„O strojach dawnych i o teraźniejszej tego wieku modzie” w ujęciu Jakuba Kazimierza Haura (1632–1709)

Abstrakt

Artykuł przybliża dzieło Jakuba Kazimierza Haura zatytułowane Skład albo skarbiec znakomitych sekretów ekonomiej ziemiańskiej wydane po raz pierwszy w roku 1693. Jest to bardzo obszerna, licząca ponad pięćset stron, księga, w której autor zawarł szereg informacji z najróżniejszych dziedzin – rolnictwa, meteorologii, astrologii, medycyny, higieny, weterynarii, sztuk plastycznych, geografii i prawa, a także garść porad dotyczących kulinariów, wychowywania dzieci, czytelnictwa, łowiectwa czy zabezpieczania się przed czarami. Na kartach tego dzieła znalazła swoje miejsce także tematyka związana ze strojami. Te fragmenty tekstu podzielił autor na trzy kategorie. Pierwszą stanowią rozważania o historii ubioru zarówno w Polsce, jak i w innych krajach, drugą – informacje o XVII-wiecznej modzie na terenie Rzeczypospolitej, trzeci obszar rozważań Haura obejmuje natomiast praktyczne porady dotyczące czyszczenia odzieży i dbania o nią. W utworze wyraźnie daje o sobie znać skłonność autora do dydaktyzmu, szczególnie w tych fragmentach, w których krytykuje on Polki za nadmierne uleganie dyktatowi mody i ślepe naśladownictwo obcej kultury. Niezależnie jednak od tego XVII-wieczny autor postrzega strój jako ważny element codzienności i zaleca o niego dbać, przy czym niektóre zamieszczone w dziele porady dotyczące konserwacji odzieży nie straciły do dziś aktualności.