Kultura wizualna selfie z perspektywy „tożsamości wizualnej”
Problematyka selfie w sztuce współczesnej
Abstrakt
Esej jest próbą nakreślenia problematyki kultury wizualnej selfie z perspektywy „tożsamości wizualnej”, która odnosi się do sztuki współczesnej. W niniejszym artykule analizuję przykłady następujących dzieł sztuki: The Reincarnation of Saint ORLAN francuskiej artystki ORLAN, strona internetowa Bodies© INCorporated, zaprojektowana przez Victorię Vesna, The Little Revenge from the Periphery José Bedia Valdésa, The Chief: He Who Sold Africa to the Colonists i Autoportraits Samuela Fosso. Ponadto niniejszy artykuł koncentruje się na analizie koncepcji „biowładzy”, która odnosi się do „podatnych ciał” Michela Foucaulta. Koncepcja ta opiera się na neoliberalnym procesie władzy nad produkcją istot żywych i sprawowaniem nad nimi kontroli. Jest aktualizacją rozwoju instytucji politycznych, demokratycznych i ekonomicznych, a także technologii informacyjnych i bio-cybernetycznych. Koncepcja „podatnych ciał” wzmacnia przekonanie, że ciała muszą się stać przedmiotem interwencji biowładzy, aby koncepcja „ciała idealnego” oddziaływała na ściśle określony wygląd ciała zgodny z przyjętymi przez kulturę wizualną standardami i normami „piękna”. W tej sytuacji media i obrazy fotograficzne wytwarzają jednorodne obrazy, które funkcjonują jako „teksty ideologiczne” tworzące naszą „tożsamość wizualną” i obraz siebie. Koncepcji tej poświęcono w tym artykule bardzo dużo miejsca, ponieważ selfie można traktować jako „tożsamość osobistą”, kształtującą wizualny wygląd naszych ciał. W podsumowaniu eseju twierdzę, że kultura wizualna selfie wydaje się zjawiskiem estetycznym ukształtowanym przez medium wizualne, jakim jest fotografia cyfrowa. Fotografia nie jest jednak kluczowym medium selfie. Moje analizy miały na celu pokazanie, że funkcję tę pełni „obraz”, bez względu na to, jak może być rozumiany.
Bibliografia
Austin, J.L. (1975). How to Do Things with Words. Eds. J.O. Urmson & M. Sbisà. Cambridge and Massachusetts: Harvard University Press.
Butler, J. (1988). Performative Acts and Gender Constitution: An Essay in Phenomenology and Feminist Theory. Theatre Journal, 40(4), 519–531.
Butler, J. (2011). Bodies That Matter: On the Discursive Limits of “Sex.” New York and London: Routledge.
Crary, J. (1992). Techniques of the Observer: On Vision and Modernity in the Nineteenth Century. Cambridge, Massachusetts, and London: The Massachusetts Institute of Technology Press.
Derrida, J. (1985). Signature Event Context. In: Idem, Margins of Philoso-phy, trans. A. Bass. Chicago: The University of Chicago Press, 307–330.
Finkelstein, J. (2007). The Art of Self Invention: Image and Identity in Pop-ular Visual Culture. New York and London: I.B. Tauris.
Foucault, M. (1990). The History of Sexuality. Vol. 1. An Introduction, trans. R. Hurley. New York: Pantheon Books.
Foucault, M. (1995). Discipline and Punish: The Birth of the Prison, trans. A. Sheridan. New York: Vintage Books, A Division of Random House.
Foucault, M. (2003). Society Must Be Defended: Lectures at the Collège de France, 1975–1976, trans. D. Macey. Eds. M. Bertani, General Ed-itors: F. Ewald & A. Fontana, English Series Editor: A., I. Davidson. New York: Picador.
Foucault, M. (2008). The Birth of Biopolitics: Lectures at the Collège de France, 1978–1979, trans. G. Burchell. Ed. M. Senellart, General Edi-tors: F. Ewald & A. Fontana, English Series Editor: A., I. Davidson. New York: Palgrave Macmillan.
Foucault, M. (2009). Security, Territory, Population: Lectures at the Collège de France, 1977–1978, trans. G. Burchell. Ed. M. Senellart, General Editors: F. Ewald & A. Fontana, English Series Editor: A., I. Davidson. New York: Palgrave Macmillan.
Jones, A. (2006). Self/Image: Technology, Representation, and the Con-temporary Subject. London and New York: Routledge.
Jones, A. (2012). Seeing Differently: A History and Theory of Identification and the Visual Arts. New York and London: Routledge.
Kluszczyński, R.W. (2005). Orlan, Stelarc and the Art of the Virtual Body. Art Inquiry. Recherches sur les arts, VII (XVI).
Lefebvre, H. (1992). Production of the Space, trans. D. Nicholson-Smith. Oxford: Wiley-Blackwell.
Lemke, Th. (2011). Biopolitics: An Advanced Introduction, trans. E.F. Trump. New York and London: New York University Press.
Loomba, A. (2005). Colonialism/Postcolonialism. Series: “The New Critical Idom”. Ed. J. Drakakis. London and New York: Routledge.
Loxley, J. (2007). Performativity. Series: “The New Critical Idom”. Ed. J. Drakakis. London and New York: Routledge.
Merleau-Ponty, M. (2012). The Phenomenology of Perception, trans. D.A. Landes. London and New York: Routledge.
Mesquita, I. (1993). Cartographies. Winnipeg: Winnipeg Art Gallery.
Mirzoeff, N. (1999). An Introduction to Visual Culture. First Edition. New York – London: Routledge.
Mirzoeff, N. (2009). An Introduction to Visual Culture. Second Edition. New York – London: Routledge.
Mitchell, W.J. (1992). The Reconfigured Eye: Visual Truth in the Post-Photographic Era. Cambridge, Massachusetts, London: The Massachusetts Institute of Technology Press.
Mitchell, W.J.T. (2011). Cloning Terror: The War of Images, 9/11 The Present. Chicago – London: The University of Chicago Press.
Peraica, A. (2017). Culture of the Selfie: Self-Representation in Contem-porary Visual Culture. Series: “Theory on Demand”, issue No. 24. Am-sterdam: The Institute of Network Cultures. This publication is li-censed under a Creative Commons of Attribu-tion-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License (CC BY-NC-SA 4.0), and it is available at the online website of the Institute of Network Cultures: http://networkcultures.org/publications (access: 27.06.2023).
Sturken, M. & Cartwright, L. (2009). Practices of Looking: An Introduction to Visual Culture. Second Edition. New York and Oxford: Oxford Uni-versity Press.
Sturken, M. & Cartwright, L. (2017). Practices of Looking: An Introduction to Visual Culture. Third Edition. New York – Oxford: Oxford University Press.
Sztabiński, G. (ed.), Posthumanism or New Humanism Man in Contempo-rary Art. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 85–94.
Uimonen, P. (2013). Visual Identity in Facebook. Visual Studies, 28(2), 122–135. DOI: 10.1080/1472586X.2013.801634.
Vesna, V. (2007). Seeing the World in a Grain of Sand: The Database Aesthetics of Everything. In: V. Vesna (ed.), Database Aesthetics. Art in the Age of Information Overflow. Minneapolis – London: University of Minnesota Press, 3–38.
Welsch, W. (2002). Rethinking Identity in the Age of Globalization – a Transcultural Perspective. Aesthetics & Art Science, ed. Taiwan As-sociation of Aesthetics and Art Science, 1, 85–94.
Copyright (c) 2023 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.