Rosyjscy pielgrzymi XII-XVIII wieku o „słodkiej cypryjskiej krainie”

Abstrakt

Czas wypraw krzyżowych był także epoką pielgrzymowania do Jerozolimy. Rosyjski świat prawosławny nie zaakceptował idei wypraw krzyżowych i nie uważał zachodnioeuropejskich krzyżowców za pielgrzymów. Jednak Rosjanie również starali się organizować pielgrzymki, których cel upatrywali w osobi­stej skrusze i uwielbieniu Boga. Nawiedzanie chrześcijańskich relikwii znaj­dujących się na Cyprze było pożądane przez pielgrzymów udających się do Jerozolimy. Opierając się na metodzie analizy treści całego kompleksu pism pielgrzymów rosyjskich, a także pism kronikarzy cypryjskich, bizantyjskich, arabskich i rosyjskich, autorka bada historię podróży i pielgrzymek odbywa­nych przez Rosjan na Cypr od XII do XVIII stulecia, genezę rosyjsko-cypryj­skich stosunków religijnych, międzykulturowych i politycznych, a także dyna­mikę ich rozwoju od pierwszych kontaktów w średniowieczu do nawiązania stałych stosunków dyplomatycznych i politycznych między oboma krajami we wczesnej epoce nowożytnej. Począwszy od XVII wieku stosunki rosyj­sko-cypryjskie rozwijały się na trzech płaszczyznach: 1) Rosjanie na Cyprze; 2) greccy Cypryjczycy w Rosji; 3) wiedza o Cyprze i zainteresowanie Cyprem w Rosji. Greccy Cypryjczycy pojawili się w Rosji (na dworze carów rosyjskich) na początku XVII wieku. Znamy stałą korespondencję i wymianę posłów pomiędzy carami rosyjskimi a hierarchami cypryjskiego Kościoła Prawosław­nego, która odbywała się w XVII-XVIII wieku. Obecność greckich Cypryjczy­ków w Rosji, zdobywanie informacji, studiowanie literatury cypryjskiej oraz przekładanie niektórych pism cypryjskich na język rosyjski sprzyjało interak­cjom na płaszczyźnie zarówno politycznej, jak i kulturowej. Niniejszy artykuł podkreśla ważne historyczne, kulturowe, dyplomatyczne i polityczne funkcje pielgrzymek.