Father Jan Ciemniewski’s Concept of Upbringing to Virtues of Prudence, Fortitude and Abstinence
Abstract
The aim of the article is to introduce the scientific and journalistic life and acquis of Father Jan Ciemniewski (1866–1947). The basis meant for developing this publication are the main works of the Polish priest. Philosophical and theological elaborations of issues that this scholar was considering, created when he was alive as well as after his death, were also used here. Ciemniewski was a priest interested in philosophy, theology and pedagogy. He was a creator of the philosophical upbringing system based on the classical Aristotelian-Thomistic concept of the nature of the human gist and ethics assuming the necessity of upbringing a human by forming the cardinal virtues in him. He made the mind-improving virtue of prudence the special object of his interests, but also the virtues of fortitude and abstinence. He claimed that in upbringing, not only of children and teenagers but also of the adult part of the society, we have to pay attention to fighting alcoholism and impurity because they are the ones that endanger the existence of individuals and the nation. He wrote that alcohol not only weakens a person’s will, but also damages his nervous system, and contributes to the material impoverishment of the person who abuses the drink. In developing his concept of education, Ciemniewski drew on the rich heritage of European thought. He was also interested in experimental psychology and drew inspiration from Polish psychologists (J. Ochorowicz, R. Radziwiłłowicz, T. Jaroszyński). He criticised ethical liberalism, materialism and hedonism. According to this scholar, proper upbringing consists in improving the human intellect and strengthening the power of human will.
References
Literatura źródłowa. Prace ks. Jana Ciemniewskiego:
„Abstynencja jako czynnik kształcenia woli i charakteru”, Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy 27 (1938): 22–27.
Budujmy Polskę wewnątrz (Lwów: Nakładem Autora, 1918).
Etyka katolicka. Podręcznik do szkół średnich (Lwów: Książnica – Atlas, 1930).
„F. de Hovre, P. Tochowicz. Podstawy współczesnej pedagogiki, Włocławek 1938”, Muzeum 53 (1938): 160–163.
Ferdynand Machay, „Niebezpieczeństwo pornografii”, w: Walka z pornografią (Cykl rozpraw) (Poznań: Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1932), 12–13.
„F.W. Foerster. Stare i nowe wychowanie, przełożył Joachim Brachman, Katowice 1938 (str. 207)”, Muzeum 54 (1939), z. 1: 61–64.
Jak zakładać i prowadzić koła abstynencie młodzieży (Kraków: Centrala Kół Abstynenckich Młodzieży, 1927).
My a Żydzi. Przyczynek do kwestii żydowskiej (Lwów: „Dziennik Polski”, 1898).
„Na marginesie nowej książki teologicznej”, Kwartalnik Teologiczny Wileński 1 (1923): 248–257.
O nowożytną metodę nauczania religii (Poznań: Księgarnia św. Wojciecha).
Odrodzenie z Ducha Świętego (Włocławek, 1947).
Poznanie i kształcenie charakteru, cz. 1 (Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1926).
Poznanie i kształcenie charakteru, cz. 2 (Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1926).
Rola Ducha Świętego w odrodzeniu świata współczesnego (Poznań, 1937).
„Światła wiekuiste i ziemskie ciemności – nasza współczesność z punktu widzenia wieczności, przeł. Z. Starowieyska-Morstinowa (str. 163). Katowice 1938”, Muzeum 54 (1939), z. 1: 59–61.
„Uwagi na czasie”, Gazeta Kościelna nr 5 (1936): 59.
„Wielka tajemnica psychiki narodu polskiego. Przez ks. Walerjana Baranowskiego, Poznań 1936, Księgarnia św. Wojciecha”, Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy, 26 (1937), z. 1: 38–42.
Bednarski Feliks W., Zagadnienia pedagogiczne (Londyn: Veritas, [1982]). Duchowicz Bronisław, Dlaczego i w jaki sposób szkoła powinna walczyć z alkoholizmem (Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha, 1928).
Elders Leo J., Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu, przekł. Tadeusz Kuczyński (Warszawa: Agencja Wydawnicza Katolików MAG, 1992).
Fiuta Jan, Istota męstwa chrześcijańskiego według nauki św. Tomasza z Akwinu (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1946).
Gilson Étienne, Duch filozofii chrześcijańskiej, przekł. Jan Rybałt (Warszawa: Pax, 1958).
Gilson Étienne, Elementy filozofii chrześcijańskiej, przekł. Tomasz Górski (Warszawa: Pax, 1965).
Gmurowski Andrzej, Doskonałość chrześcijańska w myśl zasad św. Tomasza z Akwinu (Studium teologiczne) (Gniezno: Księgarnia św. Wojciecha, 1934).
Gmurowski Andrzej, O bojaźni bożej (Lwów: Wydawnictwo oo. Dominikanów, 1938).
Gmurowski Andrzej, Umiarkowanie i powściągliwość (Włocławek: Drukarnia Diecezjalna, 1935).
Goliński Zdzisław, Cnota czystości według św. Tomasza z Akwinu z uwzględnieniem współczesnej pedagogiki płciowej (Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1935).
Jędrzejczak Kazimierz, Katolicka myśl pedagogiczna w Drugiej Rzeczypospolitej. (Założenia – problematyka badań – osiągnięcia) (Wolsztyn: Woldruk”, 1998).
Karczmarek Lech, Zarys psychologii neotomistycznej (Poznań: Pallotinum, 1958). Kostecki Romuald, Tajemnica życia nadprzyrodzonego. Zagadnienie łaski uświęcającej (Warszawa: Pax, 1975).
Kostkiewicz Janina, Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939 (Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2013).
Lekcje szkolne o alkoholu (Poznań: Wydawnictwo Związku Nauczycieli Abstynentów, 1927).
Łempicki Stanisław, Złote paski. Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej (Warszawa: Wydawnictwo Oświatowe „Wspólna Sprawa”, 1957).
Machay Ferdynand, „Niebezpieczeństwo pornografii”, w: Walka z pornografią (Cykl rozpraw) (Poznań: Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1932).
Maria Eugipiusz od Dzieciątka Jezus, Chcę widzieć Boga, przeł. z franc. W. Ryszka, (Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 1982).
Możdżeń Stefan I., Inspiracje katolickiej myśli wychowawczej w Polsce do połowy XX wieku (Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego, 2001).
Olejnik Stanisław, Teologia moralna życia osobistego (Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1999).
Polak Ryszard, „Ciemniewski Jan”, w: Encyklopedia filozofii polskiej (Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011), 206–209.
Pyżalski Leon, Wrogowie ludu prawdziwi i mniemani (Zamość: Nakładem oo. Redemptorystów, 1938).
Riaud Alexis, O działaniu Ducha świętego w naszych duszach, przekł. S. Foryś, wyd. II, (Kalwaria Zebrzydowska: „Calvarianum”, 1998).
Rozporządzenia i okólniki w sprawach higieny szkolnej i wychowania fizycznego za lata 1918–1928 (Warszawa: Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, 1928).
Swieżawski Stefan, Święty Tomasz na nowo odczytany (Poznań: „W Drodze”, 2002).
Sygnarski Mieczysław, Alkoholizm a młodzież, w Groźna statystyka (Poznań: Wydawnictwo Związku Nauczycieli Abstynentów, 1927).
Tatarkiewicz Władysław, O szczęściu, wyd. X (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003).
Torrell Jean-Pierre, Święty Tomasz z Akwinu mistrz duchowy, przeł. z franc. Agnieszka Kuryś, (Poznań – Warszawa: „W Drodze” 2003).
Ulbricht Willibald, Szkołą a zagadnienie alkoholizmu (Poznań: Wydawnictwo Związku Nauczycieli Abstynentów, 1929).
Usowicz Aleksander, Tomistyczna sublimacja uczuć w świetle nowożytnej psychologii (Kraków, 1946).
Żychliński Aleksander, Teologia życia wewnętrznego, wyd. II (Kielce: „Verbum”, 1947).
Brokowski Stefan, „Alkoholizm wśród dziatwy szkół powszechnych w Wilnie”, Archiwum Higieny (1925), t. 1, z. 2: 149–163.
Gnoiński Stefan, „O alkoholizmie wśród dzieci szkół powszechnych miasta Wilna”, Trzeźwość nr 6 (1937): 282–286.
Jagielska Dominika, „Kształcenie charakteru i odrodzenie narodu polskiego – koncepcje wychowania do niepodległości Jana Ciemniewskiego (na podstawie twórczości do 1918 roku)”, Polska Myśl Pedagogiczna 1 (2015), nr 1: 255–278.
Mikinka Franciszek, „Alkoholizm a młodzież łódzka”, Świt nr 4 (1938): 5–6. Miklaszewski Bolesław, „Alkoholizm wśród dzieci szkół powszechnych m. Łodzi”, Opieka nad Dzieckiem nr 2 (1925): 6.
Sokal Kazimierz „Walka z alkoholizmem a szkoła”, Wychowanie Fizyczne (1931), z. 3: 108–115.
Swastek Józef, „Formative Years of the Polish Seminary in United States”, Sacrum Poloniae Milenium 6 (1959): 39–153.
Szmurło Jan, „O używaniu napojów wyskokowych przez dziatwę szkół powszechnych w Warszawie”, Opieka nad Dzieckiem nr 5 (1924): 12.
Woroniecki Jacek, „Cnota kardynalna umiarkowania”, Szkoła Chrystusowa 1 (1930), nr 5: 227–237.
Woroniecki Jacek, „Studium nad kardynalną cnota roztropności”, Kwartalnik Teologiczny Wileński, 1–2 (1923–1924): 226–247.
Żulińska Barbara, „Śp. Ks. Jan Ciemniewski”, Głos Karmelu nr 12 (1947): 30–32.
Copyright (c) 2022 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
