„Umiar” jako spadek – potencjał i ograniczenia tworzenia alternatywy
Abstrakt
Pojawiające się projekty alternatyw dla współczesnej hegemonicznej organizacji władzy (rozumianej jako porządek państwowy, kapitalizm, nowoczesność, biowładza itp.) są konstruowane na fundamentach zarówno kulturowo znanych, jak i obcych. Artykuł jest próbą rozpoznania potencjału i ograniczeń „umiaru”, który pozwoliłby na wytworzenie organizacji alter-państwowych. Wychodząc od analizy Rzeczpospolitej Obojga Narodów jako bytu niepaństwowego, autor wskazuje na bardzo ważną rolę „umiaru” w jej mechanizmach wspólnotowych. Rozumiejąc je zgodnie z deleuzjańską koncepcją systemów maszynowych, śledzi je za pomocą narzędzi teoretycznych: sieci wyobrażeniowej oraz pamięci formulicznej i fantasmagorycznej, które pozwalają na określenie potencjalnej pracy „umiaru” we współczesnych projektach alternatywnych organizacji władzy.
Bibliografia
Badiou, A. (2018) Krótki traktat z ontologii przejściowej. Tłum. M. Karaś. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Bernacki W. (2011) Myśl polityczna I Rzeczpospolitej. Kraków: Arcana.
Czepkiewicz M., Morawski P., Parfianowicz W., Rok J., Skrzypczyński R (2020). Jak rozmawiać o dewzroście i postwzroście?. Czas Kultury, nr 3(206).
Deleuze G., Guattari F. (2017) Anty-Edyp. Kapitalizm i schizofrenia. Tłum. T. Kaszubski. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Derrida J. (2019) Widma Marksa. Tłum. T. Załuski. Warszawa: PWN.
Esposito R. (2015) Pojęcia polityczne. Wspólnota, immunizacja, biopolityka. Tłum. zespół. Kraków: Universitas.
Foucault M. (2010) Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Tłum. M. Herer. Warszawa: PWN.
Gomóła A. (2015) Sieci wyobrażeniowe – pomiędzy kulturą i człowiekiem. W: Moda: model(ka) i czytelnicy. O ikonicznych reprezentacjach w kulturze. W: M. Gołąb, N.Schiller (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytety Łódzkiego 2015.
Graeber D. (2018) Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat. Tłum. B. Kuźniarz. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Graeber D. (2021) Fragmenty antropologii anarchistycznej. Tłum. Qrde. Poznań: Bractwo Trojka.
Grześkowiak-Krwawicz A. (2006) Regina Libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Grześkowiak-Krwawicz A. (2017) Rzeczpospolita – państwo czy wspólnota. Zmiany w systemie wartości w dyskursie politycznym wieku XVIII. W: Wartości polityczne Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Struktury aksjologiczne i granice cywilizacyjne. A. Grześkowiak-Krwawicz, J. Axer (red.). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Haraway D. (2012) Manifest gatunków stowarzyszonych. Tłum. J. Bednarek. W: Teorie wywrotowe: antologia przekładów. A. Gajewska (red). Poznań: Poznańskie.
Haraway D. (1991) Simians, Cyborgs, and Women. The Reinvention of Nature. New York: Routledge.
Hardt, M., Negri A. (2012) Rzecz-pospolita: Poza własność prywatną i dobro publiczne. Kraków: Korporacja Ha!art.
Herer M. (2006) Gilles Deleuze. Struktury – maszyny – kreacje. Kraków: Universitas.
Apel o umiar i kompromis ws. ustawy o związkach partnerskich. https://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta/wywiady/art,173,apel-o-umiar-i-kompromis-ws-ustawy-o-zwiazkach-partnerskich.html. (data dostępu: 20.08.2021)
Kosowska E. (2002) Negocjacje i kompromisy. Antropologia polskości Henryka Sienkiewicza. Katowice: Śląsk.
Kosowska E. (2013) Przyszłość dyskursu a pamięć kulturowa. Prace Kulturoznawcze nr 15.
Kronenberg J. (2020) Dewzrost to dewzrost!, W: Dewzrost. Słownik nowej ery, D’Alisa G., Demaria F., Kallis G. (red.). Łódź.
Krzykawski M. (2017) Inne i wspólne. Trzydzieści pięć lat francuskiej filozofii. Warszawa: PWN.
Latour B. (2011) Nigdy nie byliśmy nowocześni. Tłum. Maciej Gdula. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Leszczyński A. (2020) Ludowa historia Polski. Warszawa: W.A.B.
Linde S.B. (1807–1814) Słownik języka polskiego T. I-VI. Warszawa.
Moll Ł., Pospiszyl M. (2020) Stawanie się motłochem: Wielogatunkowe dobra wspólne poza nowoczesnością. Praktyka Teoretyczna nr 3(37).
Negri A. (2006) Powrót. Alfabet biopolityczny. Tłum. Maciek Żakowski. Warszawa: Sic!.
Opaliński E. (1995) Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Pobłocki K. (2021) Chamstwo. Wołowiec: Czarne.
Polska kultura ziemiańska: szkice i rozprawy. (1995) Kosowska E. (red.) Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Raszewska-Żurek Beata. (2012) Z historii wyrazów mierność, mierny i miernota. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, nr 68.
Rauszer M. (2021) Siła podporządkowanych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Skrzypczyński R. (2020) Postwzrost, dewzrost, awzrost… Polska terminologia dla różnych wariantów przyszłości bez wzrostu. Czas Kultury 3(206).
Tazbir J. (1986) Szlaki kultury polskiej. Warszawa: PIW.
Wąż-Bigos P. (2017) Minimalizm życiowy – umiar i substytut zdrowego rozsądku we współczesnym społeczeństwie konsumpcyjnym. Logos i ethos, nr 45.
Copyright (c) 2022 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
