Archiwum

• Klasyczne inspiracje i kulturowe aspiracje promotorów kultury polskiej w Padwie

  Tom 41 Nr 2/1 (2023)

  W 2022 r. przypadała 800. rocznica utworzenia Uniwersytetu w Padwie, uczelni, którą od początku istnienia chętnie wybierali Polacy jako miejsce swojej edukacji, a która była jednym z najznakomitszych ośrodków intelektualnych Europy doby humanizmu. Od wielu lat polscy badacze zwracają uwagę na znaczenie padewskiej uczelni dla naszego kraju, jego kultury, nauki i wszechstronnego rozwoju. W jej murach wykształciły się elity polskie XV, XVI i początku XVII stulecia, m.in. Paweł Włodkowic, Mikołaj Kopernik, Jan Kochanowski i Jan Zamoyski, ale to tylko niektóre z licznych polskich nazwisk związanych z padewską uczelnią. W związku z istotnym znaczeniem „Padewczyków” dla kultury polskiej postanowiliśmy dział tematyczny niniejszego numeru „Perspektyw Kultury” poświęcić klasycznym inspiracjom i kulturowym aspiracjom promotorów kultury polskiej w Padwie oraz oddać go pod redakcję prof. dr. hab. Mirosława Lenarta i dr. Sławomira Marchela z Uniwersytetu Opolskiego. Swoje słowo wstępu w numerze zamieścił również Jego Magni­ficencja Ojciec Rektor Akademii Ignatianum w Krakowie, ks. dr hab. Tomasz Homa SJ, prof. AIK.

• Prawa narodów w dobie interakcji kultur

  Tom 41 Nr 2/2 (2023)

  Niniejszy numer czasopisma jest związany z aktualnym współcześnie zagadnieniem praw narodów w dobie interakcji kultur. Zgromadzenia oraz redakcji tekstów związanych ze wspomnianą problematyką podjął się dr hab. Leszek Korporowicz, prof. UJ, współpracujący od dłuższego czasu z Akademią Ignatianum w Krakowie, między innymi w projekcie „Słowniki społeczne”, gdzie wraz z dr. Łukaszem Burkiewiczem i dr Agnieszką Knap-Stefaniuk został współredaktorem tomu „Studia kulturowe” (Kraków 2022). Wiodące w niniejszym numerze zagadnienie zostanie przedstawione we wstępie przygotowanym przez prof. Korporowicza. Wspomnę, że w dziale tym znajduje się aż siedemnaście tekstów napisanych przez autorów z różnych ośrodków naukowych w Polsce.

• Ochrona dziedzictwa kulturowego

  Tom 40 Nr 1 (2023)

  Temat wiodący niniejszego numeru został zaprezentowany w dziale tematycznym „Ochrona dziedzictwa kulturowego” pod gościnną redakcją dr hab. Justyny Łukaszewskiej-Haberkowej, prof. AIK. W dziale tym znalazło się osiem tekstów napisanych przez autorów z różnych ośrodków naukowych i instytucji kultury w Polsce.

• Dwór królowej w średniowieczu i w epoce nowożytnej - ludzie, relacje, wpływy

  Tom 39 Nr 4 (2022)

  Dział tematyczny niniejszego numeru pod gościnną redakcją dr hab. Agnieszki Januszek-Sieradzkiej został zatytułowany „Dwór królowej w średniowieczu i w epoce nowożytnej – ludzie, relacje, wpływy”. Ten dział zostanie przedstawiony we wprowadzeniu przygotowanym przez wspomnianą Panią Profesor. Wspomnę, że w dziale tym znajduje się dziewięć tekstów napisanych przez autorów z różnych ośrodków naukowych w Polsce.

• Studia o kulturze cerkiewnej w granicach dawnej Rzeczypospolitej

  Tom 38 Nr 3 (2022)

  Numer bieżący jest obszerniejszy od typowych zeszytów „Perspektyw Kultury”. Jest to przede wszystkim związane z działem tematycznym „Studia o kulturze cerkiewnej w granicach dawnej Rzeczypospolitej” pod gościnną redakcją pracowników Zakładu Studiów Polsko-Ukraińskich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego: dr hab. Alicji Zofii Nowak, prof. UJ oraz dr hab. Agnieszki Gronek, prof. UJ. Ten dział zostanie przedstawiony we wstępie przygotowanym przez wspomniane Panie Profesor i jest kontynuacją wcześniej podejmowanych przez nie projektów o podobnej tematyce (wydania monograficzne z 2016 i 2019 r.). Dodam jedynie, że znajduje się w nim 19 artykułów napisanych przez autorów z Polski, Ukrainy, Białorusi, Niemiec, Francji oraz Włoch. Dział ten dopełniają również dwa odrębne teksty. Pierwszy z nich jest krótkim komunikatem autorstwa arcybiskupa Ihora Isichenki (Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Karazina; Uniwersytet Narodowy Akademia Kijowsko-Mohylańska) przedstawiający Charków, a właściwie jego świątynie, w pierwszych tygodniach rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Drugi tekst to recenzja książki Oleha Bolyuka zatytułowanej Wooden sacred artefacts (as based on Ukraine’s western regions) sporządzona przez wspomnianą już Agnieszkę Gronek (Uniwersytet Jagielloński).

• Starożytny Bliski Wschód i jego recepcja w kulturze współczesnej

  Tom 37 Nr 2 (2022)

  Badanie meandrów współczesnej recepcji dziedzictwa starożytności kojarzy się zazwyczaj ze spuścizną kultury greckiej i rzymskiej. W bieżącym numerze proponujemy spojrzenie nieco inne – na ciekawe i intrygujące ślady czerpania z dorobku kultur starożytnego Wschodu, przede wszystkim Egiptu. Ten wątek pojawia się w artykułach działu tematycznego niniejszego numeru „Perspektyw Kultury”.

• Imperium Osmańskie i Turcja – dzieje, literatura i kultura

  Tom 36 Nr 1 (2022)

  29 października 1923 roku Mustafa Kemal, zwany później Atatürkiem, zadeklarował utworzenie Republiki Turcji. Rok wcześniej został zniesiony sułtanat. W ten sposób Turcja jako państwo zaistniało dopiero w XX wieku, ale zostało wykreowane z kulturowej osmańskiej rzeczywistości i tradycji, która funkcjonowała w basenie śródziemnomorskim przez 700 lat. Pomimo że współcześni mieszkańcy Turcji mają swoje korzenie w koczowniczych plemionach tureckich z centralnej Azji, a języki tureckie są dziś rozpowszechnione po Uzbekistan i Kazachstan, sam naród turecki został ukształtowany w wyniku wzajemnej infiltracji dwóch cywilizacji – śródziemnomorskiej Europy i bliskowschodniego muzułmańskiego Orientu. Czy zatem możemy zadać dzisiaj pytanie, czy historyczne imperium osmańskie i dzisiejsza Turcja to dwa różne cywilizacyjnie światy (Jerzy S. Łątka)? To jedno z wielu pytań, które może się pojawić w trakcie dyskusji nad tematem przewodnim. Redakcja „Perspektyw Kultury” zaprasza badaczy historii o kultury Turcji do nadsyłania różnorodnych tekstów związanych z rocznicowym zagadnieniem, licząc również na teksty dotykające zagadnień mało znanych, jak na przykład działalność Osmanów na Oceanie Indyjskim w XVI wieku.

• Podróż orientalna

  Tom 35 Nr 4 (2021)

  Komunikat Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. o zmianie i sprostowaniu komunikatu w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych przyniósł radosną wiadomość dla Redakcji, Czytelników oraz Przyjaciół „Perspektyw Kultury” w postaci otrzymania 100 punktów w nowym rankingu Ministerstwa.

• Kobieta w kulturze

  Tom 34 Nr 3 (2021)

  Rozwój dyskursów wyzwoleńczych (postkolonialnego, rasowego, etnicznego, płciowego, ekologicznego itp.) na przełomie lat 60. i 70. XX w. doprowadził do tego, że są one nie tylko i nie tyle strategią intelektualistów, ile weszły do kultury w formie praktyk społecznych, stając się głównymi wzorcami zachowań i modelami myślenia. W tym kontekście dyskurs feministyczny, który początkowo rozwijał się jako polityczny i prawniczy dyskurs walki o prawa kobiet, w miarę rozprzestrzeniania się przybrał niestety formę światopoglądowego, a wręcz ideologicznego dyskursu przeciwstawiania i konkurencji pomiędzy płciami.

• Literatura. Media. Propaganda

  Tom 33 Nr 2 (2021)

  Okładkowy tytuł nowego numeru „Perspektyw Kultury” jest prosty i zarazem bardzo pojemny, a Autorki i Autorzy udowadniają, że klucz tych trzech słów może odnosić nas do niezwykle interesujących, a nawet niekiedy intrygujących obszarów badań.