bartyzel, „Umierać, ale powoli!”. O monarchistycznej i katolickiej kontrrewolucji w krajach romańskich 1815–2000 (Kraków: Arkana, 2000).
Bobrzyński Michał, Historia Polski w zarysie, t. 1, wyd. 2, (Warszawa: Gebethner i Wolff, 1880).
Dutka Wojciech, Zapomniany stańczyk. Rzecz o Stanisławie Koźmianie (1836– 1922) (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2015).
Filipowicz Stanisław, Ujarzmienie rozumu politycznego: polityczne horyzonty krakowskiej szkoły historycznej (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1984).
Grzybowski Konstanty, „Szkoła historyczna krakowska”, w Polska myśl filozoficzna i społeczna, red. Barbara Skarga, t. 2, (Warszawa: Książka i Wiedza, 1975). Jaskólski Michał, Historia–Naród–Państwo. Zarys syntezy myśli politycznej konserwatystów krakowskich w latach 1866–1934, (Kraków: Wydawnictwo Aureus, 1991).
Jaskólski Michał, Kaduceus polski. Myśl polityczna konserwatystów krakowskich 1866–1934, (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990).
Kasparek Franciszek, Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austriackiego razem ze wstępną nauką ogólną o państwie, t. 2, (Kraków: Drukarnia UJ, 1881).
Lisicki Henryk, Aleksander Wielopolski: 1803–1877, t. 1–4, (Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1878).
Lisicki Henryk, Antoni Zygmunt Helcel: 1808–1870, t. 1–2, (Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1882).
Lisicki Henryk, Alfred książę Windisch-Graetz, feldmarszałek austriacki, 1787– 1862 (Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1887).
Łazuga Waldemar, „Stanisław Tarnowski – publicysta”, w Stanisław Tarnowski 1837–1917. Materiały z Posiedzenia Naukowego PAU w dniu 14 listopada 1997 r., red. Rita Majdowska, (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1999). Michalak Henryk, Józef Szujski, 1835–1883. Światopogląd i działanie (Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1978).
Szacki Jerzy, Kontrrewolucyjne paradoksy. Wizje świata francuskich antagonistów Wielkiej Rewolucji (1789–1815) (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965).
Szlachta Bogdan, Z dziejów polskiego konserwatyzmu (Kraków: Wydawnictwo Dante, 2000).
Szujski Józef, Historii polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście (Warszawa: Gebethner i Wolff, 1889).
Śpiewak Paweł, „Wstęp”, w Raport o pauperyzmie, Alexis de Tocqueville, komentarz Gertrude Himmelfarb, (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009), 12–38.
Tudesq André Jean, Les grands notables en France (1840–1849). Étude historique d’une psychologie sociale, t. 21, (Paris: Presse Universitaires de France, 1964).
Stankiewicz Witold, Lisicki Henryk (1839–1899), w Polski Słownik Biograficzny, t. 17, (Warszawa: Zakład Naukowy im. Ossolińskich, 1972), 450–451.
Rett Ludwikowski Ryszard, „Z rozważań nad modelem polskiego konserwatyzmu drugiej połowy XIX w., Czasopismo Prawno-Historyczne 2/26 (1976): 177–184.
Copyright (c) 2019 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
