The Landed Estate of Jan Zebrzydowski, the Crown Swordsman (1620–1641) and the Only Son and Successor of Mikołaj, the Voivode of Cracow
Abstract
The article presents the findings on the landed property of the son and heir of the Cracow Voivode Mikołaj Zebrzydowski – Jan, the crown swordman (1620–1621). The article is based on previously unused sources from the Castle Court Records of Cracow in the first half of the 17th century. It was established that he inherited some of the landed properties, including the ancestrial land, from his father, and he also purchased some properties himself. Before his death, he amassed private properties, which included the castle in Pieskowa Skała, the town, properties in two other towns, 28 villages, some shares in 9 villages, 22 farming estates and 4 real estates in towns. These properties were located in Lesser Poland, where in the first half of the 17th century he was one of the richest landowners. The income from this property was increased by the acquisition of the crown lands.
References
Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD)
Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi zespół 1/343/0/882. Metryka Koronna (MK) zespół 4/181, 182, 189.
Archiwum Narodowe w Krakowie (ANKr.)
Castrensia Cracoviensia Inscriptiones (CCI) zespół 29/5/0/166, 209, 215–222, 224–228, 230–238, 240–244, 246, 247, 251, 280.
Castrensia Cracoviensia Relationes zespół 29/5/0/710.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. 1: 1572–1620, wyd. Stanisław Kutrzeba (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1932).
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. 2: 1621–1648, wyd. Adam Przyboś (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1953).
Dydak Meler Stanisław, Radwan w ciągnieniu abo Jan Zebrzydowski z Zebrzydowic, miecznik koronny, Radwańczyk, w ześciu z świata, w zamku nowo korczyńskim […] dnia 19 września roku Pańskiego 1641 przy wyprowadzeniu ciała ku pogrzebowi ukazany […] (Kraków: Drukarnia Waleryana Piątkowskiego, 1641).
Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III, wyd. Jerzy Dunin-Borkowski, Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 1 (1908/1909).
Radziwiłł Albrycht Stanisław, Pamiętnik o dziejach w Polsce, t. 2: 1637–1646, przeł. i oprac. Adam Przyboś, Roman Żelewski (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980).
Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, wyd. Wanda Domin, Jan Kolasa, Edward Trzyna, Stanisław Żyga (Wrocław: Ossolineum, 1956).
Rejestr poborowy województwa lubelskiego (powiat lubelski i urzędowski z r. 1626, ziemia łukowska z r. 1620), oprac. Jan Kolasa, Kamila Schuster, red. Stefan Inglot (Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1957).
Starowolski Szymon, Monumenta Sarmatarum, viam universae carnis (Cracoviae: Officina Viduae et Haeredum Francisci Caesarij, 1655).
Sumariusz Metryki Koronnej. Seria Nowa, t. 2: Księga wpisów kanclerza Jana Zamoyskiego MK 133 z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie lata 1587–1595, wyd. A. Kot et al. (Kraków–Warszawa: Historia Jagellonica, Wydawnictwo DiG, 2001).
Volumina Constitutionum, vol. 2: 1627–1640, wyd. Stanisław Grodziski, Marcin Kwiecień, Anna Karabowicz, przedmowa Wacław Uruszczak (Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2013). Volumina Legum, t. 3, wyd. Jozafat Ohryzko (Petersburg: Jozafat Ohryzko, 1859).
Źródła i materiały do dziejów szlachty województwa sandomierskiego w XVI– XVIII wieku, t. 3: Akty podziałów dóbr ziemskich szlachty sandomierskiej z XVII wieku, wstęp i oprac. Jacek Pielas (Kielce: Wydawnictwo UJK, 2014).
Anusik Zbigniew, „Dobra ziemskie książąt Zbaraskich w XVI–XVII wieku”, w: idem, Studia i szkice staropolskie (Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011).
Anusik Zbigniew, „Latyfundium Koreckich w XVI–XVII wieku”, w: idem, Studia i szkice staropolskie (Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011).
Anusik Zbigniew, „Zbarascy, Strusiowi i Kalinowscy. Karta z dziejów wielkiej własności ziemskiej na kresach Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku”, w: idem, Studia i szkice staropolskie (Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011).
Atlas historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku, red. Władysław Pałucki (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1973).
Atlas historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. Henryk Rutkowski, cz. 1–2 (Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, Wydawnictwo Neriton, 2008).
Atlas historyczny Polski. Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku, oprac. Stefan Wojciechowski (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1966).
Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, oprac. Krzysztof Chłapowski et al., cz. 1–2 (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993).
Boniecki Adam, Herbarz Polski, t. 16 (Warszawa: Księgarnia Gebethner i Wolff, 1913).
Borkowska Małgorzata, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 2:
Polska Centralna i Południowa (Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2005).
Byliński Janusz, Dwa sejmy z roku 1613 (Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1984).
Byliński Janusz, „Stadnicki Marcin”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 41 (Warszawa–Kraków: Societas Vistulana, 2002).
Chłapowski Krzysztof, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 (Materiały źródłowe) (Warszawa–Bellerive-sur-Allier: Wydawnictwo DiG, Edition La Rama Sasu, 2017).
Deputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz. 2: 1621–1660, oprac. Dariusz Kupisz (Warszawa–Lublin: Wydawnictwo Sejmowe–UMCS, 2017).
Długosz Józef, „Lubomirski Sebastian”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 18 (Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1973).
Dworzaczek Włodzimierz, Genealogia, cz. 2 (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959).
Follprecht Kamila, Właściciele nieruchomości w Krakowie w 1655 roku (Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, 2001).
Góralski Zbigniew, Urzędy i godności w dawnej Polsce (Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1983).
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX w., red.
Kazimierz Lepszy (Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1953).
Kowalska Irena, „Szafraniec Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 46 (Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana, 2009–2010).
Kowalska Irena, „Szafraniec Stanisław”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 46 (Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana, 2009–2010).
Kupisz Dariusz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572–1717 (Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2008).
Lubczyński Mariusz, „Małżeństwa Wielopolskich w drugiej połowie XVII wieku i ich wpływ na pozycję społeczno-majątkową rodziny”, w: Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. Cezary Kuklo (Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2008).
Mincer Franciszek, „Stanisław Niemojewski”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 23 (Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1978).
Niesiecki Kasper, Herbarz polski, wyd. Jan Nepomucen Bobrowicz, t. 10 (Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1840).
Pawiński Adolf, „Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym”, t. 2: „Wielkopolska”, w: Źródła Dziejowe, red. idem, t. 13 (Warszawa: Księgarnia Gebethner i Wolff, 1883).
Pielas Jacek, „Majątek ziemski Stefana Korycińskiego, kanclerza wielkiego koronnego (1653–1658)” (w druku).
Pielas Jacek, Oleśniccy herbu Dębno w XVI–XVII wieku. Studium z dziejów zamożnej szlachty doby nowożytnej (Kielce: Wydawnictwo UJK, 2007).
Pielas Jacek, „Podział latyfundium Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego, z lat 1668–1670”, w: Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. Jarosław Stolicki, Marek Ferenc, Janusz Dąbrowski (Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2010).
Pielas Jacek, Podziały dóbr ziemskich szlachty koronnej w XVII wieku (Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2013).
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. Maria Mayenowa, t. 5 (Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, Wydawnictwo PAN, 1971).
Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. Krzysztof Chłapowski et al. (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1992).
Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Krzysztof Mikulski, Wojciech Stanek, Ryszard Kabaciński, przy współudziale Zbigniewa Górskiego (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1990).
Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. Krzysztof Mikulski (Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum, 1990).
Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Stanisław Cynarski, Alicja Falniowska-Gradowska (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1990).
Urzędnicy województwa lubelskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Witold Kłaczewski, Wacław Urban (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1991).
Urzędnicy województwa sandomierskiego w XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Krzysztof Chłapowski, Alicja Falniowska-Gradowska (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1993).
Wołyniec Bartłomiej, „Genealogia Zebrzydowskich”, w: Tomasz Graff, Bartłomiej Wołyniec, Elżbieta E. Wróbel, Mikołaj Zebrzydowski 1553–1620. Szkic biograficzny (Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2020).
Wołyniec Bartłomiej, Wróbel Elżbieta Elena, „Fundator i dobrodziej”, w: Tomasz Graff, Wołyniec Bartłomiej, Wróbel Elżbieta Elena, Mikołaj Zebrzydowski 1553–1620. Szkic biograficzny (Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2020).
Wróbel Elżbieta Elena, „Janowi Zebrzydowskiemu od panegirystów słów kilka”, w: Historia bliższa ludziom. Prace ofiarowane Janowi Kracikowi w 70. rocznicę urodzin, red. Elżbieta E. Wróbel, Rafał Szczurowski (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2011).
Wyczawski Hieronim Eugeniusz, Kalwaria Zebrzydowska. Historia klasztoru bernardyńskiego i kalwaryjskich dróżek, wyd. 2, uzup. Mikołaj Rudyk (Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo Calvarianum, 2006).
Zarewicz Ludwik, Lanckorona. Monografia historyczna (Kraków: Drukarnia „Czasu” Franciszka Kleczyckiego i Spółki, 1885).
Komorowski Waldemar, Follprecht Kamila, „Właściciele kamienic Rynku krakowskiego w czasach nowożytnych (do pierwszej okupacji szwedzkiej) cz. 2”, Krakowski Rocznik Archiwalny 3 (1997): 23–34.
Pielas Jacek, „Podział majątku Jerzego Ossolińskiego, kanclerza wielkiego koronnego z 1651 roku”, Genealogia. Studia i Materiały Historyczne 18 (2006): 99–126.
Przyboś Kazimierz, „Lubomirscy herbu Drużyna”, Almanach Muszyny 15 (2005): 86–97.
Copyright (c) 2023 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Yearbook only accepts materials for publication that are free of all conflicts of interest, and that in no way involve conflicts over authorship, copyright, etc. The Editors will take action against any cases of plagiarizing, ghostwriting1, guest/honorary authorship2, etc. Where co-authored work is concerned, the Author listed first is expected to take responsibility for the submission, and is required to make clear the contributions of all of the Co-Authors involved. In the event of the publication owing its existence to funding dedicated to this purpose, this fact should be made clear: e.g. in any note of thanks/acknowledgement, or in a footnote, etc. Explicit notification should be given of any form of reprinting, with the appropriate evidence of permission to publish being furnished as required. Any impropriety on the part of Authors/Reviewers risks exposing them to appropriate responses from the relevant institutions.
______
1 This term refers to instances of a person who has made an essential contribution being omitted from the list of authors, or from notes conveying gratitude and/or acknowledgement.
2 This occurs when a person who has made either an insignificant contribution or no contribution at all nevertheless appears on the list of authors.
