O ciemnych zaułkach miasta, czyli o XIX-wiecznej powieści tajemnic Eugeniusza Sue

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.06
Słowa kluczowe: Miasto, literatura popularna, literatura XIX wieku, Eugeniusz Sue, powieść tajemnic, powieść popularna

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę związaną z powieścią tajemnic – zapomnianym już dzisiaj gatunkiem, który zdominował rynek literacki w XIX wieku. Podstawą artykułu jest analiza archetypu gatunkowego, czyli Tajemnic Paryża Eugeniusza Sue. Autorka określa inspiracje tego typu powieściowego, jego cechy gatunkowe (nowi bohaterowie, nowe miejsca zdarzeń, nietypowy spo­sób prezentowania rzeczywistości, zjawisko inicjacji). Analizie poddane zostaje również nowoczesne miasto, które jest nową przestrzenią powieścio­wych zdarzeń. W tym artykule autorka zastanawia się również nad tym, jak powieści tajemnic, nazywane nawet powieściami rewolucyjnymi, oddziały­wały na społeczeństwo XIX wieku.

Biogram autora

Ewelina Jurczenia, Uniwersytet Jagielloński

Ukończyła z wyróżnieniem filologię polską, spec. nauczycielską. Obecnie jest doktorantką na Wydziale Polonistyki Uni­wersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół motywów słowiańskich obecnych w literaturze polskiego roman­tyzmu oraz dziewiętnastowiecznej literatury popularnej. Autorka m.in. Pogańskie sacrum w powieściach o dziejach bajecznych Józefa Ignacego Kra­szewskiego, „Littera/Historica” nr 5/2017.

Bibliografia

Bachórz, J. (1997). Powieść tajemnic. W: T. Żabski, Słownik literatury popularnej. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 336–338.
Bachórz, J. (2005). Romantyzm a romanse. Studia i szkice o prozie polskiej w pierwszej połowie XIX wieku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Baszkiewicz, J. (1993). Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat. Mitologia i rzeczywistość rewolucji francuskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bystroń, J.S. (1939). Paryż. Dwadzieścia wieków. Warszawa: Książnica-Atlas.
Dygasiński, A. (1887). Nowe tajemnice Warszawy. Romans w trzech tomach. Warszawa: Biblioteka Romansów i Powieści.
Eco, U. (1996). Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gemra, A. (1998). „Kwiaty zła” na miejskim bruku. O powieści zeszytowej XIX i XX wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Knight, S. (2012). The Mysteries of the Cities. Urban Crime Fiction in the Nineteenth Century. Jefferson: McFarland.
Rybicka, E. (2000). Formy labiryntu w prozie polskiej XX wieku, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Sierotwiński, S. (1986a). Powieść gotycka. W: Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 186.
Sierotwiński, S. (1986b). Powieść łotrowska. W: Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 188.
Sue, È. (1990). Tajemnice Paryża, Bydgoszcz: Somix.
Thalmann, M. (1978). Labirynt. Pamiętnik Literacki, z. 69/3, 345–374.
Van Tieghem, P. (1971). Główne doktryny literackie we Francji. Od Plejady do surrealizmu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Opublikowane
2020-06-30
Jak cytować
[1]
Jurczenia, E. 2020. O ciemnych zaułkach miasta, czyli o XIX-wiecznej powieści tajemnic Eugeniusza Sue. Perspektywy Kultury. 29, 2 (cze. 2020), 63-80. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.06.
Numer
Tom 29 Nr 2 (2020): Romantyzm i jego dziedzictwo
Dział
Romantyzm i jego dziedzictwo

Copyright (c) 2020 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.