Prawda socjologiczna i realizm krytyczny

  • Krzysztof Wielecki
Słowa kluczowe: prawda, paradygmat, socjologia, ontologia, epistemologia, etyka

Abstrakt

W artykule przedstawiono relacje między prawdą i paradygmatem w odniesieniu do socjologii na tle nowego kryzysu cywilizacyjnego. Na tym tle proponuje się typologię stanowisk paradygmantycznych w naukach społecznych w perspektywie ontologicznej, epistemologicznej oraz etycznej.

Bibliografia

Archer, M. S., Culture and agency. The place of culture in social theory,

Cambridge: Cambridge University Press, 1996.

Archer, M., R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson & A. Norrie, [red.]

Critical realism. Essential readings, New York: Routledge, 1998.

Archer, M., C. Decoteau, P. Gorski, D. Porpora, T. Rutzou, C. Smith,

G. Steinmetz & F. Vandenberghe, What is critical realism.

Perspectives 38/2 (2016), ss. 4–9, url:

http://www.asatheory.org/uploads/4/3/3/7/43371669/

perspectives_38_2__fall_2016_final.pdf ([dost.] 23. 12. 2016).

Bhaskar, R., A realist theory of science, London: Verso, 1975.

Blackburn, S., Oksfordzki słownik filozoficzny, [red.] J. Woleński,

[przeł.] C. Cieśliński, P. Dziliński & inni, Kraków: Książka

i Wiedza, 2004.

Burell, G. & G. Moragan, Sociological paradigms and organisational

analysis: elements of the sociology of corporate life, London:

Heinemann, 1979.

Chandler, D. & R. Munday, Dictionary of media and communication,

Oxford, New York: Oxford University Press, 2011.

Comte, A., Catéchisme positiviste; ou, Sommaire exposition de la

religion universelle. Avec une introduction et des notes explicatives

par P.-F. Pécaut, Paris: Garnier, 1852.

Comte, A., Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Rozprawa

o całokształcie pozytywizmu, [przeł.] B. Skarga &

W. Wojciechowska, Warszawa: PWN, 1973.

Comte, A., Synthèse subjective ou système universel: ou système

universel des conceptions propres à l’état normal de l’humanité,

Paris: Fayard, 2000.

Comte, A., Système de politique positive, ou Traité de sociologie,

instituant la religion de l’Humanité, Paris: Carilian-Goeury et

V. Dalmont, 1997.

Czyżewski, M., Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna:

przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa

krytyki. Przegląd Socjologii Jakościowej 9/4 (2013), ss. 14–27.

Geertz, C., Interpretacja kultur. Wybrane eseje, [przeł.] M.

M. Piechaczek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego, 2005.

Hałas, E., Refleksyjność jako zasada i problem teorii społecznej.

Zagadnienia Naukoznawstwa 47/2(188) (2011), ss. 191–202.

Hume, D., Traktat o naturze ludzkiej, [przeł.] C. Znamierowski,

Warszawa: Fundacja Aletheia, 2007.

Marcuse, H., Rozum i rewolucja: Hegel a powstanie teorii społecznej,

[przeł.] D. Petsch, Warszawa: Książka i Wiedza, 1966.

Peirce, C. S., Collected papers of Charles Sanders Peirce. Scientific

metaphysics, [red.] C. Hartshorne & P. Weiss, t. 6, Bristol:

Thoemmes Press, 1998.

Rembierz, M., Humanizm nauk pedagogicznych a niektóre założenia

nauk społecznych. Społeczeństwo i Rodzina 34(1) (2013),

ss. 8–32.

Rembierz, M., Określanie granic nauki: kolektywy i style myślowe.

W kręgu refleksji metanaukowej Ludwika Flecka. Rocznik

Wydziału Filozoficznego Akademii Ignatianum w Krakowie 18

(2012), ss. 239–267.

Spaemann, R., Rationality and faith in God. Communio: International

Catholic Review 32/4 (2005), ss. 618–636.

Szacki, J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo

Naukowe PWN, 2002.

Szewczyk, J., Krytyka teorii przyczynowości Dawida Hume’a: na

podstawie I tomu „Traktatu o naturze ludzkiej”, Kraków:

Wydawnictwo Literackie, 1980.

Wielecki, K., Cudowny „odczarowany” świat, czyli o powrocie

w nieznane, [w:] Co po postindustrializmie?, [red.] K. Wielecki

& S. Sowiński, Warszawa: Centrum Europejskie Uniwersytetu

Warszawskiego, 2013, ss. 13–35.

Wielecki, K., Kryzys i socjologia, Warszawa: Wydawnictwa

Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.

Wielecki, K., Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu:

między indywidualizmem a kolektywizmem, Warszawa:

Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, 2003.

Opublikowane
2018-07-26
Jak cytować
Wielecki, K. (2018). Prawda socjologiczna i realizm krytyczny. Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 24(1), 45–70. https://doi.org/10.5281/zenodo.1321722
Dział
Artykuły recenzowane