Między strachem a fascynacją: narracja wokół designu ery atomu

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2022.3702.15
Słowa kluczowe: era atomu, design, percepcja designu, psychologia designu, lata 60.

Abstrakt

Niniejszy tekst ma na celu ukazanie przez pryzmat designu dwóch diametralnie różnych od siebie narracji dotyczących potencjału nuklearnego, które współistniały w Stanach Zjednoczonych od końca lat 40. do schyłku lat 60. XX w. Pierwszą z nich była fascynacja energią atomową, będąca genezą futurystycznych wizji przyszłości, której upatrywano w estetyce ówczesnego wzornictwa. Druga podszyta była lękiem związanym ze skutkami potencjalnego ataku nuklearnego, kiedy głównym polem designu były projekty schronów. Na podstawie selekcji przykładów tekst podejmie próbę odpowiedzi na pytania, czy design ery atomowej może zostać podzielony według prostego schematu fascynacja-strach, czy może ukaże on bardziej wielowymiarowy obraz społeczeństwa amerykańskiego i jego spojrzenia na wzornictwo.

Biogram autora

Anna Wiśnicka, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Historyczka sztuki i designu, absolwentka KUL, autorka monografii Simo Heikkila – Designer’s Life and Work wydanej pod patronatem honorowym Ambasady Finlandii w Warszawie oraz publikacji z dziedziny wzornictwa, sztuki nowoczesnej i architektury. Adiunkt na WNH UKSW oraz zastępczyni redaktor naczelnej rocznika „Załącznik Kulturoznawczy”.

Bibliografia

Abercrombie, S. (2000). George Nelson: The Design of Modern Design. Cambridge, MA and London: The MIT Press.

Alac, P. (2012). Bikini Story: A Cultural History. New York: Parkstone Press International.

Boyler, P. (1994). By the Bomb’s Early Light: American Thought and Culture at the Dawn of the Atomic Age. Chapel Hill and London: University of North Carolina Press.

Corn, J.J. i Horrigan, B. (1984). Yesterday’s Tomorrows: Past Visions of the American Future. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.

Correll, J.T. (2014). Fear of Fallout. Air Force Magazine, nr 4(97), 64–69.

Cronin, J.G.R. (2017). Fear Thy Neighbour: Merton and the 1961 Shelter Scare. The Merton Journal, nr 2(24), 61–68.

Davis, Ch. (1961). Gun Thy Neighbor? Time, 18.08.1961, 60.

Davis, H.M. (1964). We Enter the New Era – the Atomic Age. The New York Times, 12.08.1945, 3.

Fallout Shelters: You Could be Among the 97% to Survive If You Follow the Advice in This Article (1961). Life Magazine, 16.09.1961, 95.

Garner, Ph. (2008). Sixties Design. Hong Kong–London–Köln: Taschen.

Gracian, M. (2019). Shrouded in Darkness: The Lasting Effects of Las Vegas’s Atomic Age on American Popular Culture. The American Papers 2019– 2020, nr 38/2020, 115–127.

Hauffe, Th. (1998). Design. London: Laurence King Publishing.

Heimann J. (2015). Mid-Century Ads. Köln: Taschen.

Hesse, M. (2017). This nuclear fallout shelter was untouched for 55 years. It might come in handy now. The Washington Post, 18.10.2017. Pozyskano z: https://www.washingtonpost.com/lifestyle/style/the-school-fallout-shelter-was-untouched-for-55-years-it-might-come-in-handy-now/2017/ 10/17/6b3dfe90-b295-11e7-9e58-e6288544af98_story.html (dostęp: 12.01.2022).

Kirkham, P. (2018). Charles and Ray Eames: Serious Play, Serious Pleasure. W: M. Obniski i D. Alfred (red.), Serious Play: Design in Midcentury America, New Haven and London: Yale University Press.

McGoey, E. (red.) (2016). American Silver in the Art Institute of Chicago. Chicago: Art Institute of Chicago Press.

Monteyne, D. (2011). Fallout Shelter: Designing for Civil Defense in the Cold War. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.

Mooallem, S. (2017). Pop Goes Bazaar. Harper’s Bazaar USA, nr 04/2017. Pozyskano z: https://www.harpersbazaar.com/culture/features/a9956837/ harpers-bazaar-in-1960s (dostęp: 17.02.2022).

Morello, S. (2020). No Longer, Not Yet: Retrofuture Hauntings on The Jetsons. De Genere. Journal of Literary, Postcolonial and Gender Studies, nr 6, 113–127.

Piech, P.P. (1958). Advertising Art in the Atomic Age. The Penrose Annual, nr 52/1958, 7–10.

Raizman, D. (2003). History of Modern Design: Graphics and Products Since the Industrial Revolution. London: Laurence King Publishing.

Rhodes, R. (2012). The Making of the Atomic Bomb. New York: Simon & Schuster.

Schleibach M. (2015). “In Case Atom Bombs Fall”: An Anthology of Governmental Explanations, Instructions and Warnings from the 1940s to the 1960s. London: Jefferson.

Stayton, K. (2001). Introduction. W: B. Rapaport i K. Stayton (red.), Vital Forms: American Art and Design in the Atomic Age, 1940–1960. New York: Harry N. Abrams Inc. Publishers.

The Family fallout shelter (1959). Washington: Office of Civil and Defense Mobilization Press.

Vaughan Lee, H. (2019). Artifacts from American Fashion. Santa Barbara, CA: ABC–CLIO Publishing.

Zeman, S.C. (2012). “To See … Things Dangerous to Come to”: Life Magazine and the Atomic Age in the United States, 1945–1965. W: D. van Lente (red.), The Nuclear Age in Popular Media. Palgrave Studies in the History of Science and Technology. New York: Palgrave Macmillan.

Perspektywy Kultury tom 37
Opublikowane
2022-06-29
Jak cytować
[1]
Wiśnicka, A. 2022. Między strachem a fascynacją: narracja wokół designu ery atomu. Perspektywy Kultury. 37, 2 (cze. 2022), 223-236. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2022.3702.15.
Numer
Tom 37 Nr 2 (2022): Starożytny Bliski Wschód i jego recepcja w kulturze współczesnej
Dział
Varia

Copyright (c) 2022 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.