Ubiór jako element wiedzy socjokulturowej w podręcznikach do nauki języków obcych

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2025.5104.17
Słowa kluczowe: wiedza socjokulturowa, konwencje społeczne, podręczniki do nauki języków obcych, język polski jako język obcy, język szwedzki jako język obcy

Abstrakt

W niniejszym opracowaniu zbadano ubiór pojawiający się na ilustracjach w podręcznikach do nauki języka polskiego i języka szwedzkiego jako języków obcych. Ubranie jako konwencja społeczna stanowi jeden z elementów wiedzy socjokulturowej, której nabycie jest konieczne do odpowiedniego użycia języka w kontaktach z rodzimymi użytkownikami języka. Przeanalizowano odzież przedstawioną na ilustracjach w podręcznikach na poziomie A1 i A2, przeznaczonych dla uczniów bez wcześniejszej znajomości danego języka. Analiza objęła ubiór noszony w sferze zawodowej, publicznej i prywatnej. Zauważono wiele podobieństw między odzieżą mieszkańców Polski i Szwecji, co może oznaczać, że kraje te można uznać za kraje o podobnej kulturze ubioru. W obu krajach występują podobne konwencje ubierania się w miejscu pracy i w sferze publicznej, choć kobiety wykonujące prace biurowe noszą odzież mniej oficjalną niż mężczyźni. Według przekazu w podręcznikach Polskę charakteryzuje znaczna swoboda ubioru w strefie publicznej, lecz duży stopień oficjalności w sferze prywatnej. Szwecję natomiast – większa oficjalność w sferze publicznej, a duża swoboda w sferze prywatnej. Poza tym w Polsce kobiety noszą częściej odzież typowo damską oraz wiele dodatków, natomiast w Szwecji mężczyźni często używają dodatków do odzieży, co z kolei rzadko pojawia się u mężczyzn w Polsce.

Biogram autora

Iwona Kowal, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Profesor uczelni w Katedrze Nordystyki w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na nauce i nauczaniu języka szwedzkiego jako kolejnego języka obcego, wielojęzyczności i procesie tworzenia tekstu. Prowadzi badania interdyscyplinarne, wykorzystując m.in. teorię złożoności i teorię systemów dynamicznych. Jest autorką monografii The Dynamics of Complexity, Accuracy and Fluency in Second Language Development.

Bibliografia

Altun, M. (2019). ‘The Fifth Skill in Language Learning: Culture’, International Journal of Social Sciences & Educational Studies, nr 5(4), 162–167. DOI: https://doi.org/10.23918/ijsses.v5i4p162.

Coste, D., North, B., Sheils, J. i Trim, J. (2003). Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.

Damen, L. (1987). Culture Learning: The Fifth Dimension in the Language Classroom. Reading Mass: Addison-Wesley Publishing Company.

Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka. Wydaw.

GUS. (2022). Wyznania religijne w Polsce w latach 2019-2021. Warszawa: GUS.

GUS. (2023a) Główne kierunki emigracji i imigracji na pobyt stały w latach 1966-2022, stat.gov.pl. Pozyskano z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/glowne-kierunki-emigracji-i-imigracji-na-pobyt-staly-w-latach-1966-2022,4,2.html (dostęp: 23.09.2023).

GUS. (2023b). Wstępne wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 w zakresie struktury narodowo-etnicznej oraz języka kontaktów domowych, stat.gov.pl. Pozyskano z: https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-wstepne/wstepne-wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2021-w-zakresie-struktury-narodowo-etnicznej-oraz-jezyka-kontaktow-domowych,10,1.html (dostęp: 23.09.2023).

Lado, R. (1957). Linguistics Across Cultures: Applied Linguistics for Language Teachers. Ann Arbor: University of Michigan Press.

Miodunka, W. (2012a). Cześć, jak się masz? a Polish language textbook: level waystage A2. Cz. 2: Spotkajmy się w Europie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas (Język Polski dla Cudzoziemców).

Miodunka, W. (2012b). Cześć, jak się masz? I. Spotykamy się w Polsce. Kraków: UNIVERSITAS.

Myndigheten för stöd till trossamfund. (2021). Statistik om trossamfund - Myndigheten för stöd till trossamfund. Pozyskano z: https://www.myndighetensst.se/kunskap/statistik-om-trossamfund.html (dostęp: 23.09.2023).

Nationella minoriteter (brak daty). Minoritet.se. Pozyskano z: https://www.minoritet.se (dostęp: 23.09.2023).

SCB. (2023). Befolkningsutvecklingen i riket efter kön. År 1749 - 2022. Pozyskano z: http://www.statistikdatabasen.scb.se/pxweb/sv/ssd/START__BE__BE0101__BE0101G/BefUtvKon1749/ (dostęp: 23.09.2023).

Scherrer, P.L. i Lindemalm, K. (2014). Rivstart A1 + A2 Textbok. Stockholm: Natur & Kultur.

Opublikowane
2025-12-30
Jak cytować
[1]
Kowal, I. 2025. Ubiór jako element wiedzy socjokulturowej w podręcznikach do nauki języków obcych. Perspektywy Kultury. 51, 4 (grudz. 2025), 259-274. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2025.5104.17.
Numer
Tom 51 Nr 4 (2025): Jezuickie dziedzictwo kulturowe Krakowa i Małopolski
Dział
Varia

Copyright (c) 2025 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.