Semantic Connotations of Selected Works by Adam Lisik
Abstract
The work is devoted to the issues of ideological-meaningful and aestheticspatial values in the process of shaping architecture. The research field is concentrated on selected works of Adam Lisik related to sacral architecture. The paper is of a theological and aesthetic nature, a resume and expression of deep respect for the many years of Adam Lisik’s rich creative output, as well as a kind of message for architects seeking their paths to follow in solving problems related to shaping the meaning layer of sacred architecture space. It is also the intention of the author of this contribution to draw attention to the links between architecture and man in the subtle matter of his feelings and reflections. After all, man is not only a collection of atoms and chemical compounds, he is also a psychically endowed spiritual being in search of the transcendental values of his life. Due to its volume, the work has been divided into two parts. Part I contains an introduction, a description of the research method, the thesis, the state of the research, and a preview of one example of Adam Lisik’s sacred architecture, which serves as a prelude to further considerations in Part II of the work.
References
Bazyli Wielki, Pisma ascetyczne, t. 2, przeł. i oprac. Józef Naumowicz (Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec 1995).
Bouyer Louis, Architektura i liturgia, przeł. Piotr Włodyga (Kraków: Wydawnictwo Astraia, 2009).
Brusiło Jerzy, Tirpák Peter, Petro Marek (red.), Dom Pana. XIX Międzynarodowe Seminarium Sacrum i Przyroda (Kraków–Prešov: Wydawnictwo Naukowe UPJPII, 2011).
Cieślińska Nawojka (oprac.), Sacrum i sztuka (Kraków: Wydawnictwo Znak, 1989).
Daniélou Jean, Teologia judeochrześcijańska, przeł. Stanisław Basista (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2002).
Dąbrowska-Budziłło Krystyna, „Treść krajobrazu kulturowego w jego kształtowaniu i ochronie”, Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej. Architektura 46 (Kraków: Politechnika Krakowska. Wydział Architektury, 2002).
Eco Umberto, Art et beauté dans l’esthétique médiévale, trans. Maurice Javion (Paris: Grasset, 1997).
Eco Umberto, Pejzaż semiotyczny, przeł. Adam Weinsberg (Warszawa: PIW, 1972).
Feuillet Michel, Leksykon symboli chrześcijańskich (Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 2006).
Grün Anselm OSB, Krzyż – symbol odkupionego człowieka (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003).
Hani Jean, Symbolika świątyni chrześcijańskiej, przeł. Adam Q. Levique (Kraków: Wydawnictwo Znak, 1998).
Katarzyna ze Sieny, Dialog do Bożej Opatrzności, czyli Księga Boskiej Nauki (Poznań: W drodze, 2015).
Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1994).
Kobielus Stanisław, Człowiek i ogród rajski w kulturze religijnej średniowiecza (Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1997).
Krenz Jacek, Architektura znaczeń (Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, 1997).
Kruszewski Tomasz, Przestrzenie biblioteki. O symbolicznej, fizycznej i społecznej obecności instytucji (Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2012).
Lisik Adam, Architektura sakralna. Projekty i realizacje (Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2010).
Lisik Adam, Symbolika w architekturze sakralnej (Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2017).
McGinn Colin, Mental Content (New York: Blackwell, 1989).
Mikołajczyk Mieczysław, Teologia świątyni w dwudziele św. Łukasza (Lublin: Polihymnia, 2000).
Paszkowski Zbigniew, Miasto idealne w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną (Kraków: Wydawnictwo Zbigniew Paszkowski – Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2011).
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, wyd. IV (Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2003).
Plazaola Juan, Kościół i sztuka. Od początków do naszych dni, przeł. Magdalena Dutkiewicz-Litwiniuk (Kielce: Jedność, 2002).
Szkodoń Jan, Odpowiedzi na 101 pytań o duchowość w życiu codziennym (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003).
Szuba Bogusław, Elementy architektury i ich harmonia z przyrodą jako jeden z podstawowych warunków kształtowania otoczenia człowieka. Praca doktorska (Gliwice: Politechnika Śląska, 1992).
Szuba Bogusław, Systemy środowiskowe a lokalne otoczenie człowieka (Opole: Politechnika Opolska, 2012).
Tischner Józef, Filozofia dramatu (Paris: Editions du Dialogue, 1990).
Walczak Roman, Symbolika i wystrój świątyni chrześcijańskiej. Przewodnik po współczesnej architekturze wnętrz sakralnych według soborowych dokumentów Kościoła i aktualnego prawa kościelnego (Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha, 2005).
Benedykt XVI, „Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga”, L’Osservatore Romano 10-11 (2008): 12–16.
Berger Michele, „Architettura monastica orientale”, w: Dizionario degli Istituti di Perfezione, t. 1 (Roma: Ed. Paoline, 1974), 827–871.
Miazek Jan, „Teologia świątyni”, Msza Święta 7-8 (2008): 14–16.
Miłkowski Marcin, Poczobut Robert, „Czym jest i jak istnieje umysł?”, Diametros 3 (2005): 27–55.
Norberg-Schulz Christian, „Architektura jako obraz świata”, Arché 2/2 (1990): 8–9.
Przybyszewski Stanisław, „Sny na jawie”, Zdrój 3 (1918).
Davies John Gordon, „Architettura e religione”, [w:] Enciclopedia delle religioni, t. 2, red. Mircea Eliade (Milano: Marzorati–Jaca Book, 1994), 33.
Khour Adel Theodor (red.). „Chrześcijaństwo”, w: Leksykon podstawowych pojęć religijnych (Warszawa: „Pax”, 1989).
Khour Adel Theodor (red.). „Islam”, w: Leksykon podstawowych pojęć religijnych (Warszawa: „Pax”, 1989).
Khour Adel Theodor (red.). „Judaizm”, w: Leksykon podstawowych pojęć religijnych (Warszawa: „Pax”, 1989).
Królikowski Jeremi, „Sakralne widzenie krajobrazu”, w: Sacrum w Krajobrazie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 17 (Sosnowiec: Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2012), 41–46.
Lisik Adam, „Autorska prezentacja obiektów sakralnych”, w: Świątynia jest święta. Sympozjum poświęcone architekturze i sztuce sakralnej. 28 października 2006 r., red. Anna Szadkowska (Gliwice: Kuria Diecezjalna w Gliwicach, 2006), 75–92.
Lisik Adam, „Otwarte struktury architektoniczne na przykładzie wybranych realizacji autorskich projektów sakralnych”, w: Architektura, Zeszyty Politechniki Śląskiej, z. 30 (Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 1995), 53–90.
Szuba Bogusław, „Architektura przestrzenią duszy – subiektywna metafizyka chrystocentryczna”. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Architektura 39 (Gliwice: Politechnika Śląska, 2001), 49–63.
Szuba Bogusław, „Piękno i harmonia zasadą kształtowania otoczenia człowieka”, w: Piękno w architekturze. Tradycja i współczesność. Koncepcje, red. Bogusław Szuba, Tomasz Drewniak (Nysa: PWSZ w Nysie, 2018), 51–72.
Szuba Bogusław, „Wielowymiarowość znaczeniowa przestrzeni sacrum w otwartych strukturach architektonicznych Adama Lisika”, w: Adam Lisik, Architektura sakralna. Projekty i realizacje (Gliwice: Politechnika Śląska, 2010), 203–207.
Szubert-Olszewska Alicja, Azyl piękna – kościół w Ławkach, w: Adam Lisik, Symbolika w architekturze sakralnej (Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2017), 243–245.
Augustyn, Obiektywność piękna, http://wspolnotaswietejmoniki.pl/swmonika/ pdf/augustyn_teksty.pdf (dostęp: 10.02.2019).
Biel Stanisław, Człowiek – piękno i odblask Boga, https://www.deon.pl/religia/ duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,253,czlowiek-piekno-i-odblask-boga. html, 23.04.2015 (dostęp: 08.02.2019).
Carswell Roger, Czy nauka nie podważa Biblii?, 07.02.2017, http://www.jezus.pl/ home/czy-nauka-nie-podwaza-biblii (dostęp: 26.03.2019).
Grzywocz Krzysztof, Doświadczenie piękna, https://opoka.org.pl/biblioteka/T/ TS/doswiadczenie_piekna.html#4, 05.11.2003 (dostęp: 08.02.2019).
Jan Paweł II, Człowiek – obraz Boży – istotą duchowo-cielesną, https://www. apostol.pl/janpawelii/katechezy/bog-ojciec/cz%C5%82owiek-obraz-bo%C5%BCy-istot%C4%85-duchowocielesn%C4%85 (dostęp: 01.08.2023).
Judycki Stanisław, Natura umysłu: zagadnienia podstawowe, https://www.kul.pl/files/108/Natura_umys.pdf (dostęp: 25.03.2019).
Koźlak Piotr, „…o Opatrzności Bożej”, Homo Dei 1 (2023): 1, za: https://homodei. pl/tomasz-giemza/o-opatrznosci-bozej/ (dostęp: 12.02.2024).
Norwid Cyprian Kamil, Promethidion, w: idem, Pisma wszystkie, t. III: Poematy, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył Juliusz W.
Gomulicki (Warszawa: 1971), 9. https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/promethidion.pdf (dostęp: 12.02.2024).
Rozmowa 14, w: Bhagawad Gita. Pieśń Pana, przeł. Wanda Dynowska (Madras: Biblioteka Polsko-Indyjska, 1957). https://sady.up.krakow.pl/rel.bhagawadgita.dynowska.htm#dyn14 (dostęp: 12.02.2024).
Uścinowicz Jerzy, Dialektyka znaku i symbolu w architekturze – powrót do przeszłości?, https://suw.biblos.pk.edu.pl/downloadResource&mId=214239 (dostęp: 08.02.2019).
Copyright (c) 2024 Ignatianum University in Cracow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
