Thomistic Philosophy of Man by Prof. Roman Darowski SJ towards challenges of contemporary Science of Man

Contribution to the discussion on actuality of Neotomistic Philosophy of Man

Keywords: Polish philosophy, thomism, anthropology, philosophy of man, scientific facts, philosophical facts, neuroscience, image of the world

Abstract

The purpose of this article is to critical reconstruction and evaluate the model of Thomistic Philosophy of Man that was developed by Fr. Roman Darowski SJ. The analyses have a metatheoretical character. They are based on texts written by Fr. Darowski in different periods of his philosophical work. Special attention was given to his work The Philosophy of Man, which had several editions. The applied research method consisted in a contentrelated and logical reconstruction of the model of human philosophy presented in the work The Philosophy of Man. This model was subjected to methodological criticism, which showed that in the present cultural situation it has only historical value. However, it can be a good starting point for a discussion on the directions of development of contemporary Thomistic anthropology. This development should take place in a critical dialogue with the scientific image of the world.

References

Ariely Dan, Potęga irracjonalności. Ukryte siły, które wpływają na nasze decyzje, tłum. Tatiana Grzegorzewska (Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2011).

Bremer Józef, „Soul or Mind? Some Remarks on Explanation in Cognitive Science”, Scientia et Fides 5 (2017) 2: 39–70.

Buczkowska Janina, „Kilka uwag o Kazimierza Kłósaka sposobie rozumienia pojęcia »faktu filozoficznego«”, w: Myśl filozoficzna Księdza Profesora Kazimierza Kłósaka, red. Anna Latawiec, Grzegorz Bugajak (Warszawa: UKSW, 2004), 99–116.

Crick Francis, Zdumiewająca hipoteza, czyli nauka w poszukiwaniu duszy, tłum. Barbara Chacińska-Abrahamowicz (Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997).

Darowski Roman, Filozofia człowieka. Zarys problematyki i antologia tekstów (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008).

Duch Włodzisław, Duch i dusza, czyli prehistoria kognitywistyki, w: http://fizyka. umk.pl/publications/kmk/99dusza.html (dostęp: 20.02.2022).

Duch Włodzisław, Koncepcja duszy i umysłu w świetle neurobiologii, w: https:// www.is.umk.pl/~duch/ref/PL/00/00-dusza/duszy.htm (dostęp: 21.02.2022). Duchliński Piotr, „Heurystyczna rola obrazów świata w przyjmowaniu faktów filozoficznych”, Rocznik Filozoficzny Ignatianum, The Ignatianum Philosophical Yearbook XXII (2016) 2, 139–178.

Duchliński Piotr, W stronę aporetycznej filozofii klasycznej. Konfrontacja tomizmu egzystencjalnego z wybranymi koncepcjami filozofii współczesnej (Kraków: Wydawnictwo WAM – Ignatianum, 2014).

Domańska Ewa, „Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka?”, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 1/2(121/122) (2010): 45–55.

Domańska Ewa, „Zwrot performatywny we współczesnej humanistyce”, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 5(107) (2007): 48–61.

Gilovich Thomas, Ross Lee, Najmądrzejszy w pokoju. Jakie korzyści możemy czerpać z najważniejszych odkryć psychologii, tłum. Agnieszka Nowak-Młynikowska (Sopot: Smak Słowa, 2017).

Hajduk Zygmunt, Filozofia przyrody – Filozofia przyrodoznawstwa: Metakosmologia (Lublin: TN KUL, 2004).

Hajduk Zygmunt, Rozumowanie – wnioskowanie – uzasadnianie w teorii klasycznej filozofii przyrody, w: Zbigniew Krzyszowski, Marian Nowak, Stanisław Sieczka (red.), Z potrzeby serca... Księga jubileuszowa dedykowana księdzu doktorowi Edwardowi Pohoreckiemu dyrektorowi Instytutu Wyższej Kultury Religijnej przy KUL, IWKR im. Jana XXIII (Lublin: KUL, 2004), 88–97.

Heller Michał, „Naukowe obrazy świata na przełomie tysiącleci”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce XXIII (1998): 133–136.

Heller Michał, Przeciw fundacjonizmowi, w: Heller Michał, Filozofia i wszechświat (Kraków: Znak, 2006).

Heller Michał, Filozofia jest przygodą człowieka będącego w drodze, w: Rozmowy o filozofii, red. Andrzej Zieliński, Maciej Bagiński, Jacek Wojtysiak (Lublin: TN KUL, 1996).

Horvat Sasa, „Neuroscientific findings in the light of Aquinas’ understanding of the human being”, Scientia et Fides 5 (2017) 2: 127–153.

Kamiński Stanisław, Z metafilozofii człowieka, w: Mieczysław Albert Krąpiec, Ja – człowiek. Zarys antropologii filozoficznej (Lublin: TN KUL, 1986).

Kamiński Stanisław, Antropologia filozoficzna a inne działy poznania, w: O Bogu i człowieku, red. Bogdan Bejze (Warszawa, ATK, 1968), 153–155.

Kłósak Kazimierz, „Filozofia przyrody w ujęciu Jakuba Maritaina”, Polski Przegląd Tomistyczny I (1939): 154–170.

Kłósak Kazimierz, „Zagadnienie współistnienia filozofii przyrody z nowożytną fizyką teoretyczną”, Roczniki Filozoficzne VII (1959) 3: 5–38.

Lorenz Hendrik, Ancient Theories of Soul, w: Stanford Encyclopedia of Philosophy [online] (CSLI, Stanford University).

Nycz Ryszard, Schauffler David, „Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji”. Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura 43 (2021): 315–338.

Maziarka Tomasz, „Wyzwania antropologii chrześcijańskiej w dobie neuronauk”, Sympozjum XXV (2021), 2(41): 31–44.

Mazur Piotr, Zarys podstaw filozofii człowieka (Kraków: Księgarnia Akademicka, 2016).

Morawiec Edmund, „Antropologia filozoficzna a nauki szczegółowe o człowieku”, Roczniki Filozoficzne KUL 40 (1992): 135–149.

Dobro i zło. Z perspektywy psychologii społecznej, red. Arthur G. Miller (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008).

Poczobut Robert, „Czynności i władze poznawcze. Dwa ujęcia. Klasyczne i kognitywistyczne”, w: Dydaktyka Filozofii. Epistemologia, red. Stanisław Janeczek, Anna Starościc (Lublin: KUL, 2015), 243–244.

Reale Giovanni, Historia filozofii starożytnej, t. 1, tłum. Iwo Zieliński (Lublin: KUL, 2008).

Preston Jesse Lee, Ritter S. Ryan, Hepler Justin, „Neuroscience and the soul: competing explanations for the human experience”, Cognition 127 (2013) 1: 31–37. Sady Wojciech, O tym, że fakty nie są nam „dane”, https://filozofuj.eu/wojciech-sady-o-tym-ze-fakty-nie-sa-nam-dane/ (dostęp: 19.02.2022).

Sady Wojciech, „O źródłach niewspółmierności dwóch głównych programów filozofii nauki XX wieku”, Filozofia Nauki 9 (2001) 2, 89–99.

Sady Wojciech, „Pojęcie prawdy w naukach przyrodniczych”, Znak 9 (1996) 496: 20–33.

Schauffler David, Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki (Warszawa: IBL PAN, 2017).

Shanley Brian J. OP, Tradycja tomistyczna, tłum. Ryszard Mordarski (Kraków: W drodze, 2017).

Tomasz z Akwinu, Quaestiones de anima (Kwestia o duszy), tłum. Zofia Włodek, Władysław Zega (Kraków: Znak, 1996).

Turek Józef, Filozoficzne interpretacje faktów naukowych (Lublin: KUL, 2009).

Turek Józef, „Problem wyboru najlepszego wyjaśniania filozoficznego faktów naukowych”, Studia Philosophiae Christianae 43 (2009) 1: 179–199.

Wąsek Damian, „Teologia katolicka w konfrontacji z neuronaukami: przyczynek do dialogu”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 64 (2018): 167–184

Vijgen Jörgen, „Soul or Brain: A False Dilemma? The Thomist Perspective”, Scientia et Fides 5 (2017) 2: 71–86.

Urszula Żegleń, Epistemologia a kognitywistyka, w: Przewodnik po epistemologii, red. Renata Ziemińska (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013), 457–493. Życiński Józef, „Filozofować w kontekście nauki”, w: Rozmowy o filozofii, red. Andrzej Zieliński, Maciej Bagiński, Jacek Wojtysiak (Lublin: TN KUL, 1996), 192.

Published
2023-09-29
How to Cite
Duchliński, P. (2023). Thomistic Philosophy of Man by Prof. Roman Darowski SJ towards challenges of contemporary Science of Man: Contribution to the discussion on actuality of Neotomistic Philosophy of Man. The Ignatianum Philosophical Yearbook, 29(3), 199-228. https://doi.org/10.35765/rfi.2023.2903.12
Section
Articles