Ruch swadeśi i projekt khadi a alternatywna wizja indyjskiej nowoczesności

Słowa kluczowe: Indie, swadeśi, khadi, nacjonalizm indyjski, kolonializm

Abstrakt

Ruch swadeśi Gandhiego wykraczał poza cel odzyskania przez Indie niepodległości i krytykę kolonializmu brytyjskiego. Gandhi stworzył wizję alternatywnej „tradycyjnej nowoczesności”, będącej owocem intelektualnych interakcji myśli indyjskiej oraz „obcej” w przestrzeniach jego życia. W wizji tej Indie stawały się witalną całością tworzoną i żywioną przez Ruskinowskie, wiejskie wspólnoty rzemieślnicze, pracujące na rzecz materialnego i moralnego dobrobytu ogółu. Zredefiniowanie nowoczesności stanowiło podstawę wyegzekwowania przez Indusów zasadniczego prawa narodu, prawa do istnienia, w specyficznych dla Indii warunkach kolonialnych narracji. Narracje imperialne uzależniały możliwość samostanowienia narodu od rozwoju rozumianego w kategoriach progresu technologicznego i związanej z tym koncepcji racjonalności. Khadi stało się symbolem alternatywnej nowoczesności Gandhiego. Symbolem, który do dziś funkcjonuje w przestrzeniach narodowego przekonania o twórczych możliwościach własnej kultury w odniesieniu do globalnych wyzwań i ograniczeń współczesności. Głównym celem tego artykułu jest przybliżenie drogi rozwoju oraz złożonego charakteru indyjskiej walki o niepodległość i nowoczesność w kontekście ruchu swadeśi oraz alternatywnej gandyjskiej ekonomii wartości. W tekście tym staram się również pokazać wybrane, mniej eksponowane aspekty myśli, życia i ogólnej wrażliwości Mahatmy Gandhiego.

Biogram autora

Anna Jankowska, Uniwersytet Jagielloński

Absolwentka krakowskiej indianistyki oraz uniwersytetu imienia Jawaharlala Nehru w Delhi. Podczas studiów doktoranckich prowadziła badania w Indiach, interesując się kwestią stroju oraz tożsamości. W tej samej przestrzeni zainteresowań brała także udział w projektach z pogranicza nauki i sztuki w Polsce, Indiach i Tajwanie. Jest zaangażowana w badania i rewitalizację myśli Gabriela Tarde’a, któremu poświęciła znaczną część swojej rozprawy doktorskiej. Doktorat obroniła w 2019 r., uzyskując tytuł doktora kulturoznawstwa.

Bibliografia

Appadurai, A. (ed.) (2010, cop. 1986). The social life of things. Commodi-ties in cultural perspective. 8th printing. Cambridge [etc.]: Cambridge University Press.

Bandyopadhyay, S. i Parasher Sen, A. (red.) (2017). Religion and moderni-ty in India. First edition. New Delhi: Oxford University Press.

Brantlinger, P. (1996). A Postindustrial Prelude to Postcolonialism: John Ruskin, William Morris, and Gandhism. Critical Inquiry, 22(3), 466–85.

Chakrabarty, D. (2001). Clothing the political man: A reading of the use of khadi/white in Indian public life. Postcolonial Studies, 4(1), 27–38. DOI: 10.1080/13688790120046852.

Chakrabarty, D. (2002). Habitations of modernity. Essays in the wake of subaltern studies / Dipesh Chakrabarty; with a foreword by H.K. Bhabha. Chicago, Ill., London: University of Chicago Press.

Fox, R.G. (1989). Gandhian Utopia. Experiments with culture. Richard G. Fox. Boston, Mass.: Beacon Press.

Fuchs, M., Linkenbach, A., Mulsow, M., Otto, B.-Ch.; Parson, R.B. i Rüpke, J. (red.) (2019). Religious individualisation. Historical di-mensions and comparative perspectives. Berlin, Boston: Walter de Gruyter GmbH.

Gandhi (2018). An autobiography. The story of my experiments with truth: a critical edition. New Haven: Yale University Press.

Gandhi i Parel, A. (1997). Hind swaraj and other writings. Cambridge: Cambridge University Press (Cambridge texts in modern politics).

Gonsalves, P. (2019). ‘HALF-NAKED FAKIR’. The story of Gandhi’s person-al search for sartorial integrity. Gandhi Marg, 31(1), 5–30.

Khaire, M. i Hall, E.V. (2016). Medium and Message: Globalization and innovation in the production field of Indian fashion. Organization Studies, 37(6), 845–865. DOI: 10.1177/0170840615622061.

Khanna, J.M. (2020). Why khadi is one of the most sustainable fabrics to consider right now. Vogue India.

Long, J.D. i Sullivan, B.M. (2011). Historical dictionary of Hinduism. New ed. Lanham Md.: Scarecrow Press (Historical dictionaries of religions, philosophies, and movements).

Madhukalya, A. (2021). India’s transition to green economy to create 50 mn jobs, contribute $1 trn in economic impact: WEF. Business To-day. In (dostęp: 08.01.2023).

Ministry of Micro, Small & Medium Enterprises (2022). ‘Svadha’– Well-ness Wear Collection in Khadi. Pozyskano z: https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1835418 (dostęp: 20.11.2022).

Newnham, R. (2009). Deconstructing Empire. Concepts of Order and Jus-tice in the British Withdrawals from India and Palestine, 1945–1948. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller.

Nikam, N.A. (1954). Gandhi‘s Philosophy. The Review of Metaphysics, 7(4), 668–678.

Pandit, M. (2019). Performing nationhood. The emotional roots of Swa-deshi nationhood in Bengal, 1905–1912 / Mimasha Pandit. New Delhi: Oxford University Press.

Raghuramaraju, A. (2006). Debating Gandhi. New Delhi: Oxford Universi-ty Press.

Richards, G. (2005). The philosophy of Gandhi. A study of his basic ideas. London: Taylor & Francis e-Library.

Riello, G. i Roy, T. (2009). How India clothed the world. The world of South Asian textiles, 1500–1850, ed. G. Riello, T. Roy with the collaboration of O. Prakash and K. Sugihara. Leiden: Brill (Global economic history series, 1872–5155, v. 4).

Roy, R.D. (1987). Some Aspects of the Economic Drain from India during the British Rule. Social Scientist, 15(3), 39–47. DOI: 10.2307/3517499.

Sangari, K. (2019): Singular individuals, conflicting authorities: Annie Besant and Mohandas Gandhi. W: M. Fuchs, A. Linkenbach, M. Mulsow, B.-Ch. Otto, R.B. Parson, J. Rüpke (red.), Religious indi-vidualisation. Historical dimensions and comparative perspectives. Berlin, Boston: Walter de Gruyter GmbH, 1065–1096.

Sarkar, S. (1970). Imperialism and Nationalist Thought. A Case Study of Swadeshi Bengal. Indian History Congress, 32, 111–119.

Sarkar, S. (1994). The Swadeshi Movement in Bengal, 1903–1908. Second reprint. New Delhi: People’s Publ. House.

Tarlo, E. (1996). Clothing matters. Dress and identity in India. Chicago: University of Chicago Press.

Tewari, B. (2022). Exploring a ‘Khadi state of mind’ this 75th Independ-ence year of India. Vogue India.

Torchia, A.D. (1997). Gandhi’s Khadi Spirit and Deep Ecology. Worldviews, 1(3), 231–247.

Trivedi, L. (2007). Clothing Gandhi’s nation. Homespun and modern India. Bloomington: Indiana University Press.

van der Veer, P. (2013). The modern spirit of Asia. The spiritual and the secular in China and India. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.

Vatsyayan, K. (1991). Concepts of space. Ancient and modern, red. K. Vatsyayan. New Delhi: Indira Gandhi National Centre for the Arts: Abhinav Publications.

Weiner, A.B. (1989). Cloth and human experience. With assistance of Jane Schneider. Washington: Smithsonian Books (Smithsonian series in ethno­graphic inquiry).

Opublikowane
2023-06-29
Jak cytować
[1]
Jankowska, A. 2023. Ruch swadeśi i projekt khadi a alternatywna wizja indyjskiej nowoczesności. Perspektywy Kultury. 41, 2/2 (cze. 2023), 299-324. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.410202.18.