Jean-Charles Serra on the State of the Finances of the Duchy of Warsaw in 1808
Abstract
The aim of this article is to examine how Jean-Charles Serra – the French resident in Warsaw from 1808 to 1811 – assessed the financial situation of the Duchy of Warsaw in 1808 and how he attempted to influence it. The analysis is primarily based on his official correspondence from this period. The source material is compared with the existing body of scholarly literature, with particular emphasis on studies concerning the functioning of the Duchy’s administration and Franco-Polish relations. The study applies the method of critical source analysis, with attention to the language of documents and recurring patterns in Serra’s evaluations and proposals. The analysis reveals that Serra not only reported on the Duchy’s financial problems, but actively sought to resolve them in a manner consistent with the interests of Napoleonic France, treating financial matters as part of a broader political order. In his reports, he criticized what he saw as the Warsaw government’s ineffective policies, the administrative apparatus, and specific ministers, highlighting abuses and a lack of oversight. The article demonstrates that Serra viewed his mission not as passive mediation, but as a form of supervision and intervention aimed at subordinating the Duchy’s fiscal policy to Napoleon’s objectives.
References
Archives Diplomatiques du Ministére des Affaires étrangéres à Paris:
Correspondance Pologne, sygn. 342.
Correspondance Saxe, sygn. 77.
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
zesp. 175, Rada Stanu i Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego, sygn, 264.
zesp. 176, Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego, sygn. 220.
Hauptstaatsarchiv Dresden
, Geheimes Kabinett, sygn. 3521.08.
Instrukcje i depesze rezydentów francuskich w Warszawie 1807–1813, oprac. Marceli Handelsman, t. 1 (Kraków: Akademia Umiejętności i Towarzystwa Popierania Wydawnictw Akademii Umiejętności, 1914).
Materyały do dziejów Komisyi Rządzącej z r. 1807, t. 1: Dziennik czynności Komisyi Rządzącej, wyd. Michał Rostworowski (Kraków: Akademia Umiejętności i Towarzystwo Popierania Wydawnictw Akademii Umiejętności, 1918).
Niemcewicz Julian Ursyn, Pamiętnik o czasach Księstwa Warszawskiego (Warszawa: Gebethner i Wolff, 1902).
Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, t. 1, cz. 1, wyd. Bronisław Pawłowski (Łódź–Toruń: Akademia Umiejętności, 1960).
„Gazeta Warszawska”, dodatek, nr 47 (11 VI 1808).
Czubaty Jarosław, Księstwo Warszawskie (1807–1815) (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2011).
Dąbrosz-Drewnowska Paulina, Oczami Paryżanina, czyli Księstwo Warszawskie w napoleońskiej propagandzie (1807–1815) (Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019).
Dąbrosz-Drewnowska Paulina, W dyplomatycznej depeszy i wojskowych wspomnieniach. Obraz Księstwa Warszawskiego (1807–1815) (Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019).
Dylewski Adam, Od denara do złotego. Dzieje pieniądza w Polsce, red. Katarzyna Kucharczuk (Warszawa: CARTA BLANCA Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2012).
Eile Henryk, Dzieje administracji w wojsku Księstwa Warszawskiego. Zaopatrzenie wojska (Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1928).
Handelsman Marceli, Pod znakiem Napoleona. Studia historyczne. Seria druga (Warszawa: Stanisław Olgebrand i Synowie, 1913).
Handelsman Marceli, Rezydenci napoleońscy w Warszawie 1807–1813 (Kraków: Akademia Umiejętności, 1915).
Kowalczyk Rafał, Polityka gospodarcza i finansowa Księstwa Warszawskiego 1807–1812 (Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2010).
Lenz Thierry, Nouvelle histoire du Premier Empire, t. 3: La France et l’Europe de Napoleon 1804–1814 (Paris: Fayard, 2007).
Pilarczyk Piotr Miłosz, Początki instytucji budżetu państwa w Polsce (Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014).
Skarbek Fryderyk, Dzieje Księstwa Warszawskiego, t. 2 (Warszawa: Drukarnia Artystyczna Saturnina Sikorskiego, 1897).
Willaume Juliusz, Fryderyk August jako książę warszawski (1807–1815) (Oświęcim: Napoleon V, 2013).
Żółtowski Stanisław, Die Finanzen des Herzogtums Warschau (1806–1815) vorzugsweise nach archivalischen Quellen bearbeitet, t. 1 (Poznań: Księgarnia Kuriera Poznańskiego, 1890–1892).
Knopp Tomasz, „Prefekci Księstwa Warszawskiego: przyczynek do portretu zbiorowego”, Studia Historyczne 55 (2012), z. 3–4: 357–370.
Kowalczyk Rafał, „Aprowizacja w Armii Księstwa Warszawskiego w latach 1807–1809: rola Michała Ambrożego Kochanowskiego”, Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (2014), nr 4(250): 7–24.
Kowalczyk Rafał, „Intendentura wojsk Księstwa Warszawskiego. Komisja Żywności 1807–1809”, Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku 4 (2006): 7–48.
Stanley John, „The French Residents in the Duchy of Warsaw, 1807–1813”, Canadian Slavonic Papers. Revue Canadienne des Slavistes 27 (1985), nr 1: 49–64.
Eisenbach Artur, Rzepniewska Danuta, „Zadłużenie własności ziemskiej w okresie 1795-1806. Dłużnicy i wierzyciele sum bajońskich”, w Społeczeństwo polskie w XVIII i XIX wieku. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, red. Witold Kula, Janina Leskiewiczowa (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970), 187–322.
„Gian Carlo Serrra”, w Giornale degli Studiosi di Lettere, Scienze, Arti e Mestieri. Dedicato alla Società Ligure di Storia Patria (Genova: L. Girllo, 1869), 49–63.
Copyright (c) 2025 Ignatianum University in Cracow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
