Genealogia: nauka pomocnicza historii w cyberprzestrzeni
Abstrakt
Genealogia jest tą nauką pomocniczą historii, która od pewnego już czasu obecna jest w cyberprzestrzeni. Deklasuje pod tym względem inne nauki pomocnicze historii, które pozostają daleko w tyle chociażby pod względem liczby wyświetleń w przeglądarce, będących efektem wyszukiwania stron internetowych. Stanowi to konsekwencję popularności badań genealogicznych, które w ostatnim czasie prowadzone są w znaczącej mierze nie przez naukowców, ale pasjonatów i genealogów-amatorów, którzy samodzielnie chcą zgłębiać historię swoich rodzin, a co za tym idzie – tworzyć rodzinne kompendia genealogiczne. O takim, a nie innym ukierunkowaniu badań świadczą także różnego rodzaju poradniki, które w ostatnim czasie ukazały się na polskim rynku wydawniczym. Oferują one czytelnikowi zarówno omówienie tradycyjnych narzędzi wykorzystywanych w badaniach genealogicznych, jak i tych nowoczesnych, związanych z postępem technologicznym i przedstawianiem informacji w formie cyfrowej. W rezultacie w niemal każdej tego typu publikacji zamieszczony został rozdział poświęcony charakterystyce funkcjonujących w Internecie serwisów i baz danych, które stanowią nieocenioną pomoc w badaniach genealogicznych.
Są nią także różnego rodzaju profile i grupy w mediach społecznościowych, które do tej pory pozostawały jednak niezauważone, tak przez naukowców, jak i popularyzatorów. Z tego też względu niniejszy artykuł poświęcony zostanie syntetycznemu omówieniu obecności genealogii w cyberprzestrzeni, zarówno w skali makro (duże serwisy i bazy internetowe), jak i mikro (niewielkie grupy w mediach społecznościowych). Celem artykułu jest bowiem ukazanie genealogii jako tej z nauk pomocniczych historii, która nie tylko odnalazła się w świecie cyfrowym, ale w nim zadomowiła i wciąż się rozwija.
Bibliografia
Bąkała Krzysztof, Genealogia: praktyczny poradnik (Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2007).
Dworzaczek Włodzimierz, Genealogia (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959).
Gąsiorowski Paweł Bogdan, Genealogia nie tylko dla początkujących (Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2023).
Nowaczyk Małgorzata, Poszukiwanie przodków. Genealogia dla każdego (Podkowa Leśna: Wydawnictwo MiND, 2015).
Raidt Gerda, Moja wielka rodzina czyli dokąd sięgają nasze korzenie i czy przeszłość ma wpływ na przyszłość (Warszawa: Babaryba, 2021).
Rychlik Grażyna, Praktykowanie genealogii. Pieniążkowie z Jedlińska XVIII– XIX w. (Warszawa: Grażyna Rychlik, 2016).
Sajna-Kunowsky Radosław, Internet, genealogia i genetyka na przykładzie rodu Kunowskich h. Nałęcz (Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2021).
Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Wokół badań nad genealogia, red. Przemysław Jędrzejewski, Jakub Pieczara (Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2021).
Szlęzak Karolina, Urbańska Kinga, Jędrzejewski Przemysław, Genealogia. Odkryj historię swoich przodków (Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2022).
Szlęzak Karolina, Urbańska Kinga, Jędrzejewski Przemysław, Genealogia dla najmłodszych, czyli wyjątkowa podróż w czasie (Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2020).
Ebertowski Karol, „Bazy genealogiczne jako pomoc w poszukiwaniu przodków”, Folia Bibliologica 60 (2018): 187–207.
Jasiński Kazimierz, „Polski podręcznik genealogii”, Studia Źródłoznawcze 6 (1961): 151–159.
Ahnenblatt.com, https://www.ahnenblatt.com (dostęp: 25.01.2024). Ancestry.com, https://www.ancestry.com (dostęp: 25.01.2024).
Brother’s Keeper, https://www.bkwin.org (dostęp: 25.01.2024).
Dobre Programy, Genealogia, https://www.dobreprogramy.pl/genealogia,prog ramy,windows,6505378791229057 (dostęp; 25.01.2024).
Grupa FB „Genealodzy PL płatne usługi”, https://www.facebook.com/ groups/1260073614123133 (dostęp: 25.01.2024).
Grupa FB „Tłumaczenia i streszczenia metryk: łacina, rosyjski, niemiecki, angielski”, https://www.facebook.com/groups/1326645550858749 (dostęp: 24.01.2024).
Grupa FB „Tłumaczenia i streszczenia metryk: łacina, rosyjski, niemiecki,angielski”, Regulamin https://www.facebook.com/groups/1326645550858749/announ- cements (dostęp: 24.01.2024).
Grupa FB „Genealodzy PL”, https://www.facebook.com/groups/135017640532006 (dostęp: 24.01.2024).
Grupa FB, „Bazar Genealogiczny”, https://www.facebook.com/groups/ 241664120970663 (dostęp: 25.01.2024).
Profil FB „More Maiorum. Periodyk genealogiczny”, https://www.facebook.com/ miesiecznikmoremaiorum (dostęp: 31.01.2024).
Profil FB „Polska Genealogia i Heraldyka”, https://www.facebook.com/polska. genealogia (dostęp: 24.01.2024).
Profil FB „Twoje Korzenie w Polsce”, https://www.facebook.com/twojekorze- niewpolsce (dostęp: 25.01.2024).
Family Historian, https://www.family-historian.co.uk (dostęp: 25.01.2024). Genealogia w Archiwach, https://www.genealogiawarchiwach.pl (dostęp: 02.01.2024).
Geneteka. Genealogiczna kartoteka – baza urodzeń, https://www.geneteka. genealodzy.pl/index.php (dostęp: 31.01.2024).
GenSmarts, http://www.gensmarts.com (dostęp: 25.01.2024).
Gramps – Genealogical Research Software, https://www.gramps-project.org/ blog (dostęp: 25.01.2024).
Profil IG @genealogia_more_maiorum, https://www.instagram.com/genealo- gia_more_maiorum (dostęp: 31.01.2024).
Instalki, Kategoria: Genealogia, https://www.instalki.pl/download/programy/ windows/dom/genealogia (dostęp: 25.01.2024).
Metryki Genbaza, https://metryki.genbaza.pl/ (dostęp: 02.01.2024). Skanoteka – Metryki. Baza skanów akt metrykalnych, https://www.metryki.
genealodzy.pl (dostęp: 02.01.2024).
More Maiorum, https://www.moremaiorum.pl (dostęp: 31.01.2024). MyHeritage, https://www.myheritage.pl (dostęp: 25.01.2024).
Ornatowski.com, https://www.ornatowski.com (dostęp: 24.01.2024).
Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne, https://www.ptg.gda.pl/pomgenbaza/ przeszukiwanie-rejestrow-metrykalnych (dostęp: 02.01.2024).
Skanoteka. Baza skanów dokumentów o wartości genealogicznej, https://skanoteka.genealodzy.pl/ (dostęp: 25.01.2024).
Szukaj w Archiwach, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl (dostęp: 02.01.2024). Teki Dworzaczka, http://www.teki.bkpan.poznan.pl (dostęp: 02.01.2024).
Stowarzyszenie Twoje Korzenie w Polsce, https://www.tkwp.pl (dostęp: 02.01.2024).
Youtube, „Twoje Korzenie w Polsce”, https://www.youtube.com/@TwojeKorze- niewPolsce/featured (dostęp: 02.01.2024).
YouTube, Wyszukiwanie akt metrykalnych (Odcinek 2/7), https://www.youtube. com/watch?v=FAhU0-eZadM (dostęp: 02.01.2024).
Copyright (c) 2024 Uniwersytet Ignatianum w Krakowie

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.