Kulturowe inspiracje śląskich studentów (XVI – XVII wiek)
Abstrakt
Europejskie uniwersytety w XVI i XVII wieku przyciągały studentów wybitną kadrą profesorską oraz nowoczesnymi metodami kształcenia. Stale rozbudowująca się uczelnia w Padwie była atrakcyjna również dla studentów z terenu Śląska. Scholarzy ci najczęściej zapisywali się na uniwersytet, wybierając nację niemiecką artystów lub jurystów. W księgach immatrykulacyjnych wspomnianych nacji odnaleźć można nazwiska m.in. lekarza i bibliotekarza Johanna Dornaua, medyka Tobiasa Pontanusa, botanika Achillesa Cromera, prawnika i filozofa Hansa Heinricha I von Hochberga czy też medyka Johanna Crato von Krafftheima, których życiorysu są potwierdzeniem wpływu podróży edukacyjnych na rozwój kariery.
Bibliografia
Baran Zbigniew, Hrabiowie von Hochberg. Śląscy Medyceusze i ich mecenat kulturotwórczy w latach 1628–1833 (Wałbrzych: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, 2017).
Barycz Henryk, Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. I: Metryka nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim (1592–1745) (Wrocław: Ossolineum, 1971).
Barycz Henryk, Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. II: Statuta oraz akta i protokoły nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim (Wrocław: Ossolineum, 1972).
Burckhardt Jacob, Kultura odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia (Warszawa: Czytelnik, 1961).
Bystroń Jan Stanisław, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1994).
Ćwikliński Ludwik, Padwa i Polska (Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, 1922).
Lindley John, Edward’s Botanical Register (London: James Rigdway, Piccadilly, 1829–1847).
Kowalczyk Małgorzata, Obraz Włoch w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005).
Krzyżanowski Stanisław, Wspomnienia z Padwy. Notatki z podróży (Kraków: Czas, 1868).
Lenart Mirosław, Patavium, Pava, Padwa. Tło kulturowe pobytu Jana Kochanowskiego na terytorium Republiki Weneckiej (Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2013).
Lenart Mirosław, Album Polonicum. Metryka nacji polskiej w Padwie 1592–1745. Edycja fototypiczna, t. 1-2 (Warszawa: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, 2018).
Lenart Mirosław, Polacy przy grobie św. Antoniego w Padwie (Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2020).
Lenart Mirosław, Statuta Universitatis scholarium iuristarum studii generalis Paduani ab anno 1331 ad annum 1404 (Codex Bibliotecae Cathedralis Gnesnensis 180). Wydanie fototypiczne (Opole: Uniwersytet Opolski, Archiwa Państwowe, 2021)
Mandziuk Józef, Historia kościoła katolickiego na Śląsku. Czasy wczesnonowożytne (od 1520-1742) (Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2011).
Mączak Antoni, Peregrynacje. Wojaże. Turystyka (Warszawa: Czytelnik, 1984). Olczak Mariusz, Bober Anna, Martin Opitz (1597–1639). Praca wydana z okazji czterechsetlecia urodzin poety (Bolesławiec: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, 1997).
Przeździecki Aleksander, O Polakach w Bolonii i Padwie (Warszawa: w Drukarni Gazety Codziennej, 1849).
Seidel Robert, Späthumanismus in Schlesien. Caspar Dornau (1577–1631). Leben und Werk (Berlin: De Gruyter, 1994).
Sokół Stanisław, Pelczarowa Maria, Księgozbiór gdańskich lekarzy Krzysztofa i Henryka Heyllów (Gdańsk: Biblioteka Gdańska PAN, 1963).
Sturm Jakob, Deutschlands Flora in Abbildungen (Nürnberg: Gedruckt auf kosten des Verfassers, 1796).
Syniawa Mirosław, Biograficzny słownik przyrodników śląskich (Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2006).
Thomé Otto Wilhelm, Flora von Deutschland, Ősterreich und der Schweiz (Gera: Verlag von Fr. Eugen Köhler, 1885).
Visiani Roberto, L’Orto botanico di Padowa nell’anno 1842 (Padova: A. Sicca, 1887).
Wernher Friedrich Bernhard, Topographia oder Prodromus Delineati Principatus Lignicensis Bregensis, et Wolaviensis (Breslau, 1744–1768).
Werszler Rafał, Wyposażenie i aranżacja bibliotek na Śląsku (do końca XIX wieku) (Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2019).
Windakiewicz Stanisław, Padwa. Studyum z dziejów cywilizacji polskiej (Kraków: F. Kluczycki, 1891).
Wyczański Andrzej, Szlachta polska w XVI wieku (Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2019).
Zonta Claudia, Schlesier an italienischen Universitäten der Frühen Neuzeit 1526– 1740 (Stuttgart: Universität Stuttgart, 2000).
Żołądź-Strzelczyk Dorota, Peregrinatio academica. Studia młodzieży polskiej z Korony i Litwy na akademiach i uniwersytetach niemieckich w XVI i pierwszej połowie XVII wieku (Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996).
Żołądź-Strzelczyk Dorota, O przedsięwzięciu peregrynacyjej. Edukacyjne wojaże szlachty z Rzeczypospolitej w świetle instrukcji podróżnych (Wilanów: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2020).
Offner Robert, Pauly Peter, Briefe von Thomas Jordanus von Klausenburg an Carolus Clusius, Humanistica Lovaniensia, vol. 67 (2018), 343–378.
Quirini-Popławska Danuta, Frankowicz, Krzysztof, „Dzieła XVI-wiecznych padewskich profesorów prawa, filozofów i filologów w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej oraz ich proweniencja, Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, t. XXVIII (2018), 9–41.
Quirini-Popławska Danuta, „Podróże polskich duchownych do Padwy w XV i XVI wieku; wstępne rozpoznanie”, in Danuta Qurini-Popławska, Łukasz Burkiewicz, Itinera clericorum: kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2014).
Bruziewicz-Mikłaszewska Barbara, „Peter Monavius (1551–1588) lekarz wrocławski i jego dysertacja z 1578 roku «De dentium affectibus» – najstarsza w Europie praca doktorska o tematyce stomatologicznej”, Advances in Clinical and Experimental Medicine 6 (2003): 861–868.
Eis Gerhard, “Crato von Cra@heim Johannes”, Neue Deutsche Biographie, z. 3 (1957): 402–403.
Lenart Mirosław, „Dzieje i znaczenie tzw. Metryki nacji Polskiej w Padwie: 1592–1745”, Echa Przeszłości 20/1 (2019): 143–164.
http://habanera-nonblog.blogspot.com/2010_02_01_archive (accessed on 23.03.2022)
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/73330/edition/ 73871?language=pl (accessed on 23.03.2022).
https://www.ksiaz.walbrzych.pl (accessed on 23.03.2022)
https://picryl.com/media/crato-von-kra@heim-johannes-df8b52 (accessed on 28.03.2022)
Copyright (c) 2025 Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
