Aktywność publiczna Mikołaja Zebrzydowskiego w czasie krakowskich negocjacji w sprawie zawarcia antytureckiej Ligi Świętej w 1596 r.
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie działalności publicznej marszałka wielkiego koronnego i starosty krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego w czasie toczących się latem 1596 r. w Krakowie międzynarodowych pertraktacji w sprawie zawarcia pod egidą papiestwa antytureckiej Ligi Świętej. Do odtworzenia tego aspektu autor wykorzystał głównie rękopiśmienne materiały źródłowe pochodzące z archiwów rzymskich oraz źródła drukowane i odnośną literaturę przedmiotu. Mikołaj Zebrzydowski pojawił się w Krakowie 10 lipca 1596 r. w momencie, gdy już od prawie miesiąca przebywał w nim legat papieski, kardynał Enrico Caetani, który miał przewodniczyć wspomnianym obradom. Zebrzydowski wielokrotnie spotykał się z kardynałem zarówno na oficjalnych obradach, jak również na stopie prywatnej. Kardynał informował o tych kontaktach Sekretariat Stanu, donosząc, iż Zebrzydowski jest jednym z tych polskich dostojników, który otwarcie pragnie wspierać inicjatywę Stolicy Apostolskiej. Jak się jednak wydaje, Mikołaj Zebrzydowski jako bliski współpracownik kanclerza Jana Zamoyskiego realistycznie oceniał te szanse, dostrzegając zagrożenie dla polityki papieskiej w twardym i nieprzychylnym Polsce stanowisku Habsburgów.
Bibliografia
Archivio Apostolico Vaticano, Segr. Stato, Nunziature Diverse 273.
Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 5189.
Biblioteca Apostolica Vaticana, Urb. lat. 859.
Biblioteca Casanatense, Mss. 1563.
Jaitner Klaus, Die Hauptinstruktionen Clemens‘ VIII. Für die Nuntien und Legaten an den europäischen Fürstenhöfen, 1592–1605, t. 1 (Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1984).
Niemcewicz Julian Ursyn, Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze, t. 2 (Warszawa: Drukiem N. Glücksberga, 1822).
Scriptores Rerum Polonicarum, t. 20, wyd. Eugeniusz Barwiński (Kraków: Akademia Umiejętności, 1907).
Woś Jan Władysław, Itinerario in Polonia del 1596 di Giovanni Mucante cerimoniere pontificio (Roma: Il Centro di Ricerca, 1981)
Barwicka-Makula Aleksandra, Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587–1692 (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019).
Jačov Marko, Europa i Osmanie w okresie Lig Świętych. Polska między Wschodem a Zachodem (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2003).
Setton Kenneth Meyer, Venice, Austria and Turks in the Seventeenth Century (Philadelphia: American Philosophical Society, 1991).
Smołucha Janusz, „Legacja kardynała Enrica Caetaniego do Rzeczpospolitej w latach 1596–1597 w świetle instrukcji generalnych z czasów pontyfikatu papieża Klemensa VIII”, w: Sztuka roztropności. Dyplomacja Stolicy Apostolskiej wobec Rzeczypospolitej, Europy i świata w epoce nowożytnej i XX wieku. Zbiór studiów, red. Krzysztof Ożóg, Ryszard Skowron (Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019), 91–106.
Jarmiński Leszek, “La Polonia di fronte ai tentativi per una lega antiturca sotto Clemente VIII”, Odrodzenie i Reformacja w Polsce 39 (1995): 107–116.
Jarmiński Leszek, „Trudne starania o wysłanie posła Zygmunta III Wazy z obediencją do papieża Klemensa VIII”, Odrodzenie i Reformacja w Polsce 61 (1997): 169–174.
Kempa Tomasz, „Konflikt między kanclerzem Jan Zamoyskim a książętami Ostrogskimi i jego wpływ na sytuację wewnętrzną i zewnętrzną Rzeczypospolitej w końcu XVI wieku”, Socium: Al’manax Social’noj Istorji 9 (2010): 67–96.
Ryś Jan, „Związki Mikołaja Zebrzydowskiego (1533–1620) z Krakowem”, Studia Historyczne R. 29 (1986), z. 2: 181–193.
Sas Józef, „Układy o Ligę przeciw Turkom za Zygmunta III”, Przegląd Powszechny 63 (1899): 190–211.
Smołucha Janusz, „Okoliczności rozpoczęcia w Krakowie w sierpniu 1596 r. pertraktacji w sprawie zawiązania przez papieża Klemensa VIII antytureckiej Ligi Świętej”, Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne 29 (2020): 29–40.
Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Rocznik przyjmuje do druku wyłącznie materiały, które nie wchodzą w żaden konflikt interesów, żaden konflikt z prawem autorskim itp. Redakcja prowadzi działania przeciw: plagiatom, ghostwriting1, guest/honorary authorship2 itp. Autor pracy zbiorowej, który jest pierwszy na liście, bierze na siebie odpowiedzialność i ma obowiązek przedstawić wkład wszystkich współautorów. Jeśli publikacja powstała dzięki dedykowanym środkom finansowym, należy ujawnić to np. w Podziękowaniu, przypisie itp. Ew. przedruki wymagają jawnego zgłoszenia i okazania odpowiedniego pozwolenia wydawniczego. Autorzy / Recenzenci nierzetelni narażają się na reakcję właściwą stosownym instytucjom.
______
1 Ma to miejsce, gdy osoba mająca istotny wkład jest pominięta na liście Autorów czy w Podziękowaniu.
2 Zachodzi, gdy na liście autorskiej pojawia się osoba mająca znikomy/żaden udział w pracy.
