Comments on the Degree of Digitization and Availability of the Manuscripts of the Town Books of Medium and Small Towns of the Krakow Region in 14th – 16th Centuries
Abstract
The article reveals the problems associated with the use of the oldest manuscript entry books, which are among the oldest products of town chancelleries. These books are a fundamental source for research into the earliest history of Polish towns. The article aimed firstly to show what is the degree of preservation of such sources, and secondly to signal the degree to which their digital copies are available online. Using a descriptive and inductive method, the state of preservation of the source resources of manuscript books of selected cities was outlined, and it was indicated in which archival and library collections they are stored. It was also indicated whether the listed units are available in digital form. Then, using a statistical method, the degree of dispersion of town books and the degree to which they have been digitized and made available were analyzed. Attention was focused on a group of six towns located in the area of the former Cracow province, representing medium and small centers (Biecz, Bochnia, Ciężkowice, Nowy Sącz, Olkusz, Proszowice). The analyses carried out show that the degree of digitization and accessibility of these sources is unsatisfactory, which, combined with the dispersion of archival materials, significant in the case of some towns, especially Olkusz, still constitutes a certain barrier for researchers using this type of sources.
References
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
Varia Archiwalne z Biblioteki Baworowskich, Księga ławnicza miasta Ciężkowice. Akta landwójtowsko-ławnicze, sygn. 1/396/0/-/275.
Księga radziecka i wójtowsko-ławnicza miasta Olkusza, sygn. 1/140/0/-/1.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Akta miasta Biecza, sygn. 29/101/0/3/26. Akta miasta Bochni, sygn. 29/4001/0/2.1/10.
Archiwum Państwowe w Katowicach
Akta miasta Olkusza, Liber formularum actorum [miasta Olkusza] 15051669, sygn. 12/1204/2/1.
Księga radziecka miasta Olkusza 1599-1634, sygn. 12/1204/2/4.
Biblioteka Jagiellońska
sygn. rkp. przyb. 82/91, rkp. 1, rkp. 1108.
Biblioteka Naukowa PAU i PAN
Księga cechu powroźników miasta Bochni, rkp. 3307.
Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego
Księga rachunkowa miasta Olkusza, sygn. 42.
Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni
Księga bractwa religijnego cechu kowali miasta Bochni, sygn. MB-H/1622. Księga dochodów cechu kuśnierskiego miasta Bochni, sygn. MB-H/1623.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
Lauda, constitutiones, decreta et plebiscitum ciuitatis Vlkussiensis, sygn. 9819/ II.
Fragmenty księgi radzieckiej miasta Olkusza z lat 1346–1359, sygn. 4572/III.
Księgi radzieckie kazimierskie 1369–1381 i 1385–1402. Acta consularia Casimiriensia 1369–1381, wyd. Adam Chmiel (Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1932).
Najdawniejsza księga sądowa miasta Biecza, wyd. Bolesław Ulanowski (Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1896).
Stanko Przemysław, „Zaginiona najstarsza księga miejska Kęt z XIV – XVI wieku”, Archiwista Polski 2 (2009): 27–42.
Wyrozumska Bożena, „Fragmenty najstarszej księgi miejskiej Olkusza”, Małopolskie Studia Historyczne 2/1 (1959): 49–57.
Bartoszewicz Agnieszka, Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012).
Bogucka Maria, Samsonowicz Henryk, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986).
Inwentarz archiwum miasta Kazimierza pod Krakowem 1335–1802, oprac. Marian Friedberg (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966).
Kiryk Feliks, Rozwój urbanizacji Małopolski XIII–XVI: województwo krakowskie (powiaty południowe) (Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1985).
Starzyński Marcin, Średniowieczny Kazimierz. Jego ustrój i kancelaria (Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2015).
Tandecki Janusz, Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła historyczne i zabytki kultury mieszczańskiej (organizacja władz, zachowane archiwalia, działalność kancelarii) (Warszawa–Toruń: IS PAN, 1990).
Wyrozumska Bożena, Kancelaria miasta Krakowa w średniowieczu (Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1995).
Friedberg Marian, „Kancelaria miasta Kazimierza pod Krakowem 1355–1802”, Archeion 36 (1962): 137–170.
Friedberg Marian, „Kancelaria miasta Krakowa do połowy XVIII wieku”, Archeion 24 (1955): 277– 304.
Golachowski Kazimierz, „Inwentarz archiwum miasta Nowego Sącza z lat 1292– 1772 (Inwentarz idealny)”, Rocznik Sądecki 3/36 (1957): 190.
Król Mateusz, Schmidt Michał, „Krakowskie libri iuris civilis z lat 1392 – 1800 na tle zachowanych rejestrów przyjęć do prawa miejskiego w Polsce i wybranych ośrodkach europejskich”, Krakowski Rocznik Archiwalny 21 (2015): 19–52.
Nabiałek Karol, „Księgi korporacji rzemieślniczych Proszowic z XV wieku: przyczynek do badań nad piśmiennictwem miejskim w średniowieczu”, Średniowiecze Polskie i Powszechne 13 (2021): 101132.
Nabiałek Karol, „Księgi miejskie Proszowic z XV–XVIII w. Studium kodykologiczne”, Archeion 120 (2019): 283–322.
Starzyński Marcin, „Nad średniowiecznymi księgami rachunkowymi miasta Krakowa”, Roczniki Historyczne 74(208): 165–178.
Bartoszewicz Agnieszka, „Średniowieczne księgi sądowe polskich miast – dzieje powstania zespołów i kolekcji”, w: Dziedzictwo utracone – dziedzictwo odzyskane, red. Anna Kamler, Dorota Pietrzkiewicz (Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2014), 159–173.
Łosowski Janusz, „Dokument i księga wpisów w społecznościach małych miast okresu staropolskiego. Problem funkcji”, w: Kultura piśmienna średniowiecza i czasów nowożytnych. Problemy i konteksty badawcze, red. Piotr Dymmel, Barbara Trelińska (Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1998), 151–164.
Samsonowicz Henryk, „Średniowieczne księgi sądowe małych miast w Polsce”, w: Homines et societas: czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, red. Tomasz Jasiński, Tomasz Jurek, Jan Piskorski (Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1997), 447–484.
Wolff Adam, „Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381– 1835”, w: Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1: Archiwum Główne Akt Dawnych, red. Adam Stabelski (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1957), 175–221.
Archiwum Główne Akt Dawnych, Varia Archiwalne z Biblioteki Baworowskich, Księga ławnicza miasta Ciężkowice. Akta landwójtowsko-ławnicze, sygn. 1/396/0/-/275, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednost- ka/17927032 (dostęp: 15.11.2023).
Archiwum Główne Akt Dawnych, sygn. Olkusz 1, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/17727113 (dostęp: 13.11.2023).
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Biecza, Księga przyjęć do obywatelstwa Biecza, sygn. 29/101/0/3/26, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ jednostka/-/jednostka/13467927 (dostęp: 13.11.2023).
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Bochni, sygn. 29/4001/0/2.1/11, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5992760 (dostęp: 13.11.2023).
Copyright (c) 2024 Ignatianum University in Cracow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
